"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/177 E., 2024/205 K.
Mahkemesince bozmaya uyularak verilen karar taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davacıların murisi ... Yürük’e 775 sayılı Gecekondu Kanunu hükümleri uyarınca Alibeyköy Belediyesi tarafından 184 ada 13 parsel sayılı, arsa vasıflı taşınmazın tahsis edildiğini, borcun 1974-1983 yılları arasında 10 eşit taksitle Türkiye Emlak Kredi Bankasına 4.830,00 TL olarak ödendiğini, taşınmazın devredilmediğini ileri sürerek; taşınmazın ifraz yolu ile davalı Belediyeye geçtiğinden taşınmazın davacılar adına miras payları oranında tescilini, aksi takdirde taşınmazın dava tarihindeki değerinin tahsilini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili, davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece yapılan yargılama sonucunda; “davanın ispatlanamadığı ve tazminat talebinin de zamanaşımına uğradığı” gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 14. Hukuk Dairesince; ‘Alacağın muaccel olmasının bir bildirime bağlı olduğu hâllerde zamanaşımının bu bildirimin yapılabileceği günden işlemeye başlayacağı, muacceliyet ihbarının söz konusu olmadığı, zamanaşımının dava tarihi itibariyle başlayacağından süresinin dolmadığı, dosyaya sunulan ödeme makbuzlarından 184 ada, 13 parsel sayılı taşınmaza ilişkin yapılan tahsis işlemi nedeniyle davacılar murisinin 1975 yılından itibaren "Belediyelere Ait Gecekondu Arsa Bloke Hesabına" taksitler halinde ödeme yaptığı anlaşıldığından mahkemece taraflar arasındaki tahsis işleminin geçerli olup olmadığının tartışılması, tahsis işlemi geçerli ise taşınmazın nereye isabet ettiğinin tespiti ile tapu iptali ve tescil talebinin değerlendirilmesi, tahsis işleminin geçerli olmadığı sonucunu varılırsa davacıların tazminat taleplerinin değerlendirilmesinin gerektiğine’ değinilerek hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda; “tahsis edilen taşınmaz üzerine yapı yapılmadığından davacılar murisine yapılan tahsis işleminin gerekleri yerine getirilmediği, geçerli bir tahsisten bahsedilemeyeceği, tahsis geçerli olmadığından tarafların ancak verdiklerini sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince iadesini talep edebileceği” gerekçesiyle ödenen bedelin güncel değeri olan 1.277,38 TL'nin ödenmesine karar verilmiş, karara karşı taraflarca temyiz başvurusunda bulunmuştur.
Dairemizce; “davalı vekilinin tüm, davacılar vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine; mahkemece muris ... Yürük’ün tahsis edilen taşınmaz üzerine ev yapmadığından 775 sayılı Kanunun 27. maddesine göre tapu iptali ve tescil isteminin kabul edilmemesinde bir isabetsizlik bulunmasa da başlangıçta geçerli bir tahsis bulunduğu ve bu tahsis işlemine binaen taahhüt belgesi imzalanıp buna göre de ödeme yapıldığı sabit olduğundan dava konusu taşınmazın dava tarihi itibariyle rayiç bedelinin belirlenip, tahsis miktarının 175 metrekare olduğu göz önünde bulundurularak tahsis edilen taşınmazın fiilen denk geldiği 217 ada, 17 parsel sayılı taşınmazdaki büyüme miktarına denk gelen bedel düşüldükten sonra geriye kalan bedel üzerinden tazminata hükmedilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde karar verilmesinin doğru görülmediği” gerekçesiyle karar bozulmuş, karara karşı taraf vekillerince karar düzeltme başvurusunda bulunulmuş, karar düzeltme talepleri Dairemizce reddedilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemece bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonucunda; “davacılar murisinin tahsis tarihi olan 1973 ve sonrasında tahsis edilen taşınmaz üzerine herhangi bir yapı yaptığının dosya kapsamında ispatlanamadığı, davacılar murisine yapılan tahsis işleminin gerekleri yerine getirilmediğinden geçerli bir tahsisten bahsedilemeyeceği, tapu iptali ve tescil isteminin reddine karar verilmesi gerektiği; başlangıçta geçerli bir tahsis bulunduğu ve bu tahsis işlemine binaen taahhüt belgesi imzalanıp buna göre de ödeme yapıldığı, dava konusu taşınmazın dava tarihi itibariyle rayiç bedelinin talep etme hakkı bulunduğu, bilimsel teknik ve verilere uygun hüküm kurmaya elverişli 06/02/2024 tarihli bilirkişi raporuyla davaya konu taşınmazın tahsis miktarının 175 metrekare olduğu göz önünde bulundurularak tahsis edilen taşınmazın fiilen denk geldiği 217 ada, 17 parsel sayılı taşınmazdaki büyüme miktarına denk gelen bedel düşüldükten sonra geriye kalan bedelin 87.500,00 TL olduğunun tespit edildiği” gerekçesiyle tapu iptali ve tescil talebinin reddine, ıslah dilekçesindeki taleple bağlı kalınarak tazminat talebinin kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekillerince temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz dilekçesinde; tapu iptali ve tescil taleplerinin kabul edilmesi gerektiğini, tazminat talebine ise dava tarihinden itibaren faiz işletilmesi gerektiğini belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde; bilirkişi raporunda belirlenen değerin fahiş olduğunu, davanın reddine karar verilmesi gerektiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, 775 sayılı Gecekondu Kanunu hükümleri uyarınca yapılan tahsise dayanan tapu iptali ve tescil, mümkün olmadığı takdirde taşınmazın rayiç bedelinin tazmini istemine ilişkindir.
2. Değerlendirme
1.Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı HMK’nn geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasının atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı HUMK’un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birisinin varlığı halinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderlerinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
Karara karşı karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
15.01.2025 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.