"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/383 E., 2023/302 K.
Mahkemece bozmaya uyularak verilen karar davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Aydın ili, ... ilçesi, ... Köyü, 219 ada 1 parselde kayıtlı taşınmazın maliki olduğunu, söz konusu taşınmazın genel yola çıkmak için geçidi olmadığını belirterek açılan davanın kabulü ile keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu, 219 ada 18 parsel veya uygun görülecek başka bir yerden bedeli karşılığında, taşınmazı lehine geçit hakkı tanınmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... ... cevap dilekçesinde özetle; davacının istemekte olduğu yolun belirtilen kısmının tamamen ağaçlandırılmış olduğunu, 10 yıllık ağaçların kesilmesinin kendisine zarar vereceğini, davacıya da pahalıya mal olacağını, davacının tarlasına daha kolay ve daha düşük fiyata mal olacak komşu arazilerden yol istemesinin uygun olacağını, bu sebeple davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın 2013'ten beri devam ettiğini, değişen arazi şartları ve yeni teknikler sebebiyle, 2013 yılından kalma keşif ve sair tespitlerin yeniden denetime tabi tutulması gerektiğini belirterek davanın müvekkili yönünden reddini talep etmiştir.
3. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin davaya yeni dahil olduğunu, yapılan keşfe katılmadığını, uygun başka alternatifler bulunduğunu, müvekkilinin taşınmazının geçit için uygun olmadığını, davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 31.03.2015 tarih ve 2013/155 Esas, 2015/295 Karar sayılı kararında özetle; Yargıtayın yerleşik içtihatları dikkate alınarak, fen bilirkişisinin raporu doğrultusunda, en uygun geçit tesisinin 3. alternatif olduğunun anlaşıldığı, bu sebeple; davanın kabulüne, davacının ... ilçesi, ... Köyü, 219 ada 1 parsel No.lu taşınmazı lehine teknik bilirkişinin 30.05.2014 tarihli raporunda 3. alternatif olarak belirttiği, davalıya ait ... ilçesi, 220 ada 1 No.lu parsel aleyhine, 3 metre genişliğinde 162 metre uzunluğunda geçit hakkı tesisine, geçit bedeli olan 2.430,00 TL'nin 220 ada 1 No.lu parsel maliklerine ödenmesine, diğer davalılar yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
1. Mahkemenin 31.03.2015 tarihli kararının süresi içinde davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 03.12.2020 tarihli kararı ile hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
2. Bozma kararı sonrasında Mahkemenin başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararında özetle; tüm dosyanın ve bilirkişilerce düzenlenen raporların incelemesinde; uygun maliyeti, herhangi bir ağacın zarar görmemesi, taşınmazların bütünlüğünü bozmayacak olması hususları göz önünde bulundurularak, davacıya ait Aydın ili, ... ilçesi, ... (...) Mahallesi, 327 ada 1 parsel (eski 219 ada 1 parsel) lehine, 3 No.lu alternatifin en kısa ve en az giderli olması, tarımsal faaliyetlere olumsuz etkisinin bulunmamamsı sebebiyle en uygun güzergah olduğu yönünde mahkemede kanaat oluştuğu ve diğer güzergahlardan, 1 ve 2 No.lu alternatif yönünden arazinin topoğrafik yapısının uygun olmaması ve maliyetin çok fazla olması nedenleriyle uygun olmadıkları, söz konusu güzergahın üzerinde bulunduğu ... (...) Mahallesi, 328 ada 1 (eski 220 ada 1 parsel) parsel sayılı taşınmazın tapu kayıtlarının incelenmesinde, taşınmazın paydaşlarından ... ..., ... ... ve ... ...’ın ölü olduğu, mahkemece bozma ilamı doğrultusunda bu kişilerin mirasçılarının belirlenerek taraf teşkilinin sağlandığı, açıklanan nedenlerle Aydın ili, ... ilçesi, ... (...) Mahallesi, 327 ada 1 (eski 219 ada 1 parsel) parsel lehine geçit güzergahının 3 No.lu güzergah üzerinden kabulüne karar verilmesi gerektiği, seçilen alternatifin değeri olarak belirlenen 89.739,09 TL'nin mahkeme veznesine depo edildiği ve sonuçta; davanın kabulü ile davacıya ait Aydın ili, ... ilçesi ... (...) Mahallesi, 327 ada 1 parsel (eski 219 ada 1 parsel) parsel sayılı taşınmaz lehine, Aydın ili, ... ilçesi ... (...) Mahallesi, 328 ada 1 (eski 220 ada 1 parsel) parsel aleyhine fen bilirkişinin 05.06.2023 havale tarihli raporuna ekli krokisinde A harfiyle gösterilen biçimde 484,08 m² lik kısımdan geçit hakkı tesisine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde;
a. Mahkemece yeterli araştırma ve inceleme yapılmadığını, yetersiz bilirkişi raporlarına göre karar verildiğini, farklı seçeneklerin değerlendirilmediğini,
b. Müvekkili lehine vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğini,
c. Mahkemece tedbiren geçit irtifakı kurulduğunu, bu hususun ihsası rey oluşturduğunu, ancak bu hususa yönelik yaptıkları itirazın Bölge Adliye Mahkemesince reddedildiğini, tüm bu sebeplerle hükmün bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık; geçit hakkı tesisi istemine ilişkindir.
Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
03.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.