"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/331 E., 2024/1333 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ: Küçükçekmece 8. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/34 E., 2023/163 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekilince duruşma istemli temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 18.02.2025 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde davacılar vekili Av. ... geldi. Karşı taraf adına gelen olmadı. Açık duruşmaya başlandı. Gelenlerin sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra açık duruşmanın bittiği bildirildi. İşin incelenerek karara bağlanması için Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; davalı ...'nin 2008 yılında düzenlediği vasiyetname ile müvekkillerine 574 ada 46 parselde iki adet bağımsız bölüm vasiyet ettiğini, ancak davalı ...'nin taşınmazları 04.11.2009 tarihinde davalı ... Eğitim ve Kültür Hizmet Derneğine satış göstermek suretiyle devrettiğini, yapılan devrin gerçekte bağış olması nedeniyle muvazaalı olduğunu, davalı vasiyetname borçlusu ...'nin devir tarihinde oldukça yaşlı olduğu ve bir çok malvarlığının bulunduğunu, taşınmazları satma ihtiyacı olmadığını, yapıla devrin davacılardan mal kaçırma amacıyla muvazaalı olduğunu ileri sürerek yapılan işlemin iptali ile taşınmazın davalı ... adına tescil edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... cevap dilekçesinde; dava konusu taşınmazları satmadığını ileri sürerek davanın reddini istemiştir.
2.Davalı ... Eğitim ve Kültür Hizmet Derneği vekili cevap dilekçesinde; davacıların eksik harçla dava ikame etmesi nedeniyle davanın reddinin gerektiğini, davalı ...'nin cevap dilekçesinde taşınmazı satmadığını ifade etmesinin dürüstlük kuralına aykırı olduğunu, dava dilekçesi ve davalı ...'nin cevap dilekçesinin çelişkili olduğunu, ...'nin devir tarihinde 57 yaşında olduğu, çok yaşlı olmadığını, davaya dayanak gösterilen vasiyetnamenin geçmişe yönelik olarak düzenlendiğini, vasiyetnameyi kabul etmemekle birlikte vasiyetnamenin geri alındığını, davacıların hukuki yararı ve aktif dava ehliyetinin bulunmadığını ileri sürerek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı ...'nin el yazılı vasiyetname ile dava konusu 574 ada 46 parsel sayılı taşınmazı davacılara vasiyet ettiğini, davalı ...'nin cevap dilekçesinde bu taşınmazı satmadığını açıkça beyan ettiği, bu beyanın mahkeme içi ikrar niteliğinde olduğu, ikrarın bu hâliyle muvazaanın ispatı için yeterli olduğu, taşınmazın davalı ... tarafından diğer davalıya satış gibi gösterilse de satılmadığı, görünürdeki işlemin irade sakatlığı sebebiyle sakat olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... Eğitim ve Kültür Hizmet Derneği vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacılar tarafından dava konusu taşınmazın maliki ... tarafından düzenlenen 05.10.2008 tarihli el yazısı vasiyetname ile kendilerine vasiyet edildiğini, ancak sonrasında kendilerinden mal kaçırmak amacıyla muvazaalı olarak davalı derneğe devredildiği iddiasıyla tapu iptali ve tescil davacı açmışlarsa da dava tarihi itibariyle dava konusu taşınmazları temlik eden ...'nin sağ olduğu, davacıların aktif dava ehliyetlerinin bulunmadığı, kaldı ki davalı ...'nin daha sonra yaptığı bir başka tasarrufla vasiyetnamesini ortadan kaldırdığı, vasiyetname ölüme bağlı bir tasarruf olup düzenleyenin sağlığında lehtarlarına herhangi bir hak bahşetmeyeceği gerekçesiyle davalı ... Eğitim ve Kültür Hizmet Derneği vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmünün kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davacıların aktif dava ehliyeti bulunmadığından davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili duruşma istemli temyiz dilekçesinde özetle; davacılara davalı ... tarafından 2008 yılında düzenlenen vasiyetname ile dava konusu taşınmazın vasiyet edilmesine rağmen taşınmazın davalı derneğe muvazaalı olarak devredildiğini, vasiyetname borçlusu ...'nin devir tarihinde yaşlı olduğunu ve bir çok malvarlığının bulunduğunu, taşınmazı satmasını gerektirecek bir ihtiyacının bulunmadığını, davalı ...'nin yargılamanın her aşamasında vasiyetnameyi ve taşınmazları satmadığını kabul ettiğini, davalı ... ile davalı Dernek arasındaki işlemin muvazaalı olduğu ve hukuk tarafından korunamayacağını, muvazaalı işlem ile vasiyetnamenin ortadan kalkmayacağını, her iki davalının da taşınmazların satıldığına dair herhangi bir dekont sunulmadığını, muvazaa davasında hukuki yararı olan herkesin dava açabileceğini, davacıların hem yasal mirasçı hem de atanmış mirasçı olarak aktif dava ehliyetlerinin bulunduğunu ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının müvekkili lehine bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, muvazaa hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacılar vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Davacı tarafın davayı açmakta aktif dava ehliyetinin bulunmadığının anlaşılması hâlinde işin esası hakkında karar verilmemesi gerekirken, Bölge Adliye Mahkemesince davalı ...'nin başka bir tasarrufla vasiyetnamesinden dönmesine yönelik gerekçeye yer vermiş olması bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, sonucu itibarıyla doğru bulunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının gerekçesinin değiştirilerek ve düzeltilerek onanması, 6100 sayılı Kanun’un 370/4. hükmü gereğidir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacılar vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacılar vekilinin Bölge Adliye Mahkemesince yapılan değerlendirmeye yönelik temyiz itirazlarının kabulü ile sonucu itibarıyla doğru olan Bölge Adliye Mahkemesi kararının gerekçesinin değiştirilerek ve DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
İstek hâlinde peşin alınan temyiz harcının ilgiliye iadesine,
Yargıtay duruşma vekâlet ücreti takdirine yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
18.02.2025 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.