"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 19. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : MÜFETTİŞ RAPORU İPTALİ
...
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkili şirketin otomotiv, ağır ticari araçlar, iş ve tarım makinaları ve makine imalatı sektörlerine pik, sfero ve alüminyum döküm parça tedariğinden uzmanlaşmış, yüzlerce kişiye istihdam imkanı sunan ve yurt dışına ihracatıyla ülke ekonomisine önemli katkılar sağlayan bir kuruluş olduğunu, 06/05/2019-29/05/2019 tarihleri arasında davalı Kurum müfettişlerince yapılan teftişte işveren vekilince ibraz edilen kayıt ve belgelerin incelenmesi neticesinde hukuka ve hakkaniyete aykırı bir rapor tanzim edildiğini, ... 1. Sulh Ceza Mahkemesinin 2019/3222 D. İş sayılı dosyası ile idari para cezalarının iptaline dair dava açıldığını, iş yerinde sendika üyeliğinden ayrılma ve sendikal faaliyetlere katılmama yönünde zamana yayılan sistematik baskının kurulduğu ve uygulandığı bu baskının da halen devam etmekte olduğu, iş sözleşmesi sona erdirilen 18 işçinin iş sözleşmelerinin aslında işverence ileri sürelen maddelere uygun olarak değil, sendika üyeliğinden ayrılmaya zorlandıkları, bu durumu kabul etmedikleri, üyeliklerini sürdürmeleri dolayısıyla sona erdirildiği, yine teftiş tarihi itibariyle iş sözleşmesi devam etmekte olan ve ifadesine başvurulan işçilerden sendika üyeliğinden ayrılmaya zorlandıkları ve eşit davranma ilkesine aykırı uygulama yaptıkları gerekçeleriyle haksız şekilde idari para cezası verildiğini, raporun aksine işyerinde sendikal baskı olmadığını, çalışanlara da eşit davranıldığını ileri sürerek 19/07/2019 tarihli 7233/İNC/2-1048/İNC/7 sayılı müfettiş raporunun iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı İş Teftiş Kurulu Başkanlığı'na bağlı İş Müfettişleri tarafından tanzim edilmiş olan inceleme raporunun iptalini istediğini, İş Teftiş Kurulu’nun müvekkili Türkiye İş Kurumu’nun bir organı olmadığını, Bakanlık teşkilatı içinde yer alan bir Başkanlık olduğunu, bu nedenle davada husumetleri olmadığını, esasa yönelik olarak da davanın reddi gerektiğini, savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, dosyadaki bilgi ve belgelere dayanılarak, davacı işyerinde çalışan işçinin şikayeti üzerine iş müfettişliğince yapılan denetim sonucunda sendikal baskı olduğunun tespit edildiği, bu konuda işçiler tarafından açılan daha önceden aynı Mahkemede görülen ve kesinleşen davalar olup sendikal baskının kabul edildiği, buna göre davacı tarafça iptali istenen Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü ... 18/09/2019 tarih 85690183-660 sayılı kararında herhangi bir isabetsizliğin bulunmadığı, gerekçesi ile davanın reddine, karar verilmiştir.
İstinaf:
Karara karşı davacı tarafça istinaf yoluna başvurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti:
Bölge Adliye Mahkemesince, özetle; iş yerinde, iş yeri kayıtları üzerinde ve çalışanlarla yapılan görüşmeler neticesinde hazırlanan rapor somut verilere dayandığından, sendikal baskı olduğu yönündeki tespit ile davanın reddi yönündeki mahkeme kararında hata bulunmadığı, gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Bölge Adliye Mahkemesi kararını davacı taraf temyiz etmiştir.
Gerekçe:
İş Müfettişi tarafından tutulan tutanaklar ile düzenlenen raporların işçi alacaklarına ilişkin kısımlarına tarafların otuz gün içinde itiraz hakkı mevcut olup, bu kapsamda açılan davalarda ayrı bir hukuki yarar şartı aranmaz.
İşçi şikâyeti veya genel nitelikteki teftiş sonucu işyerinin genel uygulamasının belirlendiği tutanak veya raporlara karşı dava, sadece Bakanlık aleyhine açılabilir. Tespite dair hakkın ilgilendirdiği işçilerin davaya dahili gerekmez.
İşçinin şikâyeti üzerine o işçinin haklarının miktar olarak açık biçimde belirlendiği hallerde ise işveren tarafından açılabilecek itiraz davasının, Bakanlık yanında işçiye de yöneltilmesi gerekir.
Somut uyuşmazlıkta, dava konusu iptale ilişkin rapor, işçi şikayeti üzerine işyerinin genel uygulamasını belirlemeye yönelik olarak Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı iş müfettişliğince hazırlanmış olup davanın Bakanlık yerine Türkiye İş Kurumu’na yöneltilerek sonuçlandırılması hatalıdır.
Mahkemece, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 124. maddesi kapsamında hasımda yanılma nedeniyle dava Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na yönlendirilerek taraf teşkili sağlandıktan sonra yargılama yapılıp sonuca gidilmelidir. Kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
Sonuç:
Temyize konu Bölge Adliye Mahkemesi kararı kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepden dolayı BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 373/1 hükmü uyarınca dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin ise Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine 08/11/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.