"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti
Davacı vekili; müvekkilinin 02.04.2007 tarihinden 30.11.2009 tarihine kadar davalı Şirketin Rusya’daki şantiyelerinde kesintisiz çalıştığını, en son aylık net 1.200,00 ... doları (USD) ücret aldığını, işyerinde ayrıca üç öğün yemek ve yatmak için yer tahsis edildiğini, davalının ... bitimi nedeniyle müvekkilinin işine son verdiğini, ancak işçilik alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin ücreti alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti
Davalı vekili; davacının müvekkili nezdinde 01.04.2007 - 15.05.2008, 03.07.2008 -31.03.2009 ve 01.04.2009 - 07.11.2009 tarihleri arasında görev yaptığını, istifa ederek işten ayrıldığını, ... ilişkisi istifa ile sona erdiğinden kıdem ve ihbar tazminatı talep edilemeyeceğini, davacının 3,00 USD saat ücreti esas alınarak hesap edilen aylık ücret karşılığında çalıştığını, ücretin 1.200,00 USD olduğu iddiasını kabul etmediklerini, ücretlerin bankaya yatırıldığını ve davacı tarafından ihtirazı kayıt olmaksızın kabul edildiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti
Mahkemece, toplanan delillere ve alınan bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulü ile kıdem ve ihbar tazminatlarının davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Bozma ve Bozmadan Sonraki Yargılama Süreci
Kararın taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 12.12.2019 tarihli ve 2016/11084 Esas, 2019/22259 Karar sayılı ilâmı ile hükmün yıllık izin alacağı yönünden ilâmda belirtilen sebeplerle bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozma ilâmına uyularak yapılan yargılama sonucunda toplanan delillere dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin 20.10.2021 tarihli, 2021/10345 Esas, 2021/14531 Karar sayılı ilâmı ile;
“…
Somut uyuşmazlıkta, davacı işçi davalı işverenin yurtdışı şantiyelerinde kesintili olarak 2 yıl, 5 ay, 18 gün çalışmış olup, kıdemi karşılığında hak ettiği yıllık ücretli izin gün sayısının 28 olduğu hükme esas alınan bilirkişi raporunda da tespit edilmiştir. Buna göre, davacının yıllık izin ücreti alacağının fesih tarihindeki ücret esas alınarak 28 gün üzerinden hesaplanması ve 2008 yılı Mayıs ile 2009 yılı Kasım ayı bordrolarında tahakkuk ettirilerek bankadan ödendiği anlaşılan yıllık izin ücreti tutarlarının hesaplama sırasında mahsup edilmesi gerekmektedir. Kesintili çalışılan dönemleri ayırarak 14 gün üzerinden yıllık izin ücreti alacağını hesaplayan hatalı bilirkişi raporuna göre karar verilmesi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.” gerekçesiyle kararın ikinci kez bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece, bozma ilâmına uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz
Karar, yasal süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe
1. Dosyadaki yazılara, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmamasına göre davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda (keza mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nda) usuli kazanılmış hak kavramına ilişkin açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu kurum, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez, ana ilkelerinden biri hâline gelmiştir. Anlam itibarıyla bir davada, mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
Mahkemenin, Yargıtayın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir (Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 09.05.1960 tarihli ve 1960/21 Esas, 1960/9 Karar sayılı kararı). Hükmün bir kısmının bozma kapsamı dışında bırakılmasının amacı bu kısımların doğru olduğunu belirlemek, bozmanın sınırlarını çizmek ve bu şekilde usuli kazanılmış hakları oluşturup korumaktır. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur (Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 04.02.1959 tarihli ve 1959/13 Esas, 1959/5 Karar sayılı kararı).
Somut uyuşmazlıkta, ilk bozma ilâmından sonra Mahkemece verilen 27.05.2021 tarihli kararda net 353,00 USD yıllık izin ücreti hüküm altına alınmış, kararın davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizce yıllık izin ücretinin hatalı hesaplandığı gerekçesiyle bozma kararı verilmiştir. Bozma ilâmına uyulmasına karar veren Mahkemece aldırılan bilirkişi raporuna dayanılarak net 104,20 USD yıllık izin ücretinin hüküm altına alındığı görülmektedir. Mahkemenin 27.05.2021 tarihli kararının davalı tarafından temyiz edilmediği de dikkate alındığında hükmedilen miktar yönünden davacı yararına oluşan usuli kazanılmış hak ilkesine aykırı şekilde yıllık izin ücretinin hüküm altına alınması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine, 19.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.