"İçtihat Metni"
Taraflar arasında .... ... Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının ikinci kez bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Şirketin yurt dışı şantiyelerinde 01.08.2006-30.04.2011tarihleri arasında mimar olarak çalıştığını, son aylık net ücretinin 3.250,00 USD olduğunu, ... bitiminde ... sözleşmesinin sona erdiğini, işçilik alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin ücreti, fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; talep edilen alacakların zamanaşımına uğradığını, davanın öncelikle zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiğini, davacının belirli süreli ... sözleşmesiyle proje bazlı saat ücreti ile çalıştığını, davacının son olarak 9,34 USD saat ücreti ile çalıştığını, davacının 16.05.2011 tarihindeki istifası üzerine ... sözleşmesinin sona erdiğini, kıdem ve ihbar tazminatı koşullarının oluşmadığını, bordrolar ve cari hesap kartları ve bankaya yatan ödemelerin birbirleri ile uyumlu olduğunu, ödemelerin ihtirazı kayıt ileri sürülmeden kabul edildiğini ve davacıya izinlerinin kullandırıldığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
... 23. ... Mahkemesinin 21.09.2017 tarihli ve 2014/1126 Esas, 2017/136 Karar sayılı kararı ile proje bitiminde davacı işçiden istifa dilekçesi alınmasının işveren uygulaması olduğu ve davacı işçinin gerçek iradesini yansıtmadığı, bu hâliyle ... sözleşmesinin davalı işverence haksız olarak feshedildiği, davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı, davacının yıllık izin ücreti, fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının da bulunduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 14.03.2019 tarihli ve 2017/4702 Esas, 2019/1016 Karar sayılı kararı ile İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesi ile davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş, davacı vekilinin istinaf başvurusu hakkında ise bir değerlendirme yapılmamıştır.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 01.02.2021 tarihli ve 2019/4885 Esas, 2021/2865 Karar sayılı kararı ile İlk Derece Mahkemesi kararının davacı vekili ile davalı vekili tarafından istinaf edildiği, ancak Bölge Adliye Mahkemesince sadece davalının istinaf başvurusunun değerlendirildiği, davacı vekilinin istinaf başvurusu hakkında ise bir değerlendirme yapılmadığı, istinaf başvurusu değerlendirilmeyen davacı açısından ortada temyizen incelenebilecek bir karar bulunmadığı gerekçesiyle davacının yaptığı istinaf başvurusunun değerlendirilmesi için Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin 26.05.2021 tarihli ve 2021/631 Esas, 2021/1128 Karar sayılı kararı ile bozma ilâmına uyularak yapılan yargılama sonunda davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1.Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 13.10.2021 tarihli ve 2021/10003 Esas, 2021/14236 Karar sayılı kararı ile tarafların sair temyiz itirazlarının reddine karar verilerek Bölge Adliye Mahkemesince bilirkişi ek raporunda 1,5 kat zamlı ücret üzerinden hesaplanarak bulunan tutar üzerinden %30 indirim uygulanarak hafta tatili ücreti alacağı belirlenip talep edilen miktar gözetilerek hüküm kurulması gerekirken doğrudan talep edilen miktar üzerinden indirim yapılarak hüküm kurulmasının hatalı olduğu, yıllık izin ücreti alacağında bordroda yer alan ödemelerin işçinin banka hesabına yapıldığı anlaşılmakla ilgili banka kayıtları incelenerek ... bitimi sebebiyle çıkışların verildiği dönemde yapılan izin tahakkukları karşılığı olan ödemeler ile çalışma dönemi içine rastlamakla birlikte izinlerin kullandırıldığını gösteren imzalı izin belgeleri ile desteklenen izin günlerinin hesaplamadan düşülmesi gerektiği; ayrıca dava ve talep arttırım dilekçeleri dikkate alınarak 1.486,10 USD ulusal bayram ve genel tatil ücretine hükmedilmesi gerekirken 1.528,70 USD alacağın hüküm altına alınmasının isabetsiz olduğu, yeni kurulacak hükümde tahsiline karar verilen yabancı para alacağının karar tarihi itibarıyla ... Cumhuriyeti Merkez Bankası efektif satış kuru üzerinden TL'ye çevrilerek hesaplanacak miktar üzerinden vekâlet ücretine karar verilmesi gerektiğinin de gözden kaçırılmaması gerektiği gerekçeleriyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
D. Bölge Adliye Mahkemesince İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"...
Davacının hafta tatili ücretinin 1,5 kat olarak hesaplanması neticesinde, davacının hafta tatil ücretinin 5.408,70 USD olduğu, %30 hakkaniyet indirimi neticesinde davacının hafta tatili ücretinin 3.786,09 USD olarak hesaplandığı, dosya içerisinde davacı işçinin imzalı yıllık izin talep formaları ile imzasız ücret bordrolarının bir kısmında izin ödemesi adı altında tahakkuklar bulunduğu, buna göre davacının yıllık izin ücreti alacağı bulunmadığı, ulusal bayram-genel tatil ücreti alacağının 2.123,87 USD olarak hesaplandığı, %30 takdiri indirim neticesi davacının ulusal bayram-genel tatil ücreti alacağının 1.486,71 USD olduğu, karar tarihi itibariyle ... Cumhuriyeti Merkez Bankası efektif satış kurunun 16.320,8 TL olduğu tespit edilerek aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
..." gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili ve katılma yoluyla davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davalı vekili temyiz dilekçesinde; husumetli tanık beyanlarının hükme esas alınmasının hukuka aykırı olduğunu, davacının çalıştığı ülke hukukunun uyuşmazlığa uygulanması gerektiğini, ... sözleşmesinin davacının istifası ile sona erdiğini, zamanaşımı yönünden hatalı karar verildiğini ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
2. Davacı vekili katılma yoluyla temyiz dilekçesinde; hükme dayanak bilirkişi raporunda yıllık izin alacağında yapılan tespit ve mahsup işleminin bozma kararına aykırı olduğunu, davalının müvekkiline ücretli izin kullandırmadığını, izin kullanılan aylarda ücretinden kesinti yapıldığını, ücret alacaklarından takdiri indirim yapılmaması gerektiğini ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, hafta tatili ve yıllık izin ücreti alacaklarında bozmaya uygun hüküm kurulup kurulmadığı noktasındadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4857 sayılı ... Kanunu'nun ilgili hükümleri, 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkındaki Kanun'un 2, 27, 40 ve 44 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Temyiz olunan nihai kararların bozulması bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukukça mümkün olmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlerden davalı tarafa yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
28.09.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.