"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 26. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : İŞKOLU TESPİTİNE İTİRAZ
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... ... 22. ... Mahkemesi
Taraflar arasındaki işkolu tespitine itiraz davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı Bakanlığın 12.11.2020 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan ve ... ... Belediyesi .... Paz. İşl. ve Tic. A.Ş.'ye ait ... ve...Sosyal Güvenlik Kurumu (...) sicil numaralı işyerlerinde yapılan işlerin 20 sıra numaralı genel işler işkolunda yer aldığına dair 2020/116 karar numaralı işkolu tespit kararının hatalı olduğu iddia edilerek iptali ile ... ... Belediyesi .... Paz. İşl. ve Tic. A.Ş.'ye ait işyerlerinde yapılan işlerin niteliği itibarıyla 18 sıra numaralı konaklama ve eğlence işleri işkolunda yer aldığının tespitine karar verilesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı Bakanlık vekili cevap dilekçesinde; ... ... Belediyesi .... Paz. İşl. ve Tic. A.Ş.'ye ait 1455134.034, 1455132.034, 1393018.034 ve 1429289.034 ... sicil numaralı işyerlerinde belediye hizmetleri kapsamında yer alan işlerin yapıldığını, bu nedenle yürütülen faaliyetlerin İşkolları Yönetmeliğinin 20 sıra numaralı "Genel İşler" işkolunda yer aldığını, buna ilişkin 2020/116 sayılı işkolu tespit kararının 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... sözleşmesi Kanunu'nun (6356 sayılı Kanun) 5 inci maddesi gereği 12.11.2020 tarihli ve 31302 sayılı Resmî Gazete'de yayımlandığını, davanın haksız ve yersiz olduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davalı Bakanlığın dava konusu 12.11.2020 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan 2020/116 Karar No.lu işkolu tespit kararının 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'na (6356 sayılı Kanun), 5393 sayılı Belediye Kanunu'na (5393 sayılı Kanun), İşkolları Yönetmeliği'ne ve Yargıtay yerleşik kararlarına uygun olduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
3. Davalı ... ... Sendikası vekili cevap dilekçesinde; belediye şirketinde görülen işler belediye faaliyeti kapsamında değerlendirildiği için bu işlerin genel işler işkoluna dâhil olduğuna karar verildiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
4. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davalı Bakanlığın dava konusu 12.11.2020 tarihli ve 2020/116 Karar No.lu işkolu tespit kararının kanuna ve İşkolları Yönetmeliği'ne uygun bulunduğunu, davacının söz konusu ... ... Belediyesi .... Paz. İşl. ve Tic. A.Ş.'ye ait ... ve ... ... numaralı işyerlerinin 18 sıra No.lu konaklama ve eğlence işleri işkoluna girdiğine ilişkin beyanlarının hukuka aykırı olduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
5. Diğer davalılar tarafından davaya cevap verilmemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile ... ... 26. ... Mahkemesinin 2020/704 Esas sayılı dosyasında Özel Güvenlik ve Koruma İşçileri Sendikası Genel Merkezi tarafından Bakanlık aleyhine aynı nitelikte bir dava açıldığı, Mahkemece yapılan yargılamada alınan bilirkişi heyet raporunda davalı ... Belediyesi ... Paz. İşl. Tic. A.Ş.'nin genel olarak işlerinin genel işler olarak sınıflandırılan 5393 sayılı Kanun ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu (5216 sayılı Kanun) kapsamında belirtilen belediye görev ve yetkileri kapsamında olduğu, davaya konu 1429289.034 ... sicil numaralı işin yardımcı ... olduğu, asıl işin genel işler olmasından dolayı yardımcı ... olarak 1429289.034 ... sicil numaralı işin İşkolları Yönetmeliği'nin genel işler kapsamına girdiğinin tespit edildiği ve Mahkemece hükme esas alınarak davanın reddine karar verildiğinin görüldüğü, açılan işbu davanın ... 26. ... Mahkemesinde açılan dava ile aynı olduğu, usul ekonomisi gereği aynı yargılama safahatlarını tamamlamanın yargılamaya bir yenilik katmayacağı, ayrıca ... 