"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 47. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 12. ... Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 01.05.1998 tarihinden itibaren yaklaşık 19 yıl boyunca kesintisiz olarak ...ve... kardeşlerin ve onların çocuklarının kurup işlettikleri ve ihalelere girmek amacı ile farklı unvanlarla kurulan ancak aynı adres ve bölgede faaliyet gösteren 3 aile şirketinde değişik tarihlerde dönüşümlü olarak ihale kazanan şirkette vinç operatörü olarak çalıştığını, son ücretinin ... 3.000,00 TL olup işyerinde verilen yemekten ve 185,00 TL akbil bedelinden yararlandığını, müvekkilinin davalı Şirket tarafından alınan ihalelere ve taşeron işlere göre farklı şirketlerden sigortalı gösterildiğini, hizmet dökümünde görülen dava dışı şirketlerin işvereni olan davalılar tarafından taşeron olarak üstlenilen asfalt işi, kablo döşeme ve alt ... işi, dere yatağı ... suyu ıslahı ve kanal projesi işleri olduğunu, müvekkilinin çalışma süresi boyunca haftada 7 gün 08.00-20.00 saatleri arasında ve haftada 3-4 gün de 20.00’yi 2-3 saat aşan şekilde çalıştırıldığını, evine gitmeyip sabaha kadar çalıştırıldığı günler de olduğunu, sadece cenaze ve ağır hastalık hâllerinde izin verildiğini ve yaklaşık son bir yıldır ...’daki ... altyapı çalışması projesinde...’nin izin vermemesi nedeniyle pazar günleri çalıştırılmadığını, kalan tüm dönemlerde hafta tatili kullandırılmadığını, bu hususun takograf kayıtları ile belli olduğunu, çalıştığı dönemde ilk 17 yıl sadece 14’... gün izin kullandırıldığını, son iki yıllık izinlerinin ise hiç kullandırılmadığını, asgari geçim indirimi alacaklarının, ... ... ve genel tatil çalışma karşılıklarının ödenmediğini, gerçek ücreti bordrolara yansıtılmayarak primlerinin eksik yatırıldığını, 3.000,00 TL olan ücretinin asgari ücret kısmının bankadan gerisinin elden ödendiğini, ancak 2016 Aralık ayı için elden ödenen kısmının hâlen ödenmediğini, müvekkilinin ... kanunlarından kaynaklanan haklarını ısrarla talep etmesi karşısında işverenle aralarında tatsız diyaloglar ve gerginlikler yaşandığını, kanun dışı uygulamaların sonu gelmeyince Gaziosmanpaşa 1. Noterliğinden gönderdiği 30.12.2016 tarihli ihtarname ile 4857 sayılı ... Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 24 ve mülga 1475 sayılı ... Kanunu'nun hâlen yürürlükte olan 14 üncü maddesi hükümleri gereğince ... sözleşmesini sona erdirme iradesini ortaya koyduğunu, işverenin düşük ücretten ödeme teklifi yaptığını ... sürerek kıdem tazminatı ile yıllık izin, fazla çalışma, hafta tatili, ... ... ve genel tatil ücreti ile asgari geçim indirimi ve ödenmeyen ücret alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; belirsiz alacak davası açılamayacağından davanın reddi gerektiğini, davacının 30.12.2016 tarihinde Gaziosmanpaşa 1. Noterliğinden gönderdiği ihtarname ile yaşlılık aylığına hak kazandığı gerekçesi ile ... sözleşmesini ... taraflı olarak feshettiğini beyan etmiş ise de bu ... haiz olduğunu kanıtlar bir evrakı taraflarına sunmadığını ve yaşlılık aylığı tahsisi için başvuruda bulunduğunu belgelemediğini, bu nedenle emeklilik için gerekli şartları yerine getirmemiş olduğundan kıdem tazminatına hak kazanmasının mümkün olmadığını, davacı yaşlılık aylığına hak kazandığından bahisle müvekkillerinden ... A.Ş.'ye keşide ettiği ihtardan önce başka bir şirket ile ... görüşmeleri yaparak bu şirkette işe başladığını ve bu şekilde dürüstlük kuralına aykırı hareket ettiğinden dile getirilen talebin kabul edilmesinin mümkün olamayacağını, davacı taleplerinin zamanaşımına uğramış olduğunu, davacının 30.09.2005 tarihinde müvekkillerinden Ayazoğlu İnşaat Ltd. Şti.'den tüm alacaklarını alarak karşılıklı anlaşma sonucu ayrıldığını ve 30.09.2005'ten 01.12.2005 tarihine kadar olan dönemde müvekkili Şirketler bünyesinde çalışmayıp 3. bir şirkette çalıştığını, bu nedenle 30.09.2005’ten önceki alacak iddiası yönünden talebinin kabul edilebilir niteliği bulunmadığını, zira bu alacak kalemlerinin zamanaşımına uğradığını, hizmet dökümünden de anlaşılacağı üzere davacının 01.12.2005 tarihinde ... A.