"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 51. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... ... 10. ... Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonucunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacı asılın 30.....2009 - 01.....2013 tarihleri arasında davalı işverenin ...’da bulunan şantiyesinde sıvacı olarak aylık 1.500,00 USD ücretle çalıştığını, ... sözleşmesinin işveren tarafından haksız ve bildirimsiz olarak feshedildiğini, ücretin 200,00 USD kadarının elden, gerisinin banka kanalı ile ödendiğini, resmî ve dinî bayramlarda birer gün ve yılbaşında bir gün izin kullanıldığını, millî bayramlarda izin kullanılmadığını, ayda bir pazar günü hafta tatili gününde çalıştığını ... sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile fazla çalışma, hafta tatili, ... ... ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacı tarafm 03.....2009-19.08.2012 tarihleri arasında çalıştığını, el yazılı dilekçe ile istifa ettiğini, aylık 1.200,00 TL brüt ücretle çalıştığını, ücretinin tamamının banka kanalıyla ödendiğini, davacının ödenmeyen bir alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"...Mahkememizce yapılan yargılamada davacı işçinin özlük dosyası ve ... hizmet cetveli celp edilmiş, davacı işçinin yurt dışı giriş ve çıkış kayıtları celp edilmiş, yurt dışı hizmet sözleşmesi örneği celp edilmiş, banka kayıtları, emsal ücret araştırması yapılmış, davacı ve davalı tanıkları dinlenmiş, hesap bilirkişisinden rapor ve ek rapor alınmış, davacı vekili kıdem tazminatı ve ihbar tazminatını ıslah etmiştir. Tüm bu delillerin birlikte değerlendirilmesi sonucunda davacının 30/.../2009-01/.../2013 tarihleri arasında davalı işverenliğin ... şantiyesinde sıvacı sıfatıyla çalıştığı, aylık ücretinin emsal ücret araştırmasına göre brüt 1.500,00 USD olduğu, barınma ve yemek ücretinden yararlandığı, buna göre giydirilmiş brüt ücretinin 1.700,00 USD olduğu, davalı işverenlikçe ... sözleşmesinin ... bitimi nedeniyle fesih önelsiz feshedildiği, bu itibarla davacının kıdem-ihbar tazminatına hak kazanacağı, davacı işçinin haftada 19 saat fazla mesai yaptığını tanık beyanları ile ispatladığı, davalı işverenliğin ise bu fazla çalışma ücretlerini ödediğini, davacı işçinin imzasını taşıyan belge veya banka kayıtları ile ispatlayamadığı, hesap bilirkişisinin raporunun ayrı ayrı kalemler halinde düzenlendiğinden hükme esas alınabilecek nitelikte olduğu anlaşılmakla aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
..." gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; davacının aylık ücretinin hatalı hesaplandığını, ... sözleşmesinde de belirtildiği şekilde ücretin 600,00 USD olduğunu, davacı işçinin kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanamadığını, davacı tanıklarının beyanlarına itibar edilemeyeceğini kaldı ki tanıkların kendi çalıştıkları dönem ile sınırlı bilgi sahibi olabileceğini, İlk Derece Mahkemesince Şirket tanıklarının dinlenmediğini, davacının ücretine 200,00 USD ilave edilmesinin ve ücretin brütleştirilmesinin hatalı olduğunu, davalı işyerinde fazla çalışma uygulaması bulunmadığını; ancak işin niteliği gereği fazla çalışma yapılmasının zorunlu olduğu durumlarda yapılan çalışmanın karşılığının tam ve eksiksiz olarak ödendiğini, davacı lehine ... ... ve genel tatil ücreti ve hafta tatili ücreti alacaklarına hükmedilmesinin de hatalı olduğunu İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"... davacının inşaat işinde sıvacı olarak çalıştığı, yapılan işin süregelen ... olduğu, ... bitiminin davalı açısından haklı fesih sayılamayacağı, ... akdinin davalı tarafından haksız ve önelsiz feshedildiği kabul edileceğinden kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanacağı, dava açılırken işçilik alacak kalemleri belirli olmadığından fazlaya ilişkin haklar saklı tutularak kısmi dava açılmasına yasal engel bulunmadığı, dinlenen davacı tanıklarının çalıştıkları dönemdeki beyanlarının, diğer dosyadaki delillerle desteklendiğinden beyanlarının dikkate alınmasında hata görülmediği, davalı tanıkların dinlenmesi için ilk derece Mahkemesince yurt dışına istinabe yoluyla usulüne uygun talimat yazıldığı ancak beyanlarının alınamamasında yasaya aykırılık görülmediği, ilk derece mahkemesince konusunda uzman aynı bilirkişiden gerekçeli ve denetime elverişli kök rapor ile 17.09.2018 tarihinde ek rapor alındığı, mahkemenin esas aldığı ek raporda; tanık beyanları, emsal ücret, yapılan ... çalışılan sektör dikkate alınarak yemek ücreti dahil kıdeme esas belirlenen giydirilmiş brüt ücretin 1.694,96 USD olarak fazla mesai, ... ve hafta tatilinde çalıştığını ispatladığı, davalı işverenin ise talep edilen işçilik alacaklarının ücretlerinin ödendiğini ispatlayamadığı ..." gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinafa başvuru dilekçesinde belirttiği sebeplerin yanı sıra hatalı ve eksik araştırma neticesinde hazırlanan bilirkişi raporlarının hükme esas alınamayacağını belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, fesih, ücret, giydirilmiş ücret ve alacakların ispatı noktasındadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4857 sayılı ... Kanunu'nun ilgili hükümleri.
2. 6100 sayılı Kanun'un "Taleple bağlılık ilkesi" kenar başlıklı 26 ncı maddesi şöyledir:
" (1) Hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir.
(2) Hâkimin, tarafların talebiyle bağlı olmadığına ilişkin kanun hükümleri saklıdır."
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Davacı vekili dava dilekçesinde, davacının haftada beş gün 08:00-19:00, bir gün ise 08:00- 23:00 saatlerine kadar çalıştığını beyan etmiştir. Buna göre davacının fazla çalışma alacağının, haftalık 16 saat yerine 19 saat üzerinden hesaplanması hatalıdır. Ne var ki davada, dava dilekçesi ile talep edilen miktarı aşan tutardaki fazla çalışma alacağı zamanaşımına uğramıştır. Dolayısıyla dava dilekçesinde açıklanan çalışma süresi ile bağlı kalınarak fazla çalışma alacağının haftalık 16 saat üzerinden hesaplanması durumunda dahi davacının dava dilekçesi ile talep edilen 500,00 USD tutara hak kazanacağı açıktır. Belirtilen sebeple davada, İlgili Hukuk kısmının (2) numaralı paragrafında yer verilen 6100 sayılı Kanun'un 26 ncı maddesinde düzenlenen taleple bağlılık ilkesine aykırılık bulunmadığı, fazla çalışma hesabında yapılan hatanın sonuca etkili olmadığı anlaşılmıştır.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile özellikle kararın (2) numaralı paragrafında belirtilen gerekçe ve temyiz sebeplerine göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ... sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
05.12.2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.