"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2019/304 E., 2022/297 K.
DAVA TARİHİ : 20.04.2012
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Şirkete ait gemilerde usta gemici olarak 23.03.2005-22.11.2011 tarihleri arasında çalıştığını, davalının teknik bir zorunluluk olmaksızın alt işveren adı altında başka bir işverenin üzerinden davacıyı istihdam ettiğini, davalının asıl işveren olup alt işverenle olan ilişkinin muvazaalı olduğunu, bu durumun ... müfettişliğince de tespit edildiğini, ücretlerinin gerektiği gibi ödenmemesi üzerine ... sözleşmesini haklı olarak feshettiğini ileri sürerek kıdem tazminatı ile fark ücret, fazla çalışma, vergi iadesi, promosyon bedeli, ikramiye, hafta tatili ile ... bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının kendi işçileri olmayıp dava dışı hizmet aldıkları yüklenici şirket işçisi olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 15.12.2015 tarihli ve 2012/242 Esas, 2015/833 Karar sayılı kararıyla; toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davalının asıl işveren olarak davacı alacaklarından sorumlu olduğu, davacının aynı gemide kadrolu işçilerle çalıştığı ancak aralarında ücret ve sosyal haklar olarak farklar olduğu, ... sözleşmesinin ücretlerin gerektiği gibi ödenmemesi üzerine davacı tarafça haklı olarak feshedildiği, buna göre davacının kıdem tazminatına hak kazandığı gibi fazla çalışma, yıllık izin, hafta tatili, ... bayram ve genel tatil, ücret farkı ile yıllık izin ücreti farkı alacaklarına hak kazandığı, diğer taleplerin reddi gerektiği gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 11.....2019 tarihli ve 2016/5992 Esas, 2019/12992 Karar sayılı kararıyla; Mahkemece gerekçeli kararda davalı ile dava dışı işverenler arasındaki ilişkinin asıl işveren alt işveren ilişkisi olduğu belirtildiği ancak aynı kararda muvazaalı bir asıl işveren alt işveren ilişkisi olduğu gerekçesine de yer verilerek çelişki oluşturulduğu, Dairemizce incelenip muvazaa kabulunün onandığı emsal kararlarla dosyada mevcut ... müfettişliği raporu dikkate alındığında ve hükmün muvazaalı ilişkiye göre oluşturulması karşısında gerekçedeki çelişkinin bozma nedeni yapılmadığı; ancak Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda dava konusu alacaklar hesaplanırken sendika üyesi işçinin ücretinin esas alındığı, bu nedenle davacının üyeliğinin işverene bildirim tarihi tespit edilerek bu tarihten sonra toplu ... sözleşmesine göre hesaplama yapılması ve davalı tarafın ıslaha karşı öne sürdüğü zamanaşımı def'i ile ilgili denetime elverişli hesap raporu alınarak sonuca gidilmesi gerektiği gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bozma ilâmına uyularak yapılan yargılama neticesinde, ilgili Sendikaya, Bakanlığa ve dava dışı Şirketlere müzekkereler yazıldığı, gerekli araştırma yapıldığı, akabinde bilirkişiden ek rapor alındığı, alınan 05.04.2022 tarihli bilirkişi raporunun; dosya kapsamına uygun, denetime elverişli ve ıslaha karşı zamanaşımı savunması da gözetilerek bozma ilâmına uygun şekilde düzenlendiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; Mahkemece bilirkişi raporuna ilişkin itirazlarının dikkate alınmadığını, davacının 854 sayılı Deniz ... Kanunu'na tabi olduğunu, muvazaaya ilişkin hükümlerinin dikkate alınması gerektiğini, davacının davalının işçisi olmadığını, davacının sendika üyeliğinin davalıya bildirilmediğini, hesaplamalara esas alınan ücretin hatalı olduğunu belirterek kararın bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının sendika üyeliğinin bildirilmesine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun 39 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir
2. Mahkemece uyulmasına karar verilen bozma ilâmı gereği, davacının sendika üyeliğinin davalıya bildirim tarihinin tespit edilmesine yönelik yapılan araştırma sonucunda davacının üyeliğinin davalıya bildirilmediği anlaşılmıştır. Mahkemece bu husus gözetilmeksizin davacının sendika üyeliğinin onaylandığı tarihten 15 gün sonra üyeliğin davalıya bildirildiği varsayımından hareketle karar verilmesi isabetli olmadığından tekrar bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
07.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
TH