"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2724 E., 2023/168 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kelkit Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/121 E., 2022/165 K.
Taraflar arasındaki ön alım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, İlk Derece Mahkemesince 15.09.2022 tarihli ek karar ile istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 341 ve 346. maddeleri gereğince reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesinin ek kararının davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK'nın 353/(1)-b-1. maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kararı, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince 05.09.2024 tarihli ek karar ile 6100 sayılı HMK'nın 362/a ve 366. madde yollamasıyla 346. maddesi uyarınca dairenin 01.02.2023 tarihli ve 2022/2724 E. 2023/168 K. sayılı kararına karşı temyiz yoluna başvurulamayacağından davalının temyiz dilekçesinin reddine karar verilmiştir.
05.09.2024 tarihli ek karar davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 130 ada 10 parsel sayılı taşınmazda hissedar olduğunu, dava dışı eski hissedar ... 'in mirasçılarının hisseyi davalı ... Ltd. Şti'ye 03.07.2020 tarihinde sattıklarını, bedelini ödeyerek ön alım hakkına dayalı olarak davalı adına kayıtlı payın iptali ile müvekkili adına tescilini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili beyan dilekçesinde; taşınmazda fiili taksim bulunduğunu belirterek, ön alım bedelinin keşifte belirlenen miktar üzerinden depo edilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davanın kabulü ile 130 ada 10 parsel sayılı taşınmazda davalı adına kayıtlı olan 155/384 oranındaki payın tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF ve EK KARAR
1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuş, İlk Derece Mahkemesi 15.09.2022 tarihli ek kararı ile, dava değerinin 6.263,48 TL olduğu 2022 yılı istinaf sınırı olan 8.000,00 TL'nin altında kaldığı, istinaf yasa yolunun kapalı olduğu gerekçesiyle davalının istinaf başvurusunun HMK'nın 341 ve 346. maddeleri uyarınca reddine karar vermiştir. İlk Derece Mahkemesinin 15.09.2022 tarihli ek kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuş, Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, her ne kadar davalı tarafından istinaf aşamasında taşınmazın değerinin daha yüksek olduğu iddia edilmiş ise de, yargılama aşamasında ileri sürülmeyen hususların istinaf aşamasında da ileri sürülemeyeceği göz önünde bulundurulduğunda dava değerinin 6.263,48 TL olarak kabulü gerektiğine, bu hususta tahkikatın genişletilmesine gerek olmadığına kanaat getirilerek başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
2.Bölge Adliye Mahkemesinin 01.02.2023 tarihli kararı, davalı vekilince temyiz edilmiş, Bölge Adliye Mahkemesi 05.09.2024 tarihli ek kararı ile, 6100 sayılı HMK'nın 362/a ve 366. madde yollamasıyla 346. maddesi uyarınca dairenin 01.02.2023 tarihli ve 2022/2724 Esas, 2023/168 Karar sayılı kararına karşı temyiz yoluna başvurulamayacağından davalının temyiz dilekçesinin reddine karar verilmiştir.
3.Bölge Adliye Mahkemesinin 05.09.2024 tarihli ek kararı üzerine, davalı vekili temyiz yoluna başvurmuştur.
V. EK KARAR TEMYİZİ
A. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili ek karar temyiz dilekçesinde;
1.Davaya konu taşınmazın İlk Derece Mahkemesi tarafından belirlenen ancak gerçek olmayan ve taraflarca kabul edilmeyen değerinin 183.000,00 TL olduğunu, istinaf başvurusu itibariyle temyiz sınırı içerisinde olduğunu,
2.Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin kesin karar vermesinin hatalı olduğunu, temyiz yolunun açık olduğunu,
3.İlk Derece Mahkemesinin fiili taksim konusunda yeterli araştırmayı yapmadığını ileri sürerek, istinaf başvurusunun esastan reddi ile temyiz başvurusunun reddine ilişkin kararların hatalı olduğunu beyan etmektedir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, önalım hakkına dayalı tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir.
a. Ek karara yönelik temyiz incelemesinde; 6100 sayılı Kanun'un 346. maddesinde; "istinaf dilekçesi, kanuni süre geçtikten sonra verilir veya kesin olan bir karara ilişkin olursa, kararı veren mahkeme istinaf dilekçesinin reddine karar verir ve 344. maddeye göre yatırılan giderden karşılanmak suretiyle ret kararını kendiliğinden ilgiliye tebliğ eder.
Bu ret kararına karşı tebliği tarihinden itibaren bir hafta içinde istinaf yoluna başvurulabilir. İstinaf yoluna başvurulduğu ve gerekli giderler de yatırıldığı takdirde dosya, kararı veren mahkemece yetkili bölge adliye mahkemesine gönderilir. Bölge adliye mahkemesi ilgili dairesi istinaf dilekçesinin reddine ilişkin kararı yerinde görmezse, ilk istinaf dilekçesine göre gerekli incelemeyi yapar" düzenlemesi mevcuttur.
Aynı Kanun 366. maddesi ise; "bu Kanun'un istinaf yolu ile ilgili 343 ilâ 349 ve 352. maddeleri hükümleri, temyizde de kıyas yoluyla uygulanır" şeklinde düzenlenmiştir.
b. Somut olayda; her ne kadar Bölge Adliye Mahkemesince davalı vekilinin temyiz talebinin miktar olarak kesinlik sınırı altında kaldığından reddine dair ek karar verilmişse de, bu karar usule ilişkin bir karar olup, yukarıda ayrıntılı açıklanan ilgili kanun hükümlerine göre bir haftalık temyiz yolu açık olmak üzere bir karar verilmesi gerekirken, davanın miktar itibariyle kesin olduğundan bahisle kanun yolu kapatılmak suretiyle kesin nitelikte karar verilmesi doğru görülmemiştir. Açıklanan nedenle Trabzon Bölge Adliye Mahkemesinin 05.09.2024 tarihli ek kararının kaldırılması gerekmiştir.
c.Bölge Adliye Mahkemesinin asıl kararına gelince; davalı, cevap dilekçesinde taşınmazın gerçek satış bedelinin tapuda gösterilenden daha yüksek olduğuna ilişkin bir savunmada bulunmamış, istinaf dilekçesinde bu yönde savunmada bulunmuştur. Bu husus yargılamayı uzatmaya matuf bir davranış olarak görülmüştür. Bu nedenle Bölge Adliye Mahkemesi'nin kararında tartışılan hususlar, ulaşılan kanaat ve verilen karar usul ve yasaya uygun görüldüğünden, davalı vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmemiş, kararın onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı vekilinin ek karara yönelik temyiz itirazlarının kabulüyle Bölge Adliye Mahkemesinin 05.09.2024 tarihli ek kararının KALDIRILMASINA,
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan 01.02.2023 tarihli ve 2022/2724 Esas, 2023/168 Karar sayılı kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
08.01.2025 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.