"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... 7. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... İş Mahkemesi
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı ... ... Doğal Gaz Dağıtım A.Ş. vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının 05.04.2010 tarihinde davalı ... İnş. San.ve Tic. A.Ş. firmasında çalışmaya başladığını, 02.07.2010 tarihinden itibaren ise asıl işveren olarak davalı ... ... ... Doğalgaz Dağıtım A.Ş., alt işveren olarak da ... İnş. San.ve Tic. A.Ş. bünyesinde fesih tarihi olan 10.10.2018 tarihine kadar çalıştığını, iş sözleşmesinin haklı neden bildirilmeden feshedildiğini, alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatı ile bir kısım işçilik alacaklarının davalılardan tahsilini talep etmiştir.
Davalılar Cevabının Özeti:
Davalı ... ... ... Doğalgaz Dağıtım A.Ş. vekili, davanın reddi gerektiğini savunurken, davalı ... İnş. San.ve Tic. A.Ş. davaya cevap vermemiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk derece mahkemesince, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf başvurusu :
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı davalı ... ... ... Doğalgaz Dağıtım A.Ş. vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti:
Bölge adliye mahkemesince, ilk derece mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz başvurusu :
Karar süresi içinde davalı ... ... ... Doğalgaz Dağıtım A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalı ... ... ... Doğalgaz Dağıtım A.Ş.’nin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Taraflar arasında davacının davalı ... ... ... Doğalgaz Dağıtım A.Ş.’de çalışmasının bulunup bulunmadığı ve buna göre davalının sorumluluğu bakımından uyuşmazlık bulunmaktadır.
Alt işveren; bir iş yerinde yürütülen mal ve hizmet üretimine ilişkin asıl işin bir bölümünde veya yardımcı işlerde, işletmenin ve işin gereği ile teknolojik sebeplerle uzmanlık gerektiren alanlarda iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini, sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren olarak tanımlanabilir. Alt işverenin iş aldığı işveren ise asıl işveren olarak adlandırılabilir. Bu tanımlamalara göre asıl işveren-alt işveren ilişkisinin varlığından söz edebilmek için iki ayrı işverenin olması, mal veya hizmet üretimine dair bir işin varlığı, işçilerin sadece asıl işverenden alınan iş kapsamında çalıştırılması ve tarafların muvazaalı bir ilişki içine girmemeleri gerekmektedir.
Somut uyuşmazlıkta, dava dilekçesinde, davacının 05.04.2010-10.10.2018 tarihinde davalı ... İnş. San.ve Tic. A.Ş. işçisi olarak çalıştığı, bu çalışma süresi içerisindeki 12/07/2010-18/09/2012 tarihleri arasındaki çalışmasının ise, asıl işveren-alt işveren ilişkisi kapsamında davalı asıl işveren ... ... ... Doğalgaz Dağıtım A.Ş.’ye ait işyerinde geçtiği ileri sürülmüştür.
Dosya kapsamındaki Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarından, davacının, davalılardan ... İnş. San. ve Tic. A.Ş. nezdinde çalıştığı sabittir. Dosyaya sunulan, davalılar arasında 25.01.2013 tarihinde imzalanmış “doğalgaz dağıtım projesi yapım ve montaj yüklenici sözleşmesi” başlıklı sözleşme ile, ...-... doğalgaz dağıtım lisansı sınırları dahilindeki şehirlerin doğalgaz dağıtım şebekesi inşaatı işinin davalı ... İnş. San. ve Tic. A.Ş. tarafından yapılması kararlaştırılmıştır. Mahkemece, bu sözleşmenin başlangıç tarihi olan 25.01.2013 tarihi itibariyle davalılar arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisi bulunduğu kabul edilerek, davalı ... ... ... Doğalgaz Dağıtım A.Ş.’nin 25.01.2013 tarihi itibariyle kendi döneminden sorumlu tutulmasına karar verilmiştir. Ne var ki, asıl işveren-alt işveren ilişkisinin kabulü için, davalı ... İnş. San.ve Tic. A.Ş.'nin, diğer davalı ... ... ... Doğalgaz Dağıtım A.Ş.'den aldığı iş için görevlendirdiği işçilerini, sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştırması zorunludur. Dinlenen davacı tanığı ... “Ben davacıyı ... ... ... Doğalgaz Dağıtım şirketinde birlikte çalışmamızdan dolayı tanırım. Ben 2015-2018 yılları arasında San. İnşaat şirketinden parke işini yüklenici olarak işi alıp parke işini yaptım. Ben 2014 yılında ... şirketinin başka yüklenici firmasında işçi olarak çalışıyordum. Davacı ise San. İnşaat şirketinde formenlik yapıyordu, ... şirketi sadece ... şirketine çalışırdı.” şeklinde çelişkili beyanda bulunmuştur. Diğer yandan dosyada bulunan, davalılar arasındaki 25.01.2013 tarihli sözleşmenin süresi 280 takvim günü olarak belirlenmiş olup, sözleşmenin devam ettiğine dair belge ya da başkaca sözleşme dosyaya sunulmamıştır. Sosyal güvenlik kurumu işe giriş bildirgelerine göre davacının 25.01.2013 tarihinden sonraki çalışmalarının farklı adreslerde geçtiği de gözetildiğinde münhasırlık şartının somut olayda oluşup oluşmadığı şüpheye yer vermeyecek biçimde araştırılıp ortaya konulmamıştır. Mahkemece yapılması gereken iş, varsa davalılar arasında imzalanan başkaca hizmet alım sözleşmelerinin temin edilerek davalılar arasındaki iş ilişkisinin ne kadar sürdüğü, davacıya ait 25.01.2013 tarihinden sonraki banka kayıtlarının getirtilerek davalı ... ... ... Doğalgaz Dağıtım A.Ş. tarafından davacıya ödeme yapılıp yapılmadığı ve gerekirse tanıkların da bu hususta yeniden dinlenmesi ile davacının münhasıran davalı ... ... ... Doğalgaz Dağıtım A.Ş. işyerinde çalışıp çalışmadığının, çalıştıysa hangi tarihler arasında çalıştığının şüpheye yer vermeyecek şekilde belirlenmesi gerekmektedir. Eksik inceleme ve araştırma ile hüküm kurulması hatalı olup bozmaya gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının ve bu karara karşı istinaf başvurusunu esastan reddeden Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin ise kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 12.01.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.