"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1514 E., 2022/645 K.
KARAR : Davalı vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/(1)-b.1 maddesi gereğince esastan reddine
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ergani 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/48 E., 2021/80 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince, davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı, davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Kadastro sonucu, Diyarbakır ili ... ilçesi ... Mahallesi çalışma alanında bulunan 134 ada 2 parsel sayılı 17.842,86 m² yüzölçümündeki taşınmaz, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle senetsizden, susuz tarla vasfıyla ... adına tespit ve bu tespitin kesinleşmesi üzerine tapuya tescil edildikten sonra 26.12.2019 tarihinde yapılan satış ile de davalı ... adına tapuya kaydedilmiştir.
2. Davacı Hazine vekili dava dilekçesinde; Diyarbakır ili ... ilçesi ... Mahallesinde yapılan kadastro çalışmaları sırasında davaya konu 134 ada 2 parsel sayılı taşınmazın ... adına tespit gördüğünü, tespitin kesinleşmesi üzerine tapuya tescil edildiğini, 26.12.2019 tarihinde yapılan satış ile de davalı ... adına kaydedildiğini, yapılan kadastro tespitinin haksız, hatalı ve hukuka aykırı olduğunu, davalı lehine zilyetlik şartlarının oluşmadığını, davaya konu taşınmaz üzerinde kadastro tespiti öncesi zamanda kimsenin zilyetliğinin bulunmadığını, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 713 üncü maddesindeki şartların gerçekleşmediğini, öncelikle dava konusu taşınmazda orman incelemesi yapılması ve akabinde taşınmazın orman olduğunun tespiti halinde tapu kaydının iptali ile orman vasfı ile Hazine adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini aksi durumda taşınmazın vasfının mahkemece tespit edilerek o vasıfla Hazine adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; dava konusu taşınmazı müvekkili ...'nun 26.12.2019 tarih ve 9764 yevmiye numaralı işlem ile ...’ndan satın aldığını, müvekkilinin taşınmazı iyiniyetli olarak ve tapu kaydına güvenerek satın aldığını, Medeni Kanunun 1023’üncü maddesine göre müvekkilinin iyi niyetli olduğunu ve kazanımının korunması gerektiğini ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; " keşifte refakate alınan orman yüksek mühendisinin memleket haritası, amenajman planı, hava fotoğrafları eşliğinde yaptığı inceleme sonrasında taşınmazın orman vasfında olmadığını belirlediği, bu hususun harita mühendisi ve ziraat mühendisi bilirkişi raporları ile de desteklendiği ancak dava konusu taşınmazın davalı adına tescil edilebilmesi için gerekli olan kadastro tarihinden geriye doğru 20 yıllık süre içerisinde ekonomik amaca uygun ve kesintisiz ihtilafsız, zilyetlik şartının iş bu taşınmazda gerçekleşmediği, bu durumun gerek mahalli bilirkişi beyanları ve gerekse teknik bilirkişi raporları ile sabit görüldüğü, bu nedenle davacı kurumun dava açmakta hukuki yararının bulunduğu ve mülkiyeti kazanma şartları gerçekleşmeyen taşınmazların devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazlardan olduğu ve bu taşınmazın davalı tarafından kadastro tespitinin kesinleşmesinden sonra satın alınmasına rağmen taşınmazı amcasının oğlundan satın aldığı, bu nedenle taşınmazın evveliyatı hakkında bilgiye sahip olduğu ayrıca devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan özel mülkiyete konu olamayacak taşınmazların ediniminde iyi niyet iddiasının dinlenilmeyeceği " gerekçesiyle ,davanın kabulüne ve Diyarbakır ili ... ilçesi ... Mahallesi ... ... mevki 134 ada 2 parsel sayılı taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı Hazine adına tüm sınırlandırmalar ve takyidatlardan ari olarak ham toprak vasfı ile tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve Kanuna aykırı olduğunu, müvekkil davalı ...'nun dava konusu taşınmazı iyiniyetli olarak ve tapu kaydına güvenerek ...'dan satın aldığını, Medeni Kanunun 1023’üncü maddesine göre dava konusu taşınmazı iyi niyetle satın alan müvekkilinin kazanımının korunması gerektiğini, keşifte dinlenen tanık ...'nun, taşınmazın davalının dedesi ...'na ait olduğunu, onun ölümü ile yapılan paylaşım sonucunda taşınmazın ...'na kaldığını, ...'