"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili ile davalılardan ... vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının davalı ...’nün orman yangını söndürme işinde davalı alt iş verenlerin oluşturduğu ortak girişimde observer pilot olarak 01.06.2005 – 28.10.2013 tarihleri arasında çalıştığını, işin Nisan-Ekim ayları arasında mevsimlik iş olarak yapıldığını, işçilik alacaklarının ödenmediğini ve davacının 13.01.2014 tarihinde ihtarname çekerek bu alacaklarını talep ettiğini ileri sürerek kıdem tazminatı ve diğer bir kısım işçilik alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalılar Cevabının Özeti:
Davalılar vekilleri, ayrı ayrı davanın reddine karar verilmesini istemişlerdir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece davanın kısmen kabulüne ilişkin verilen 28.06.2018 tarihli karar, davalılardan ... Havacılık İşletmeleri Ltd. Şti. ve ... tarafından temyizi üzerine Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesi’nin 06.02.2019 tarih,...karar sayılı ilamıyla bozulmuş olup Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda “Bozma ilamına konu olan hüküm aleyhine davalı ... Havacılık Eğitim Bakım Ticaret Ltd Şti'nin temyizinin olmadığı, davalılardan ... Elektronik San. Tic. A.Ş. ile ...Teknik Elek. Müh. Yaz. Havacılık San. ve Tic. A.Ş. vekilinin temyiz talebinin ise yapılmamış sayılmasına karar verildiğinin anlaşılması karşısında, bu durumda davalılar ... Havacılık Eğitim Bakım Ticaret Ltd. Şti. ile ... Elektronik San. Tic. A.Ş. ve ...Teknik Elek. Müh. Yaz. Havacılık San. ve Tic. A.Ş. hakkındaki önceki mahkememiz hükmü kesinleşmiş olmakla, bu davalılar hakkında karar verilmesine yer olmadığına, Davalı ... Ltd. Şti. aleyhine açılan davanın husumetten reddine, davalı ... aleyhine açılan dava yönünden ise davanın Kısmen Kabulü” ne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar, davacı ve davalı ... vekilleri tarafından temyiz etmiştir.
Gerekçe:
I- Mahkemenin, Yargıtay’ın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğar.
Usuli kazanılmış hak kavramı anlam itibariyle, bir davada mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir. Usuli müktesep hak müessesesi Hukuk Muhakemeleri Kanununda düzenlenmiş olmamakla beraber davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez ana ilkelerinden biri haline gelmiştir.
Usuli kazanılmış hak ilkesi kamu düzeniyle ilgilidir. (09/05/1960 T., 21/9; 04/02/1959 gün 13/5 sayılı İçtihadı Birleştirme kararı)
Usuli kazanılmış hakkın hukuki sonuç doğurabilmesi için; bir davada ya taraflar ya mahkeme ya da Yargıtay tarafından açık biçimde yapılmış olan ve istisnalar arasında sayılmayan bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan bir hakkın varlığından söz edilebilmesi gerekir. (HGK.nun 12/07/2006 T., 2006/4-519 E, 2006/527 K, 03/12/2008 T., 2008/10-730 E., 2008/732 K.)
Yargıtayın bozma kararına uyan mahkeme artık bozma kararı gereğince işlem yapmak ve hüküm vermek zorundadır. Çünkü,mahkemenin bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli müktesep hak doğmuştur. (09/05/1960 gün ve 21/9 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı)
Bazı konuların bozma kararının kapsamı dışında kalarak kesinleşmesi durumunda da usuli kazanılmış hak doğmuş olur. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün, bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uyan mahkeme, kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez.Yani kesinleşmiş bu kısımlar o kısımlar lehine olan taraf yararına bir usuli müktesep hak teşkil eder.
Öte yandan; hükmün Yargıtay tarafından bozulmasıyla hüküm tamamen ortadan kalkar. Bozulan karar, bozmadan sonra verilen kararın eki niteliğinde değildir. Her davada ancak bir nihai karar olabilir. Bozmadan sonra verilen kararda, dava konusu tüm isteklerle ilgili ve gerekçesi gösterilerek, infazda tereddüte yol açmayacak şekilde yeniden hüküm oluşturulmalıdır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 297. maddesinde mahkeme hükmünün hükmün nasıl oluşturulacağı açıklanmıştır.
Somut uyuşmazlıkta; Mahkemece “Bozma ilamına konu olan hüküm aleyhine davalı ... Havacılık Eğitim Bakım Ticaret Ltd. Şti.'nin temyizinin olmadığı, davalılardan ... Elektronik San. Tic. A.Ş. ile ...Teknik Elek. Müh. Yaz. Havacılık San. ve Tic. A.Ş. vekilinin temyiz talebinin ise yapılmamış sayılmasına karar verildiğinin anlaşılması karşısında, bu durumda davalılar ... Havacılık Eğitim Bakım Ticaret Ltd. Şti. ile ... Elektronik San. Tic. A.Ş. ve ...Teknik Elek. Müh. Yaz. Havacılık San. ve Tic. A.Ş. hakkındaki önceki mahkememiz hükmü kesinleşmiş olmakla, bu davalılar hakkında karar verilmesine yer olmadığına,” şeklinde karar verilmiş ise de; az yukarıda açıklandığı üzere bozulan karar, bozmadan sonra verilen kararın eki niteliğinde olmayıp, dava konusu tüm isteklerle ilgili ve gerekçesi gösterilerek, infazda tereddüte yol açmayacak şekilde yeniden hüküm oluşturulmalıdır.
Mahkemenin dava konusu tüm taleplerle ilgili olarak Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 297. maddesine uygun bir şekilde hüküm kurmaması hatalı olup tekrar bozmayı gerektirmiştir.
II- Kabule göre; Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda; 24.5.2011-31.5.2011 ve 16.6.2011-1.8.2011 tarihleri arasındaki döneme ait uçuş takip formlarında davacının imzası olmadığı gerekçesiyle bu dönemler bakımından tanık beyanlarına göre fazla çalışma hesaplanmış olup Mahkemece de bu hesaplamaya itibar edilerek hüküm kurulmuş ise de; belirtilen dönemlere ait uçuş takip formları şirket yetkilisi olarak başka kişi yada kişilerce imzalanmış olup son tarihli bozma ilamında da açıkça, davacının fazla çalışması yapıp yapmadığının imzası bulunan uçuş takip formlarına göre belirlenmesi gerektiği belirtilmiştir. İspatla yükümlü olan davacı sözü edilen dönemlerde fazla çalışma yaptığını gösteren yazılı bir delil sunamamıştır. Yaptığı işin niteliği de dikkate alındığında fazla çalışmasını yöntemince ispatlayamamıştır. Şu halde; Mahkemece fazla çalışma ücreti alacağının tümden reddi gerekirken bu husus gözetilmeden yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeple BOZULMASINA, bozma sebebine göre sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde davacı tarafa iadesine, 16/09/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.