"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 30. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 29. ... Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacı asılın davalıya karşı ... 2. ... Mahkemesinin 2015/340 Esas sayılı dosyası ile açmış olduğu işe iade davasını kazandığını; ancak işe başlatılmadığını, davalı tarafından yapılan ödemelerin de eksik olduğunu ileri sürerek boşta geçen süre ücreti, işe başlatmama tazminatı, bakiye ihbar tazminatı, prim ve bayram ikramiyesi alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; ... 2. ... Mahkemesinin 2015/340 Esas sayılı kararı ile işe başlatılmayan davacıya tüm haklarının ödendiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının kesinleşen işe iade kararını takiben yasal süresinde işe başlatılmak üzere davalı işverene başvuruda bulunduğu, 4857 sayılı ... Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 21 inci maddesine göre işverenin işçinin başvurusunu takiben bir ay içinde işçiyi işe başlatmak zorunda olduğu, bir aylık süre dolmadan işveren tarafından 15.04.2016 tarihinde ödeme yapıldığı, bu nedenle 15.04.2016 tarihinin işe başlatılmama (fesih) tarihi olarak kabul edildiği, boşta geçen süreye ilişkin 4 aylık ücret ve diğer haklara ilişkin alacağın sözleşmenin feshedildiği tarihten itibaren 23.03.2015 - 23.07.2015 arası 4 aylık süredeki giydirilmiş aylık brüt ücreti esas alınarak hesaplanması gerektiği, diğer alacaklar yönünden de denetime elverişli bilirkişi raporu hesaplamalarının esas alındığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; davacının beyanının üzerinde bir ücret artış oranının esas alınmasının hukuka aykırı olduğunu, davacının pozisyonu olan bölüm başkanlarına uygulanan ücret artışının %5,75 seviyesinde olduğunu, bilirkişi raporunda esas alınan %13,76 oranındaki ücret artış oranının gerçeği yansıtmadığını, giydirilmiş ücret kapsamı içerisinde yer alan ve sosyal yardım adı altında 9.889,44 TL olarak gösterilen ücret kaleminin hangi delile dayandığı bilinmemekte birlikte kabul edilmediğini; araç, yakıt, cep telefonu gibi unsurların işçiye, işinin ifası gereği verildiği bu sebeple işçiye sağlanmış mali bir hak, diğer bir deyişle giydirilmiş ücretine dâhil edilecek bir kalem olmadığını, giydirilmiş ücrete dâhil edilerek yapılan tazminat hesaplamasının tamamen hukuka aykırı olduğunu, davacının 2015 yılında 1 aylık ücret tutarında yıl dönümü ikramiyesine hak kazanabilmesi için 2015 yılının 1 Ağustos tarihinde; yarım aylık ücret tutarında kurban bedeli ikramiyesine hak kazanabilmesi için 2015 yılının 24-27 Eylül tarihlerinde fiili olarak ... sözleşmesinin sürmesi şartının bulunduğunu, davacının ... sözleşmesinin 23.03.2015 tarihinde sona ermesi nedeniyle söz konusu ikramiyeleri hak etmediğini, 57.335,29 TL tutarındaki prim alacağı hesaplamasına katılmanın mümkün olmadığını, davacının 2014 ve 2015 yıllarına ait çalışma dönemine ilişkin prim ödemesini hak etmesi için 2014 yılı dönemi için 2015 yılının Ekim ayında; 2015 yılı için 2016 yılının Ekim ayında davalı Şirkette çalışıyor olması gerektiğini; ancak ... sözleşmesinin 23.03.2015 tarihinde sona erdiğini, prim alacaklarının tazminatın hesaplanmasına dâhil edilmesinin de hukuka aykırı olduğunu, 45.041,28 TL olarak belirlenen giydirilmiş ücretin fahiş olduğunu, giydirilmiş ücretin 37.738.11 TL kabul edilmesinin uygun olacağını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava dilekçesindeki banka personeline %10'un üzerinde zam yapıldığı şeklindeki açıklamanın sınırlayıcı beyan olarak yorumlanamayacağı, kaldı ki hükme esas alınan 25.03.2019 tarihli bilirkişi raporunda emsal olabilecek personele yapılan zam oranı dikkate alınarak işe başlatmama tarihindeki ücretin belirlendiği, asgari ücrete oran kurulmak suretiyle düzenlenen 12.03.2018 tarihli bilirkişi raporunun hükme dayanak alınmadığı, giydirilmiş ücret tespitinde araç, yakıt, cep telefonu gibi unsurların dâhil edilmediği, sadece akbil karşılığı ile yemek yardımının ilave edildiği, sunulan ücret bordrosu örneklerinde yer alan ikramiye ve prim ödemeleri gözetilerek ve boşta geçen süre ilavesi ile ödenen miktarlar mahsup edilmek suretiyle bakiye prim ve ikramiye alacağının belirlenmesinin dosya kapsamına uygun olduğu, 2015 yılı itibarıyla sadece Ramazan bayramına isabet eden bir ikramiye alacağının belirlendiği, Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 04.02.2021 tarihli ve 2020/2219 Esas, 2021/3586 Karar sayılı kararında da belirtildiği üzere boşta geçen sürenin en çok dört aylık kısmı içinde gerçekleşen diğer haklar kavramına, ikramiye ve devamlılık arzeden satışa bağlı olmayan primlerin de dâhil olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davacının boşta geçen süre ücreti, işe başlatmama tazminatı, bakiye ihbar tazminatı, prim ve ikramiye alacaklarının olup olmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri; 4857 sayılı Kanun'un ilgili hükümleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
09.11.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.