"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairemizce ... Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen karar Dairemizin 15.12.2021 tarihli ilâmı ile tekrar bozulmuştur.
İlk Derece Mahkemesince Dairemizin 15.12.2021 tarihli bozma ilâmına uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının davalıya ait yurt dışı şantiyelerinde ince işler kalfası olarak çalıştığını ... sözleşmesinin davalı tarafça haklı neden olmaksızın feshedildiğini ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, hafta tatili ücret, fazla çalışma ücret, ulusal bayram ve genel tatil ücreti ile yıllık izin ücretinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı defi ileri sürdüklerini, davacının davalı Şirket nezdinde çalışmasının bulunmadığını ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 28.04.2017 tarihli ve 2016/219 Esas, 2017/257 Karar sayılı kararı ile;
"... davalı şirkete yönelik kesinleşmiş aynı mahiyetli, karar suretleri, tanık beyanları birlikte değerlendirildiğinde, davalı şirketin davacının dava dışı renaissance'deki çalışmalarından organik bağı sebebiyle sorumlu tutulması gerektiği kanaatine varılmıştır.
Yurt dışı hizmet sözleşmeleri, giriş çıkış kayıtları, tanık beyanları birlikte değerlendirildiğinde, davacının aradaki kısa süreli giriş çıkış kayıtları da dahil edilmek üzere, ve yıllık ücretli izinden kabul edilmekle, 08.....2006-23.07.2015 tarihi arasında, kısa sayılmayan uzun ...'deki bulunduğu süreler de dışlanarak, toplam 5 yıl 7 ay 14 gün süre ile , davacının tespit edilen yaptığı işi, emsal ücret araştırma ve emsal isnatlı karar suretleri, davacının en son net 2.600,00 USD ücretle, yurt dışı çalışması sebebiyle, kesilmesi gereken prim ve yasal vergilendirmeler de dikkate alınmak suretiyle, çıplak brüt 3.394,00 TL ücretle ve emsal olabilecek yurt dışındaki yemek ve barınma dahil toplam tazminata esas 3.674,65 USD ücretle çalıştırıldığı kanaatine varılmıştır.
Her ne kadar davalı taraf itiraz etmekte ise de , davacının yurt dışı barınma ve yemek yardımının kur karşılığı denetleme ile ...'deki aylık asgari ücretin binde 7'sini geçmeyeceği görülmekle itirazlara itibar edilmemiştir.
Tavan sınırlaması da dikkate alınmak suretiyle, ... akdinin tazminatsız sona erdirildiği ispatlanmamakla, tespit edilen kıdemi üzerinden, karşılandığı da ispatlanmamakla davacının talep edebileceği toplam kıdem tazminatının ve de tavan sınırlaması olmadan ihbar tazminat alacağının hesaplattırılması gerekmiştir.
İtibar edilen tanık beyanları ile fiili şehadet ve görgü ile sınırlı olacak şekilde tanık beyanlarından , 2013 şubat ayından itibaren 4 ay süre ile günde 10 saat, 2 haftada bir gün hafta tatili izni ile , dini bayramların birinci günü hariç, geriye kalan tatillerin tamamı dahil, bir saat ara dinlenme ile ayda 2 hafta, haftalık 9 saat, 7 gün çalışılan günlerde ise 10,5 saat fazla mesai yaptığı, 2014 kasım ayından fesih tarihine kadar ise, günde 08.00-19.00 saatleri arasında, 2 hafta bir gün hafta tatil izni ile, yine dini bayramların birinci günü hariç, bütün tatiller dahil, 1,5 saat ara dinlenme ile, ayda 2 hafta için haftalık 24 saat, 7 gün çalışılan diğer hafta için ise 28 saatlik fazla mesai yaptığı anlaşılan davacının söz konusu çalışmalarının karşılandığı da ispat yükü kendinde olan davalı tarafça ispatlanmamış sayılmıştır..." gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin 16.01.2018 tarihli ve 2017/2599 Esas, 2018/27 Karar sayılı kararı ile;
"... davacının boyacı olarak davalının yurt dışında bulunan şantiyelerinde 08/.../2006-23/07/2015 tarihleri arasında en son net 2.600 usd ücretle çalıştığı, ... sözleşmesinin kıdem ve ihbar tazminatı ödenmesini gerektirmeyecek şekilde haklı nedenle sona erdiğinin davalı tarafından ispat edilemediği, davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı, kullanmadığı 57 gün yıllık izni bulunduğu, davacının fazla çalışma, hafta ve genel tatil çalışması yaptığını tanıkla ispat ettiği, % 30 takdiri indirim yapıldığı, davacının son net ücretinin brüte çevrilmesinin yerinde olduğu, dava dışı Rönesans Construction ZAO'nun davalı şirketin Rusya da müteahhitlik işi yapabilmesi için kurulması zorunlu olan bir şirket olup her iki şirket arasında organik bağ bulunduğundan davalının davacının işçilik alacaklarından sorumlu olduğu..." gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 21.12.2020 tarihli ve 2020/3539 Esas 2020/19409 Karar sayılı ilâmı ile davalı tarafça 11.04.2017 tarihli dilekçe ekinde sunulan bordrolar, ibranameler ve yıllık izin belgeleriyle ilgili hiç bir değerlendirme yapılmadığı, giydirilmiş brüt ücretin hesabında somut verilere dayanmadığı gerekçeleriyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılarak İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin 23.09.2021 tarihli ve 2021/61 Esas, 2021/480 Karar sayılı kararı ile bozma ilâmı doğrultusunda gerekli araştırmalar yapılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 15.12.2021 tarihli ve 2021/11871 Esas, 2021/16567 Karar sayılı ilâmı ile davalının tüm temyiz itirazlarının reddine, davacının ise sair temyiz itirazlarının reddiyle İlk Derece Mahkemesince davalı tarafça 11.04.2017 tarihli dilekçe ekinde sunulan davacının imzası bulunan ve miktar içeren ibranamenin makbuz hükmünde olduğu kabul edilerek söz konusu ibranamede yazılı olan 162,50 USD yıllık izin ücretinin mahsubuyla karar verildiği ancak davacı vekilinin imza itirazında bulunduğu bu nedenle imza itirazı incelenerek hüküm kurulması gerektiği belirtilerek kararın bozulmasına karar verilmiştir.
D. İlk Derece Mahkemesince İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı vekilinin müvekkilini hazır edemediği bu nedenle bozma ilamında gösterilen miktarın mahsubu ile hüküm kurulmasını talep ettiği belirtilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; davalı Şirkete husumet yöneltilmesinin mümkün olmadığını, ... hukukunun uygulanmasının doğru olmadığını, davacının belirli süreli ... sözleşmesi ile çalıştığını ve ücretinin hatalı belirlendiğini, brüt ücretin ve hizmet süresinin hatalı tespit edildiğini, davacının çalışmalarının karşılığı olan ücreti aldığını ve yıllık izin ücretinin bulunmadığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriği, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, 162,50 ... dolarının yıllık izin ücretinden mahsubunun gerekip gerekmediğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukukça mümkün olmadığı anlaşılmakla; davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
22.09.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.