ın taşınmazı ...'tan satın aldığını beyan ettiğini, mahalli bilirkişiler ..., ... ve ... beyanlarında taşınmazın kuzey doğu kısmında bulunan üzüm bağının davalının dedesine ait olduğunu ancak buranın ayrı bir parsel olduğunu beyan ettiklerini, mahalli bilirkişilerin davalının dedesine ait olduğunu söylediği yer gibi dava konusu taşınmazın da atalardan kalma olduğunu, müvekkilinin de aynı soydan geldiği ...'dan atalarından kalan yeri değerini ödeyerek satın aldığını, 1967, 1984, 2002 ve 2011 yıllarına ait hava fotoğraflarında dava konusu taşınmazın sürülü olmamasının zilyetliğin olmadığı şeklinde yorumlanamayacağını, atalardan kalma tapusuz taşınmazın uzun yıllar sürülmemesinin zilyetliği kesintiye uğratmayacağını, dava konusu taşınmazın zilyetliğinin ...'na ait olduğunu, müvekkilinin hem ...'nun zilyetliğine hem de tapuda malik olarak görünmesine güvenip taşınmazı iyiniyetle satın aldığını açıklayarak, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; " hava fotoğraflarına dayalı harita mühendisi bilirkişi raporundan dava konusu taşınmazın 1967, 1984, 2002, 2011 yılları itibariyle sürülü olmadığı, zirai faaliyet bulunmadığı, imar ihya çalışması yapılmadığı, ziraat bilirkişi raporundan ise bu sonucu destekler mahiyette taşınmazın ekili, dikili ve sürülü olmadığı, parsel sınırları içerisinde uzun yıllardan beri herhangi bir tarımsal faaliyetin gerçekleşmediği, keşif günü itibariyle dahi taşınmazda herhangi bir tarımsal faaliyet bulunmadığı, yer yer taş ve kaya ihtiva ettiği, değişken-yüksek eğimli ve engebeli olduğu, tarımsal faaliyet yapılmayan diğer arazilerle benzer özellikte ve birbirinin devamı olduğu, toprak yapısından uzun zamandan beri tarımsal faaliyet bulunmadığı, taşınmazda yakın ve uzun zaman aralığında herhangi bir tarımsal faaliyete konu olmadığı, imar ihya koşulunun gerçekleşmediği, ham toprak vasfında olduğu hususlarının bildirildiği, aynı yönde taşınmazın tamamının eğimli, yer yer tepeciklerden oluşan taşlık arazi olduğunun, taşınmazda sürülü ve ekili alan bulunmadığının gerçekleştirilen keşifte elde edilen mahkeme gözlemine de yansıdığı, bu tür yerlerde TMK'nın 1023 üncü madde hükümlerinin uygulanamayacağı gibi tespit maliki ile davalı arasında akrabalık ilişkisi de bulunduğu, bu haliyle mevcut delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmadığı, bilirkişi raporlarının yeterli ve kanaat verici olduğu, davanın kabulüne dair mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden Kanuna aykırılık bulunmadığı " gerekçesiyle, davalı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353/(1)-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kadastro öncesi taşınmaz üzerinde zilyetlik şartlarının gerçekleşmediği iddiasından kaynaklı tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369/1, 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu. 3402 sayılı Kadastro Kanunu. 6831 sayılı Orman Kanunu.
3. Değerlendirme
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile İlk Derece Mahkemesi ve Bölge Adliye Mahkemesi kararlarındaki gerekçelere, 6100 sayılı Kanun’un 369/1 inci maddesi de gözetilerek yapılan incelemede aynı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden biri de bulunmadığına göre, temyizen incelenen karar usul ve kanuna uygun olup davalı vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürdüğü nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesi uyarınca ONANMASINA,
80,70 TL peşin harcın onama harcına mahsubu ile kalan 346,90 TL'nin temyiz edenden alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
03.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.