"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, süresi içinde temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmesi ve davalı avukatınca duruşma talep edilmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 28/09/2021 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü davalı adına vekili Avukat ... ile karşı taraf adına vekili Avukat ... geldiler. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor sunuldu, dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin, davalı iş yerinde 03.11.2010-20.12.2011 tarihleri arasında likit operatörü olarak çalıştığını ve işten çıkarıldığını, ... 12. İş Mahkemesinin 2012/6 esas sayılı dosyası üzerinden görülen işe iade davasının kabulüne dair verilen kararın kesinleştiğini, 29.08.2013 tarihinde ... 57. Noterliğinin 16655 yevmiye numaralı ihtarnamesiyle işe başlatılması için başvuruda bulunduğunu, ihtarnamenin davalıya 02.09.2013 tarihinde tebliğ edildiğini ancak işe başlatmadıklarını ve son ücretinin aylık net 2.000,00 ABD Doları olduğunu beyanla davalarının kabulü ile kıdem tazminatı, boşta geçen süre ve işe başlatmama tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının Türkmenistan'daki iş yerlerinde likit operatörü olarak çalıştığını aylık ücretinin 635,00 ABD Doları ve son ücretinin aylık net 900,00 ABD Doları olduğunu, ... 3. İş Mahkemesinin 2012/251 esas 2013/723 karar sayılı dosyasında alınan bilirkişi raporunda davacının ücretinin 900 ABD Doları olarak tespit edildiğini ve diğer iddiaların doğru olmadığını beyanla davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemesi Kararının Özeti:
Dairemizin 04.11.2020 tarihli bozma ilamına mahkemece uyularak yapılan yargılama sonucunda toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, yazılı gerekçe ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar, süresi içerisinde taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, taraf vekillerinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Bilindiği üzere; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununda (keza mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununda) "usuli kazanılmış hak" kavramına ilişkin açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu kurum, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez, ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada, mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
Mahkemenin, Yargıtay’ın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir. (Yargıtay İBK 9.5.1960 tarih 21/9, RG. 28.6.1960-10537) Hükmün bir kısmının bozma kapsamı dışında bırakılmasının amacı bu kısımların doğru olduğunu belirlemek, bozmanın sınırlarını çizmek ve bu şekilde usulü kazanılmış hakları oluşturup, korumaktır. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur (04.02.1959 gün ve 13/5 sayılı YİBK).
Somut olayda, mahkemece hükmüne uyulan bozma ilamında işaret edildiği üzere dava konusu boşta geçen süre ücreti talebi hakkında, davacının kesinleşen dosyasına (... 3. İş Mahkemesi 2015/458 esas 2015/627 karar) uygun olarak aylık ücretin net 900 ABD Doları olduğu kabulü ile bu ücretin brüt miktarı üzerinden hesaplama yapılması gerekirken uyulmasına karar verilen bozma ilamı ile davalı taraf yararına doğan usuli kazanılmış hak dikkate alınmaksızın net 900 ABD Doları ücreti dışında davacıya 200 ABD Doları ek menfaat sağlandığı kabulü ile net 1.100 ABD Doları üzerinden yapılan hesaplamaya itibarla karar verilmesi hatalı olup tekrar bozmayı gerektirmiştir.
3-Dava konusu fark kıdem tazminatı talebi yönünden de yapılan hesaplamaya esas alınan ücrete, uyulmasına karar verilen bozma ilamı ile davalı taraf yararına doğan usuli kazanılmış hak dikkate alınmaksızın, 900 ABD Doları ücreti dışında davacıya 200 ABD Doları ek menfaat sağlandığı kabulü ile net 1.100 ABD Doları üzerinden yapılan hesaplamaya göre karar verilmesi isabetsiz olup tekrar bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, davacı yararına takdir edilen 3.050,00 TL duruşma vekalet ücretinin davalıya, davalı yararına takdir edilen 3.050,00 TL duruşma vekalet ücretinin davacıya yükletilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 28.09.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.