"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 7. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : Elazığ ... Mahkemesi
Taraflar arasındaki tespit ve alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalıya ait işyerinde kayden alt işveren işçisi olarak çalıştığını, asıl işveren-alt işveren ilişkisinin kanuna uygun kurulmadığını ve muvazaaya dayandığını, müvekkilinin işe ilk giriş tarihinden itibaren davalının işçisi sayılacağından üyesi olduğu ...-... Sendikası ile davalı arasında imzalanan toplu ... sözleşmesinden yararlandırılarak ücret ve diğer mali haklarının belirlenmesi gerekirken davacının toplu ... sözleşmesinden yararlandırılmayıp ücretinin eksik ödendiğini, fazla çalışma ücreti, ilave tediye ile toplu ... sözleşmesinden ... mali haklarının ise ödenmediğini ... sürerek davacının işe ilk giriş tarihinden itibaren davalının işçisi sayılması gerektiğinin tespitine, toplu ... sözleşmesinde işe başlangıç tarihinde belirlenen ücret skalası üzerinden aylık ücret ve diğer ödemeleri alması gerektiğinin tespiti ile ödenmeyen ücret, fazla çalışma ücreti, toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan ek ödeme, yıpranma primi ve ilave tediye alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının şartları taşımadığından 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca sürekli işçi kadrosuna geçirilmediğini, işçinin müvekkilince anahtar teslim usulüyle ihale edilen işlerde yüklenici firma işçisi olarak çalıştığını, müvekkili ile yüklenici firma arasındaki hukuki ilişkinin mevzuata uygun tesis edildiğini, muvazaaya dayalı olmadığını, davacının alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"...Hizmet alım sözleşmeleri ile eki şartnameler, tanık beyanları, CD içeriği ile dosya kapsamındaki tüm delillerin, yukarıda yapılan açıklamalar ışığında birlikte değerlendirilmesinden; davacı işçinin işyerinde fiilen ifa ettiği işin hizmet alım sözleşmeleri kapsamında bulunduğu, hizmet alım sözleşmelerine konu işlerin, gerek 6001 sayılı Kanun'un mülga 4. maddesi, gerekse 15/07/2018 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 211. maddesi düzenlemeleri dikkate alındığında, 4857 sayılı Kanun'un 2. maddesinin altıncı fıkrasında yer alan, asıl işin bölünerek alt işverene verilmesi hali için aranan “işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektirme” sınırlamalara tabi olmaksızın alt işverenlere gördürülmesinin mümkün olduğu anlaşılmaktadır. Asıl işverenin, alt işverene gördürdüğü işin, sözleşmeye, şartnameye ve mevzuata uygun yürütülmesi noktasında denetim ve gerektiğinde müdahale yetkisinin bulunmasının olağan karşılanması gerekli olup, bu kapsamda kullanılan yetki, yüklenici firmanın işverenlik sıfatını ortadan kaldırmamaktadır. Davacı işçiye ilişkin ücret tahakkuk belgelerinin davalı İdarece düzenlenip ödemelerin davalı tarafından yapıldığına dair dosyada bir delil bulunmamaktadır. Muvazaa iddiası, yeterli ve inandırıcı delillerle ispatlanamamıştır.
... kayıtlarına göre, 2014/31223, 2015/65090 ve 2018/285407 ihale kayıt nolu ihaleler sonucunda imzalanmış olan sözleşmelerin yüklenicileri bünyesinde çalışan, maaş ödemeleri de aynı yükleniciler tarafından yapılmış olan davacı ... ve diğer işçilerin Yapım İşleri Genel Şartnamesi ve Özel Teknik Şartname hükümlerine uygun olarak sözleşme kapsamındaki işlerin fen ve sanat kurallarına göre yapılabilmesini teminen yüklenici (yapım müteahhidi) tarafından ... yerinde bulundurulması zorunlu olan personel olduğu, bahse konu rutin ... bakım, onarım, kar ve buz ile mücadele işlerinin mevzuat hükümlerine göre personel çalıştırmasına dayalı işler arasında yer almadığı bu nedenle sözleşmelerin Kamu İhale Mevzuatı Hükümleri doğrultusunda muvazaalı olarak değerlendirilmesinin de mümkün olmadığı, davacı işçinin davalının taraf olduğu toplu ... sözleşmesinden yararlanamayacağı ve 6772 sayılı Kanun kapsamında bulunmadığı anlaşıldığından; dava konusu tespit ile ücret, ek ödeme, yıpranma primi ve ilave tediye alacaklarına yönelik taleplerin reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur." gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; davacının 2016 yılından itibaren davalının işçisi olduğunun kabulünün gerektiğini, yüklenici firmaya ait alet, ekipman ve ... organizasyonu bulunmamakla birlikte yine işin sevk ve dağılımı ile çalışılacak kişilerin belirlenmesi konusunda yüklenici firmanın yönetim ... bulunmadığını, tanık beyanlarının iddiaları destekler mahiyette olduğunu, tanıkların davalarının bulunmasının onların da haklarına riayet edilmediğinin göstergesi olduğunu, eşit işe eşit ücretin işçinin ... olduğunu, ayrıca 6001 sayılı ... Hizmetleri Hakkında Kanun'un (6001 sayılı Kanun) 4 üncü maddesinin dayanak olamayacağını, söz konusu düzenlemenin 02.07.2018 tarihinde mülga olduğunu ... sürerek Mahkeme kararının kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Dairesinin 26.01.2022 tarihli ve 2022/205 Esas, 2022/193 Karar sayılı emsal kararından da bahsederek asıl işveren-alt işveren ilişkisinin kanuna uygun kurulduğu, muvazaa iddiasının yeterli ve inandırıcı delillerle kanıtlanmadığı, davacı işçinin davalının taraf olduğu toplu ... sözleşmesinden yararlanamayacağı ve 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması Hakkında Kanun kapsamında bulunmadığı gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas bakımından hukuka uygun gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ... sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması isteminde bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı Kurum ile dava dışı şirketler arasındaki asıl işveren alt işveren ilişkisinin muvazaalı olup olmadığı ve bu bağlamda davacının dava konusu alacaklara hak kazanıp kazanmadığı hususlarındadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 6098 sayılı ... Borçlar Kanunu'nun 19 uncu maddesi, 4857 sayılı ... Kanunu'nun 2 nci maddesi, 6001 sayılı Kanun'un mülga 4 üncü maddesi, 15.07.2018 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanan Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 211 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ... sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin davacı tarafa yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
19.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.