"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 19. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki muvafakatnamenin geri alındığının tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı ... vekili dava dilekçesinde, davacının ... ili .... mahallesinde kain 298 ada 16 parsel ... taşınmazın Hazineden devralınması hususunda her hangi bir bedel almaksızın davalılardan ...'na ... 11. Noterliği tarafından düzenlenen muvafakatname ile yetki verdiğini, bilahare ise bu yetkiyi aynı şekil şartlarına uymak sureti ile geri aldığını ve bu geri alma beyanını gerek davalıya gerekse de ... Milli Emlak Müdürlüğüne tebliğ ettiğini, buna karşın bu muvafakatname ile her hangi bir işlem yapılmaması hususunda ... Milli Emlak Müdürlüğü tarafından her hangi bir karar verilmediğini, taşınmazın bu muvafakatnameye istinaden satılmaması hususunda ihtiyati tedbir kararı da alındığını ileri sürerek muvafakatnamenin geri alındığının tespitini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde; davanın usul ve kanuna aykırı olduğunu ileri sürerek, davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; "...davacının eldeki davada hukuki yararı mevcut olup, davacı tarafından verilen muvafakatnamenin şekil şartlarına uyulmak sureti ile geri alındığı..." gerekçesi ile davanın kabulüne, davacı tarafından davalı ...'na ... 11. Noterliğince verilen muvafakatnamenin davacı tarafından geri alındığının tespitine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, davalı Hazine vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı Hazine vekili istinaf başvuru dilekçesinde; kararın usul ve yasaya aykırı olup, eksik inceleme ile karar verildiğini, dava tespit isteğine ilişkin olup, davacının dava açmakta hukuki yararı bulunmadığını, davalı Hazinenin pasif husumet ehliyeti bulunmadığını ileri sürerek ve resen dikkate alınacak sebeplerle İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; "...6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 114/1-h maddesi gereğince davacının, dava açmakta hukuki yararının bulunmasının dava şartı olduğu, dava açmakta hukuki yarar bulunduğunun kabulü için, hukuk düzenince kabul edilmiş meşru bir yarar olması, bu yararın dava açan hak sahibi ile ilgili olması ve dava açıldığı sırada halen mevcut bulunması, ayrıca, açılacak davanın ortaya çıkacak tehlikeyi bertaraf edecek nitelikte olmasının gerektiği, bir kimsenin, hakkına ulaşmak için, mahkeme kararının o an için gerekli olması durumunda hukuki yararının olduğundan söz edilebileceği, mahkeme kararına ihtiyaç bulunmayan hallerde hukuki yarardan söz edilemeyeceği, öte yandan, kural olarak eda davası açılabilecek hallerde tespit davası açılamasının da mümkün bulunmadığı, somut olayda davacının hissedarı olduğu, 6831 ... Orman Kanunu'nun 2/B maddesi uyarınca orman sınırları dışına çıkarılan taşınmazın satın alınmasına yönelik olarak davalı ...'nu Noterlikçe düzenlenen muvafakatname ile yetkilendirdiği, bilahare bu yetkiyi geri aldığı ve durumu ilgili Milli Emlak Müdürlüğü'ne bildirdiği ve bu idare tarafından da durum teyit edilip, taşınmazın satışı ile ilgili bir işlem yapılmadığı, dolayısı ile davalı ... tarafından yetki belgesi ile idare bünyesinde taşınmazla ilgili işlem yapılması durumunda davacı tarafından açılacak eda davasında iş bu davada talep edilen tespitin yapılması gerektiğinin açık olduğu, eda davasında çözülebilecek bir uyuşmazlığın bağımsız bir tespit davasına konu edilmesinde davacı tarafın hukuki yararının bulunmadığı..." gerekçesi ile davalı Hazine'nin istinaf başvurusunun kabulü ile ... Anadolu 32. Asliye Hukuk Mahkemesinin 03.03.2020 tarihli ve 2019/50 Esas, 2020/172 Karar ... kararının kaldırılmasına, davacının davasının hukuki yarar bulunmadığından dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz başvuru dilekçesinde; davacının eldeki davada hukuki yararının bulunduğunu ileri sürerek ve resen dikkate alınacak sebeplerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taşınmazın 6292 ... Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi İle Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanun (6292 ... Kanun) kapsamında satın alınması hususunda verilen muvafakatnamenin geri alındığının tespiti isteğine ilişkin davada, hukuki yarar bulunup bulunmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369/1, 370 ve 371 inci maddeleri, 6292 ... Kanun'un 6 ncı maddesi.
3. Değerlendirme
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, Bölge Adliye Mahkemesi kararındaki gerekçeye, 6100 ... Kanun’un 369/1 inci maddesi de gözetilerek yapılan incelemede aynı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden biri bulunmadığına göre, temyizen incelenen karar usul ve kanuna uygun olup davacı ... vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürdüğü nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
179,90 TL peşin harcın onama harcına mahsubu ile kalan 247,70 TL'nin temyiz eden davacıdan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
17.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi