"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 47. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... ... 15. ... Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 04.11.1996 - 19.02.2015 tarihleri arasında davalı Şirkette çalıştığını, ... sözleşmesinin davalı işveren tarafından haksız biçimde sona erdirildiğini, buna ilişkin olarak ... ... 5. ... Mahkemesinin 2015/164 Esas numaralı dosyası ile işveren aleyhine işe iade davası açıldığını, Mahkemenin 13.04.2016 tarihli kararı ile işe iadeye karar verildiğini ve kararın kesinleştiğini, süresinde işverene başvuruda bulunulmasına rağmen işverenin davacıyı işe başlatmadığını ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ve sendikal tazminat ve boşta geçen süre ücreti alacaklarının faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; Mahkeme kararının kesinleşmesini müteakip davacı aleyhine ... ... Cumhuriyet Başsavcılığının 2015/25806 soruşturma sayılı dosyası ile şikâyette bulunulduğunu, iddianame düzenlenerek ... ... 70. Asliye Ceza Mahkemesinin 2016/276 Esas sayılı dosyası ile dava açıldığını, yargılamanın iadesinin talep edildiğini, bu nedenle ... ... 70. Asliye Ceza Mahkemesinin 2016/276 Esas sayılı dosyasının bekletici mesele yapılmasını talep ettiklerini, sendikal tazminat hesaplamasında gelir vergisi ve damga vergisinin indirilmesi gerektiğini, davacının yıllık ücretli izin alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre davacının 04.11.1996-19.02.2015 tarihleri arasında davalı işyerinde çalıştığı, davacının ... sözleşmesinin davalı işveren tarafından sendikal nedenle haksız olarak feshedildiği, davacı tarafından davalı işveren aleyhine açılan işe iade davasında ... ... 5. ... Mahkemesinin 2015/164 Esas, 2016/155 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verildiği kararın davalı tarafından temyizi üzerine Yargıtay denetiminden geçerek kesinleştiği, davacının kararın kesinleşmesinden sonra yasal süresinde işe başvuru talebinin davalı işveren tarafından cevaplandırılmadığı, davacının işe iade kararı gereğince eklenmesi gereken 4 aylık sürenin ilavesi ile birlikte davalı işveren yanında 18 yıl, 7 ay, 15 gün hizmeti bulunduğu, giydirilmiş aylık brüt ücretinin 3.869,07 TL olduğu, kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı, işe iade kararı uyarınca 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunun'un (6365 sayılı Kanun) 25 inci maddesinin beşinci fıkrasına göre 1 yıllık brüt ücret tutarında sendikal tazminata da hak kazandığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Der
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı vekili istinaf dilekçesinde; bilirkişi incelemesi esnasında alacaklar hesaplanırken bir kısım alacakları için giydirilmiş ücret hesaplamasında hata yaparak davacının net ücretinin hatalı hesapladığını, boşta geçen süre ücreti hesaplanırken asgari geçim indiriminin giydirilmiş ücrete eklenmediğini, giydirilmiş ücret hesabında 6 aylık dönemdeki bordrolarda bulunan ikramiye tutarları 365'e bölmek suretiyle 6 ayda ödenen toplam ikramiye tutarının bir yıllık döneme uygulandığını, bu suretle giydirilmiş ücrete esas alınacak ikramiye tutarının eksik hesaplandığını iddia ederek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde; davacının işe başlatılmadığı tarihteki emsal ücret üzerinden sendikal tazminat hesaplaması yapıldığını, ancak hesaplamanın işçinin ... sözleşmesinin feshedildiği tarih itibari ile almakta olduğu çıplak brüt ücret üzerinden yapılması gerektiğini, 4 aylık boşta geçen süre ücretine ... harçlığının eklenerek hesaplama yapılmasının hatalı olduğunu, bedel talebi içermeyen belgeye dayanılarak alacağın tamamı için temerrüt tarihinden itibaren faiz işletilmesinin hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile sendikal tazminat yönünden davacının geçersizliğine hükmedilen fesih tarihindeki çıplak ücreti yerine, işe başlatılmadığı tarihteki ücreti esas alınarak yapılan hesaplamanın hükme esas alınmasının hatalı olduğu, giydirilmiş brüt ücretin tespiti sırasında davacının bordrosunda yer alan tahakkukların temel alınmasının yerinde olduğu, ancak bordroda yer alan ikramiye kalemine ilişkin brüt ücrete eklenecek miktar hesaplanırken, 01 Eylül 2014-19 Şubat 2015 tarihleri arasındaki 172 günlük döneme ilişkin toplam ikramiye tutarının 172 güne bölünmesi yerine 365'e bölünmesinin hatalı olduğu, temerrüt olgusu için tahsili istenen alacak miktarlarının açıkça belirtilmesinin gerekmediği gerekçeleriyle tarafların istinaf başvurularının kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; 4 aylık boşta geçen süre ücreti hesaplanırken davacının aylık brüt ücretinin 2.916,00 TL olarak belirlendiğini ve bu bedelin üzerine 1.217,37 TL'lik yan haklar ilave edilerek hesaba esas aylık brüt ücretin 4.133,37 TL olarak kabul edildiğini, ancak 4 aylık ücret 2015 yılı Mart, Nisan, Mayıs ve Haziran aylarına ilişkin olup belirtilen aylarda davacı işçinin aylık çıplak brüt ücretinin 2.350,00 TL olduğunu, Mahkeme tarafından 2015 yılındaki değil 2017 yılındaki ücret üzerinden hesaplama yapıldığını, bedel talebi içermeyen belgeye dayanılarak alacağın tamamı için temerrüt tarihinden itibaren faiz işletilmesinin hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması isteminde bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, boşta geçen süre ücretine esas ücretin tespiti ile alacaklara işletilen faizin başlangıç tarihi noktasındadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4857 sayılı ... Kanunu'nun 21 inci maddesi, 6356 sayılı Kanun hükümleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. İstinaf kanun yoluna başvurulduğunda, Bölge Adliye Mahkemesi dava ile ilgili hem maddi vakıaları değerlendirir hem de hukukilik denetimi yapar. Temyiz incelemesinde ise Yargıtay, bölge adliye mahkemesi tarafından verilen karar yönünden sadece hukukilik denetimi yapar. Buna göre Yargıtay, ilgili kanun maddelerinin dosyadaki delillerle oluşan maddi vakıaya yerinde uygulanıp uygulanmadığı yönünde hukuki bir denetim yapar. Bu kapsamda istikrarlı uygulanan içtihatlara uygun karar verilmemesi, istikrar kazanan içtihada aykırı olarak hukukun yanlış uygulanması olacağından hukukilik denetimi kapsamında değerlendirilecektir. İstinaf sebebi ile bağlılık ilkesi uyarınca, istinaf sebebi yapılmayan ve kanuna açıkça aykırı olmayan temyiz nedenlerinin incelenmesi de kural olarak mümkün değildir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle davalı tarafça boşta geçen süre ücretinin geçersiz fesih tarihini izleyen 4 aylık süredeki ücret ve diğer hakların esas alınarak hesaplanması gerektiği hususunun açıkça istinaf sebebi yapılmadığı, istinaf sebebi yapılmayan hususların temyiz sebebi de yapılamayacağının anlaşılmasına göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
02.11.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.