"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 29. Hukuk Dairesi
Taraflar arasında ... 4. ... Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.
Davalı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 22.11.2022 Salı günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davalı vekili Avukat ... ile davacı vekili Avukat ... geldiler.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili, müvekkili ile davalı Şirket arasında 01.02.2016 tarihli belirli süreli ... sözleşmesi imzalandığını, müvekkilinin şantiyede kalite müdürü olarak görev yaptığını, ... sözleşmesinin işverence 09.01.2017 tarihinde haksız olarak feshedildiğini, aylık ücretinin net 8.000,00 ABD Doları (USD) olduğunu, işverenin müvekkiline gönderdiği ihtarnamede ileri sürdüğü TANAP Projesinin sona erdiğine dair iddiasının asılsız olduğunu ileri sürerek; yıllık izin ücreti, genel tatil ve fazla çalışma ücretleri, 2017 yılı Ocak ayı ücretinin kalan kısmı, bakiye süre ücreti ve fesih nedeni ile tazminat alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili, davacı ile müvekkili Şirket arasında 01.02.2016 tarihli belirli süreli ... sözleşmesi imzalandığını, ... sözleşmesinin haklı sebeple karşılıklı anlaşma ile feshedildiğini, davacıya ihbar tazminatının ödendiğini, dava dışı Sicim-Yüksel-Akkord Joint Venture Ortak Girişimi ile müvekkili Şirket arasında TANAP Projesi kapsamında imzalanan sözleşmenin iptal edildiğini, asıl işin 30.11.2016 tarihinde iptali nedeniyle davacı ile imzalanan belirli süreli ... sözleşmesinin 15.5 maddesi uyarınca müvekkili Şirketten herhangi bir alacağı bulunmadığını, müvekkilinin kendi kendine TANAP projesini bıraktığı yönündeki iddianın gerçeği yansıtmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
... 4. ... Mahkemesinin 05.03.2019 tarihli ve 2017/164 Esas, 2019/161 Karar sayılı kararı ile davacının davalıya ait işyerinde 11 ay 8 gün süreyle kalite müdürü olarak çalıştığı, taraflar arasındaki ... sözleşmesinin belirsiz süreli olduğu, belirsiz süreli ... sözleşmelerinde işçinin bakiye süre ücret alacağı hakkının bulunmadığı gerekçeleriyle bakiye süre ücreti ile yıllık izin alacağı taleplerinin reddine diğer taleplerin kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesinin 28.05.2021 tarihli ve 2020/801 Esas, 2021/1811 Karar sayılı kararı ile;
"...... sözleşmesinin 15.5. Maddesinde TANAP projesinin herhangi bir sebeple askıya alınması, ertelenmesi veya iptal edilmesi durumunda sözleşmenin karşılıklı olarak fesh olunacağı ve karşılıklı herhangi bir ücret ve tazminat ödenmeyeceğinin açıkça düzenlendiği, dolayısı ile davacının bu nedenle bakiye süre ücreti ile fesih halinde tazminat (mahkeme ihbar tazminatı olarak hüküm altına alınmıştır) bedeline hak kazanamayacağı ortadadır. Açıklanan nedenlerle fesih halinde tazminat (mahkemece ihbar tazminatı olarak hüküm altına alınmıştır) talebinin reddine de karar verilmesi gerekirken kabulü hatalı olmuştur.
