"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/2048 E., 2022/858 K.
DAVA TARİHİ : 18.09.2019
KARAR : İstinaf başvurularının esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 44. ... Mahkemesi
SAYISI : 2019/453 E., 2020/276 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (Bakanlık) vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesine; davacının asıl işveren Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Kütahya Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürlüğü nezdinde alt işveren olarak faaliyet gösteren davalı Şirketler nezdinde çalıştığını, 02.04.2018 tarihinde kadroya geçtiğini, davalı Şirketler ile ... ... Sendikası arasında Yüksek Hakem Kurulu Başkanlığı kararı ile toplu ... sözleşmesi bağıtlandığını, müvekkilinin de ... ... Sendikasının üyesi olduğunu, davalı tarafça, toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan ve dava edilen alacaklarının müvekkiline ödenmediğini iddia ederek ücret zammı, yakacak yardımı, bayram yardımı, ikramiye, çocuk yardımı ve öğrenim yardımı alacaklarının işletme kredilerine uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı Bakanlık vekili cevap dilekçesinde; yargı yolu, görev, yetki, zamanaşımı, husumet, dava şartı ve ilk itirazlar yönünden davanın reddini talep etmiş, müvekkili Kurum ile diğer davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunmadığını, davacının çalıştığı kuruluşlarda işçi statüsünde çalışan kişilerin ... sözleşmesine dayalı talepleri bakımından ... mahkemelerinin görevli olmadığını savunarak, davanın öncelikle husumet yönünden reddine, görevsizlik kararı verilmesine, bu itirazlarının reddi hâlinde davanın esastan reddine karar verilmesini istemiştir.
2. Davalı Şahin Özel Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde; kadroya geçen davacı işçinin 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin (696 sayılı KHK) 127 inci maddesi ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’ye (375 sayılı KHK) eklenen geçici 23 üncü madde uyarınca davaya konu işçilik alacaklarından yazılı olarak feragat etmiş olması gerektiğini savunarak davanın reddini talep etmiştir.
3. Davalı ..., yasal süresi içinde davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; ...-... Sendikası ile Forte Fiziki Güvenlik Hizmetleri AŞ - Şahin Özel Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti. ... Ortaklığı arasında 15.04.2016-31.12.2017 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesi bağıtlandığı, toplu ... sözleşmesinin ilgili hükümleri gereğince talep ettiği alacaklar bakımından bilirkişi aracılığı ile hesaplama yapıldığı, talep edilen ücret fark alacaklarının hesabında ücret hesap pusulalarının esas alındığı, davalı tarafça davacının kadroya geçişte önceki çalışma dönemine ilişkin alacaklarından feragat etmiş olması gerektiği iddia edilmiş ise de dosya kapsamında feragat yönünde yazılı beyan veya taraflar arasında imzalanmış bir sulh sözleşmesi bulunmadığı gerekçeleriyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Bakanlık ve Şahin Özel Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti. vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davalı Bakanlık vekili istinaf başvurusunda; davalı Bakanlığa husumet yüklenemeyeceğini, asıl işveren sıfatını taşımadığını, ihaleyi yüklenen şirketlerin sorumluluğunun söz konusu olduğunu ileri sürerek istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. Davalı Şahin Özel Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti. vekili istinaf başvurusunda; davacının kadroya geçebilmesi için, işçilik alacaklarından feragat ettiğine dair yazılı bir sulh sözleşmesi yapmayı beyan etmesi gerektiğini, dosya kapsamında feragat yönünde bir yazılı beyan veyahut sulh sözleşmesi bulunmamasının, davacı işçinin dava konusu alacaklara hak kazandığı anlamına gelmediğini, dava konusu işçilik alacaklarının Şirkete yöneltilemeyeceğini ileri sürerek istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının, toplu ... sözleşmesinin yürürlük süresi olan 15.04.2016-31.12.2017 tarihleri arasında ...-... Sendikasına üye olduğu anlaşıldığından toplu ... sözleşmesinden yararlanması gerektiği, Mahkemenin kabul kararında isabetsizlik bulunmadığı gerekçeleriyle istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Bakanlık vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Bakanlık vekili vekili temyiz başvurusunda, istinaf başvurusundaki sebepleri tekrar etmiş ve Bölge Adliye Mahkemesince eksik inceleme ile karar verildiğini savunarak kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının 696 sayılı KHK doğrultusunda 02.04.2018 tarihinde sürekli işçi kadrosuna geçirilmeden önce imzaladığı sulh sözleşmesine itibar edilip edilemeyeceği ve bu bağlamda dava konusu alacaklara hak kazanıp kazanmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 696 sayılı KHK'nın 127 nci maddesi ile ile 375 KHK'ya eklenen geçici 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi söyledir:
"En son çalıştığı idare ile daha önce kamu kurum ve kuruluşlarında alt işveren işçisi olarak çalıştığı ... sözleşmelerinden dolayı bu madde ile tanınan haklar karşılığında herhangi bir hak ve alacak talebinde bulunmayacağını ve bu haklarından feragat ettiğine dair yazılı bir sulh sözleşmesi yapmayı kabul ettiğini yazılı olarak beyan etmek, kaydıyla, bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren on gün içinde idaresinin hizmet alım sözleşmesinin yapıldığı birimine, sürekli işçi kadrolarında istihdam edilmek üzere yazılı olarak başvurabilirler."
3. Değerlendirme
1. 20.11.2017 tarihli ve 696 sayılı KHK'nın 127 nci maddesi ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü maddesinin yukarıda İlgili Hukuk bölümünde yer verilen düzenlemesi uyarınca işçinin, sürekli işçi kadrosuna geçişi sırasındaki feragat ve sulh beyanlarına hukuki değer atfedilmesi gerekmektedir. Bu tür beyanların varlığı hâlinde, 696 sayılı KHK doğrultusunda sürekli işçi kadrosuna geçiş yapılan tarihe kadar olan dönem için gerek ... ... sözleşmesinden gerekse toplu ... sözleşmesinden doğan alacaklardan İdarenin sorumlu tutulması mümkün değildir.
2. Somut uyuşmazlıkta; Dairemizin 02.12.2022 tarihli yazısı üzerine dosya içerisine giren davacı imzalı, ekinde davacının kimlik fotokopisi bulunan "Sulh Sözleşmesi" başlıklı suret belgede, davacının sürekli işçi kadrosuna geçiş için daha önce kamu kurum ve kuruluşlarında alt işveren işçisi olarak çalıştığı dönemlere ilişkin olarak ... sözleşmelerinden dolayı herhangi bir hak ve alacak talebinde bulunmayacağını ve bu haklarından feragat ettiğini kabul ve beyan ettiği görülmektedir. Bu durumda bu belgeye hukuken değer verilerek davacının kadroya geçtiği 02.04.2018 tarihi öncesine ilişkin olarak davalı İdareden talepte bulunamayacağı kabul edilmelidir. Buna göre somut uyuşmazlık bakımından, davacının alt işverenler nezdinde geçen hizmet süresi içerisinde olan 09.05.2016-31.12.2017 tarihleri arasındaki döneme ilişkin hüküm altına alınan alacaklar yönünden davalı İdareden talepte bulunamayacağı gözetilerek sonuca gidilmelidir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
30.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.