"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
EK KARAR TARİHİ : 19.07.2024
SAYISI : 2022/2036 E., 2023/1478 K.
DAVA TARİHİ : 21.06.2012
KARAR : İstinaf başvuru dilekçesinin reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ :... Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2012/29 E., 2022/43 K.
Taraflar arasındaki müdahalenin men'i ve tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvuru dilekçesinin reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kararı ve 19.07.2024 tarihli ek kararının davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde;
1.Kayseri ili,... ilçesi, ... Mahallesinde kain 114 ada 3 parsel, 116 ada 1 parsel, 117 ada 101 parsel ve 103 ada 1 parsel sayılı taşınmazların kadastro çalışmaları sonucu mera ve yayla olarak sınırlandırıldığı ve özel sicile tescil edildiği,
2. Dava konusu taşınmazların kadimden beri davacı Belediyeye bağlı Esenköy ve Tokmak Mahallesine ait olduğu,
3. Davalı Belediyeye bağlı ... ve Değirmentaşı Mahallesi sakinlerinin hukuken geçerli nedenleri olmamasına rağmen dava konusu taşınmazlara müdahalede bulunduklarını ileri sürerek; Kayseri ili,... ilçesi, ... Mahallesinde kain 114 ada 3 parsel, 116 ada 1 parsel, 117 ada 101 parsel ve 103 ada 1 parsel sayılı taşınmazların kullanım hakkının Esenköy ve Tokmak mahallerine aidiyetinin tespiti ile davalıların müdahalelerin önlenmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
... vekili cevap dilekçesinde; dava konusu taşınmazların kadimden beri davalıya bağlı köyler tarafından kullanıldığını ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ile davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili istinaf dilekçesinde; mahkemece eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile karar verildiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2.Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde; taşınmazın kadimden beri davalı belediyeye bağlı ...Mahallesinin kullanımında olduğunu, bilirkişi raporu ve bilirkişi ek raporunun usul ve yasaya aykırı şekilde tekemmül ettiğini, bilirkişi raporunda sınırlar belirlenirken hataya düşüldüğünü belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile keşif sonrası davacı vekili tarafından dava değerinin 4.206,30 TL üzerinden ıslah edildiği, dava değerinin kesinlik sınırı olan 8.000,00 TL'nin altında olduğu, bu nedenle... Asliye Hukuk Mahkemesinin 26.05.2022 tarih 2012/29 Esas, 2022/43 Karar sayılı kararı miktar itibarıyla kesin olduğu ve bu karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulamayacağı gerekçesiyle, davacı vekili ve davalı ... vekilinin istinaf başvuru dilekçesinin HMK'nın 341/(2), 346 ve 352/(1-b) maddeleri gereğince reddine karar verilmiştir.
D.Ek Karar
Bölge Adliye Mahkemesince istinaf talebinin reddine dair karara karşı davacı vekilince temyiz talebinde bulunması üzerine 19.07.2024 tarihli ek karar ile davacı vekilinin temyiz başvurusunun 6100 sayılı HMK'nın 362/1-a maddesi uyarınca reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin 19.07 2024 tarihli ek kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde, dava değerinin mahkemece hatalı hesaplandığını, bilirkişi raporlarına itirazlarının dikkate alınmadığını, ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, mera aidiyetinin tespiti ve el atmanın önlenmesi isteğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
Mera, bir veya birden fazla köy veya kasaba halkına bağımsız veya birlikte tahsis edilmiş ya da kadimden beri hayvan otlatmak amacıyla kullanılan, hak sahiplerinin üzerinde intifa hakkı olan arazi parçasıdır. Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan mera, yaylak ve kışlaklar özel mülkiyete geçirilemez, amacı dışında kullanılamaz, zamanaşımı uygulanamaz, sınırları daraltılamaz (4342 sayılı Mera Kanunu m.3,4).
Hukuki nitelikleri itibariyle devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olan meralar özel mülkiyete konu olamazlar. Bu nedenle de mülkiyeti devlete ait olan yerlere ilişkin davayı Hazine açabileceği gibi meraların sınırları içinde bulunduğu ve yararlanma hakkı olan köy tüzelkişilikleri ve belediyelerin de dava açma hakları vardır.
Mera, yaylak, kışlak niteliğindeki taşınmazlar kamunun yararlanılmasına tahsis edilmiş olup alım satıma konu olamayacağından bu tür taşınmazlarla ilgili davalar maktu harca tabi olup, dava değerine bakılmaksızın inceleme yapılması gerekir.
3. Değerlendirme
Dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda, davacı vekilince Kayseri ili,... ilçesi, ... Mahallesinde kain 114 ada 3 parsel, 116 ada 1 parsel, 117 ada 101 parsel ve 103 ada 1 parsel sayılı taşınmazların aidiyetinin tespiti ile müdahalenin men'inin talep edildiği, mahkemece yapılan keşif sonucu alınan bilirkişi raporunda dava konusu taşınmazlara ilişkin otlatma bedelinin 4.206,94TL olarak belirlendiği ve dava değeri olarak bu değerin kabul edildiği anlaşılmaktadır.
Yukarıda yapılan açıklamalar ışığında, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından meraların ekonomik olarak alınıp satılamadığı göz önüne alınarak değere bakılmaksızın inceleme yapılması gerekirken yanılgılı değerlendirme ile istinaf dilekçesinin reddine ve temyiz başvurusunun reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, bu nedenle ek karar kaldırılarak istinaf istemi hakkında esastan inceleme yapılması için hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1.Mahkemenin 19.07.2024 tarihli temyiz dilekçesinin reddine ilişkin EK KARARININ KALDIRILMASINA,
2. Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin yatırılan harcın istek halinde ilgililere iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.12.2024 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.