"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı işten haksız çıkartıldığını ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla mesai, genel tatil ve asgari geçim indirimi alacaklarının tahsilini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, davanın reddini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne verilmiştir.
Kararı davalı taraf temyiz etmiştir. Dairemizin 2016/9172 esas 2019/21420 karar 02.12.2019 tarihli ilamı ile diğer temyiz itirazları yerinde görülmeyerek özetle; "...davacının kanıtlanan çalışma sisteminde ( güvenlik görevlisi olarak işyerinde 2 gün gündüz, 2 gün gece ve 2 gün dinlenme şeklinde 12'şer saat çalışma) 6 haftalık periyotta ilk haftadaki çalışma sistemine dönüldüğünden toplamda 6 haftalık sürede çalışılan/çalışılmayan günler tablo halinde belirtilmeli ve haftalık fazla mesai süreleri toplanıp 6 haftaya bölünmek suretiyle ortalama fazla mesai süresi belirlenmelidir. Günde 12 saat çalışma yapılmış olmakla ilke kararları gereği her gün için 1,5 saat ara dinlenme süresi düşülmeli, ayrıca gece çalışmaları da dikkate alınmalı, 45 saati aşan süre raporda fazla mesai sayılmalıdır. Haftalık 45 saati aşmasa da salt gece çalışmasından kaynaklanan fazla çalışmalar 0,5 katsayısı ile hesaplanmalıdır. Yine davacının 2 gün gündüz, 2 gün gece çalıştığı ve devamında 2 gün dinlendiği dikkate alınarak sözü edilen genel tatil günlerinin 2/3'ünde çalıştığı kabul edilmeli, ayrıca karineye dayalı makul indirim hususu da değerlendirilerek bir karar verilmelidir." gerekçeleriyle karar bozulmuştur.
Mahkemece, bozma ilamına uyulup bilirkişiden ek rapor da alındıktan sonra davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Vermiş olduğu bir hüküm Yargıtay tarafından bozulan ve Yargıtay'ın bu bozma kararına gerek iradi ve gerekse kanuni şekilde uymuş olan yerel mahkeme, bozma kararı doğrultusunda inceleme yapmak ve hüküm kurmak zorundadır. Mahkeme uyma kararını kaldırarak, direnme kararı veremeyeceği gibi, hükmünün bozma kararının kapsamı dışında kalan bölümleri hakkında da yeni bir karar veremez. Bozmaya uyulmakla bozma lehine olan taraf yararına usulü kazanılmış hak doğmuş olur. Hükmün bir kısmının bozma kapsamı dışında bırakılmasının amacı bu kısımların doğru olduğunu belirlemek, bozmanın sınırlarını çizmek ve bu şekilde usulü kazanılmış hakları oluşturup, korumaktır. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımlar, lehine olan taraf yararına usulü kazanılmış hak oluşturur.
Somut uyuşmazlıkta, bozma öncesi Mahkemece 6.361,29 TL fazla çalışma ücreti alacağına hükmedilmiş ve karar davacı tarafça temyiz edilmemiştir. Bozma sonrası 9.087,56 TL fazla çalışma alacağına hükmedilmesi davalı lehine oluşan usuli kazanılmış hakkın ihlaline yol açmakla hatalıdır.
3- Mahkemece uyulmasına karar verilen ve yukarıda açıklanan bozma ilamının "2" numaralı bendinde salt gece çalışmasından kaynaklanan fazla çalışmaların 0,5 katsayı ile hesaplanması gerektiği açıklanmasına rağmen hesaplamada 1,5 katsayının dikkate alınması isabesizdir.
Yine hükme esas alınan bilirkişi raporunda bozma ilamı doğrultusunda fazla çalışma hesabı yapılırken 6 haftalık periyotlara göre hesaplama yapılmış ise de sonuç fazla çalışma saatleri denetime elverişli şekilde belirlenmemiştir.
Mahkemece, uyulan bozma ilamı gereği yerine getirilerek denetime elverişli rapor alındıktan sonra usuli kazanılmış haklar da gözetilerek sonuca gidilmelidir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 20/09/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.