Ş.'de işe başladığını ve bu tarihten sonra ücretlerinin sürekli geç ödendiği iddiasının gerçeği yansıtmadığını, ihale ile alınan işlerde hak ediş düzeninin bozulmaması için işçilik ödemelerinin günü gününe yapıldığını, müvekkili Şirket resmî kurumların yüklenicisi olarak faaliyet gösterdiğinden ... ve genel tatil günlerinde çalışamadığını, davacının iddia ettiği gibi vinç operatörü olmayıp ... şoförü olarak müvekkili Şirketin faaliyet gösterdiği projelerde döküm sahasına hafriyat ve toprak taşıdığını, döküm işlemlerinin proje ve sözleşmelere göre akşam saat 17.00'den sonra yapılması mümkün olmadığından davacının geç saatlere kadar çalışma iddiasının da gerçeği yansıtmadığını, haftanın 7 günü hiç izin kullandırılmaksızın çalışma iddiasının da gerçek dışı ve hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, her hafta pazar günü tatil hakkını kullanan davacının günde 4 ... dolum ve döküm işlemi yaptığını ve dolum süreleri boyunca da çay molası kullandığını, ayrıca günde 1 saat yemek molası uygulaması olduğunu, asgari geçim indirimi ödemelerinin de ücretleri ile birlikte banka hesabına yatırıldığını, davacının asgari ücretle çalıştığını ve tüm aylık ücretlerinin eksiksiz olarak banka hesabına ödendiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı emeklilik için yıl ve prim gün sayısına ilişkin koşulları yerine getirdiğinden ve davacının ödenmeyen alacakları bulunduğundan feshin haklı nedene dayandığı, davacının son aylık ücretinin 3.000,00 TL ... olduğu taraf tanık beyanlarından anlaşılmasına rağmen Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarında asgari ücret seviyesinde miktarlar üzerinden bildirimde bulunulduğunun görüldüğü, tanık beyanlarına göre işyerinde fazla çalışma yapıldığı, hafta tatili ve millî ... ve genel tatil günlerinde çalışıldığı anlaşılmakla birlikte davacıya söz konusu çalışma karşılıklarının ödendiğinin de kanıtlanmadığı, gerek celp edilen ticaret sicil kayıtları ve gerekse dinlenen tüm tanık beyanlarına göre davalıların aynı işkolunda ve aynı adreste faaliyet gösterdikleri, yemekhanesinin ve garajlarının aynı olup her üç Şirketin muhasebesinin aynı çalışan tarafından tutulduğu, ortak ve yöneticileri nazara alındığında akraba olup aile şirketleri oldukları görülmekle davalı Şirketler arasında iktisadi ve ticari bağımlılık ve amaç birlikteliğine dayalı bir organik bağ bulunduğu nazara alınarak davacının talep konusu alacaklarından her üç davalı Şirketin birlikte sorumlu oldukları gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalılar vekili istinaf başvuru dilekçesinde; kıdem tazminatı ve yıllık izin ücreti alacağının belirsiz alacak davasına konu olamayacağını, davacının haftalık 45 saati aşan çalışmasının bulunmadığını, emeklilik hakkını elde ettiğine dair belgenin kendilerine verilmediğini, davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmalarının hatalı olduğunu ... sürerek hükmün bozularak ortadan kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dosya kapsamı, emsal kararlar, mevcut delil durumu, ... sürülen istinaf sebepleri ve kamu düzenine ilişkin hâller dikkate alındığında; Mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden kanuna aykırılık bulunmadığından, davalılar vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalılar vekili, istinaf başvuru dilekçesinde ... sürülen sebeplerle hükmü temyiz etmişlerdir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının ... sözleşmesinin feshinin haklı nedene dayanıp dayanmadığı, belirsiz alacak davası açılıp açılamayacağı ve dava konusu alacaklardan davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulup tutulamayacakları hususlarına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4857 sayılı Kanun'un ilgili hükümleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalılar vekilince temyiz dilekçesinde ... sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
19.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.