..." gerekçesi ile davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairemizin 07.12.2021 tarihli ve 2021/8864 Esas, 2021/16270 Karar sayılı bozma ilâmı ile;
"...Bölge Adliye Mahkemesince sözleşmenin belirli süreli olduğuna ilişkin yapılan değerlendirmede isabetsizlik yok ise de söz konusu ... sözleşmesinin 15.5 maddesinin, ... Borçlar Kanunu 438/1 maddesi hükmü uyarınca belirli süreli ... sözleşmesinin işveren tarafından süresinden önce haksız feshedilmesi halinde işçinin sözleşmenin kalan süresinde çalışmış olsaydı kazanabileceği miktarı tazminat olarak isteyebileceğine dair emredici düzenlemeye aykırı olduğu ve geçerli kabul edilemeyeceği gözetilmeksizin ilgili sözleşme hükmüne atfen dava konusu bakiye süre ücreti tutarı tazminat talebinin reddine karar verilmesi isabetli olmamıştır. Bu nedenle 6098 sayılı ... Borçlar Kanunu’nun 438/2. maddesine göre işçinin, sözleşmenin sona ermesi yüzünden tasarruf ettiği miktar ile başka bir işten elde ettiği veya bilerek elde etmekten kaçındığı gelir araştırılmak suretiyle indirim yapılması gerektiği hususu ile davacıya ödenen ihbar tazminatının mahsubu göz önünde bulundurularak, dava konusu bakiye süre ücreti tutarı tazminat talebi yönünden bir karar verilmelidir. ..." gerekçesiyle temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"...Yargıtay bozma ilâmı doğrultusunda 04/03/2022 tarihli 1. Celsede taraf vekillerine 6098 sayılı TBK'nın 438/2. Maddesine göre, davacı işçinin ... sözleşmesinin sona ermesi yüzünden tasarruf etiği miktar ile başka işten elde ettiği veya bilerek elde etmekten kaçındığı gelir bulunup bulunmadığı hususlarında beyanda bulunmak üzere süre verilmiş, davalı vekilince bu hususta somut bir beyanda bulunulmamış, davacı vekilinin sunduğu belgeler ve Dairemizce resen yazılan müzekkere cevabı sonrasında dosya bilirkişiye tevdi edilmiştir.
.../.../2022 tarihli bilirkişi ek raporunda yapılan ödemeler ile Yargıtay ilamında belirtilen ihbar tazminatı tutarı bakiye süre ücreti alacağından mahsup edilmiş olup, raporun dosya kapsamına uygun olduğu..." gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; bakiye süre ücret için indirim yapılması gerektiğini, davacının müvekkili Şirketten hak etmediği bakiye süre ücretini alabilmek için dava dışı Şirketteki çalışmasına ilişkin olarak düzenlenen ücret bordrolarında ücretinin düşük gösterildiğini, davacının 6-7 ay çalışmamasının kötüniyetli olduğunu belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacı lehine hükmedilen bakiye süre ücretinden kaynaklı tazminatın hesap yöntemi ile bu alacağa yürütülen faize ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 3095 sayılı Kanuni Faiz Ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun
'un (3095 sayılı Kanun) "Yabancı para borcunda faiz" kenar başlıklı 4/a maddesi şöyledir:
“Sözleşmede daha yüksek akdi veya gecikme faizi kararlaştırılmadığı hallerde, yabancı para borcunun faizinde Devlet Bankalarının o yabancı para ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı uygulanır.”
3. Değerlendirme
1.Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukukça mümkün olmadığı anlaşılmakla; davalı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut uyuşmazlıkta dava konusu ücret, fazla çalışma, ... bayram ve genel tatil ile prim alacakları hakkında uyulmasına karar verilen bozma ilâmı öncesi temyiz konusu yapılmadığından bozma kapsamı dışında kalarak karşı taraf yararına oluşan kazanılmış hak durumu gözetilmeden ve ilâmın İlgili Hukuk kısmının (2) numaralı paragrafında yer verilen kanuni düzenlemeye aykırı olarak yabancı para cinsinden hüküm altına alınan bakiye süre ücreti tutarından kaynaklı tazminat alacağına en yüksek banka mevduat faizi yürütülerek karar verilmiş olması hatalı olup bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca kararın düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı tarafın diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalı tarafın Bölge Adliye Mahkemesi kararına yönelik temyiz itirazının kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının (1) numaralı bendinin hüküm yerinden tamamen çıkartılarak yerine;
“1-a-Net (1.886,45) USD ücret alacağının,
b-Net (13.823,85) USD fazla çalışma ücret alacağının,
c-Net (504,00) USD ... bayram genel tatil ücret alacağının,
d-Net (266,64) USD prim alacağının temerrüt tarihinden (27.02.2017) itibaren ödeme günündeki Merkez Bankası dolar kuru üzerinden ... Lirası karşılığının işleyecek en yüksek banka mevduat faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
e-Net (86.792,29) USD bakiye süre ücreti alacağının temerrüt tarihinden (27.02.2017) itibaren işleyecek Devlet bankalarınca USD üzerinden açılmış bir yıl vadeli mevduata uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,” ibaresinin (1) numaralı bent olarak yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davalı yararına takdir edilen 8.400,00 TL duruşma vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine,Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine, Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,22.11.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.