26. ... Mahkemesinin 2020/704 Esas sayılı kararının ... Bölge Adliye Mahkemesi 28. Hukuk Dairesinin 2021/2421 Esas ve 2021/16016 Karar sayılı ilâmı ile davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği ve Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 2021/11509 Esas, 2021/16365 Karar sayılı ilâmı ile de onandığının anlaşıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; ... ... Belediyesi ... Paz. İşl. ve Tic. A.Ş.'de hangi işlerin asıl hangi işlerin yardımcı ... olduğu yönünde tespit yapılmaksızın dört adet işyerinin tamamının "bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işler de asıl işin girdiği ... kolundan sayılması gerektiğine" dair alakasız kanun hükmü referans gösterilerek 20 sıra numaralı genel işler işkolunda yer alması gerektiği kanaati ile karar verildiğini, oysaki davalı işyerinde yapılan işin kafe ve restoran hizmetlerine yönelik olduğunun ... olduğunu, davalı Şirketin faaliyet türünün lokanta ve restoranların faaliyetleri şeklinde olduğunu, davalı işyerinde çalışan işçilerin yaptığı işin niteliği ve davalı işyerinde sunulan hizmetin konaklama ve eğlence işleri içerikli olduğunu, Yargıtaya göre işkolu tespitinde ... olarak işyerinin baz alınmasının normatif düzenlemelerin tartışmasız bir sonucu olduğunu, bu nedenle işyeri işvereninin kim olduğunun, gerçek yada tüzel kişi oluşunun kamu veya özel sektör işvereni olmasının tüzel kişi şirketin faaliyet konusunun kamu kurum veya kuruluşunun kuruluş amacının bir işyerinin işkolunun belirlenmesinde doğrudan bir öneme sahip olmadığını, davacı Şirketin bir belediye iştiraki olmasının sırf bu nedenle yürütülen işlerin genel ... kapsamında değerlendirilmesi için yeterli olmadığını, davanın reddi kararının hatalı olduğunu ... sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile emsal nitelikteki ... ... 26. ... Mahkemesinin 2020/704 Esas sayılı dosyasında Özel Güvenlik ve Koruma İşçileri Sendikası Genel Merkezi tarafından Bakanlık aleyhine aynı nitelikte bir dava açıldığı, Mahkemece yapılan yargılamada alınan bilirkişi heyet raporunda davalı ... Belediyesi ... Paz. İşi. Tic. A.Ş.'nin genel olarak işlerinin genel işler olarak sınıflandırılan 5393 sayılı Kanun ve 5216 sayılı Kanun kapsamında belirtilen belediye görev ve yetkileri kapsamında olduğu, davaya konu 1429289.034 ... sicil numaralı işin yardımcı ... olduğu, asıl işin genel işler olmasından dolayı yardımcı ... olarak 1429289.034 ... sicil numaralı işin İşkolları Yönetmeliği'nin genel işler kapsamına girdiğinin tespit edildiği ve Mahkemece hükme esas alınarak davanın reddine karar verildiği, ... Bölge Adliye Mahkemesi 28. Hukuk Dairesinin 2021/2421 Esas ve 2021/16016 Karar sayılı ilâmı ile davacı vekilinin ret kararına yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği ve Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 2021/11509 Esas ve 2021/16365 Karar sayılı ilâmı ile de onandığı, İlk Derece Mahkemesinin kararında bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; davalı işyerinde yapılan işin kafe ve restoran hizmetlerine yönelik olduğu ... olduğundan, işin niteliği ve davalı işyerinde sunulan hizmetin konaklama ve eğlence işleri içerikli olduğunun açık olduğu, belediye şirketine ait işyerlerinin işkolu tespiti yapılırken bu işin mevzuatta sayılan belediye hizmetlerinden olup olmadığına göre değil, belediyeden ayrı bir tüzel kişiliğe sahip işverenin işyerinde yapılan işin teknik amacına göre belirlenmesi gerektiğini ve bu konuda uzman görüşünün dosyada mevcut olduğunu ... sürülerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, işkolu tespitine itiraza ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6356 sayılı Kanun’un "Kuruluş serbestisi" kenar başlıklı 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının ilgili kısmı şöyledir:
“ (1) ... Sendikalar kuruldukları işkolunda faaliyette bulunur.”
3. 6356 sayılı Kanun’un “İşkolları” kenar başlıklı 4 üncü maddesi de şöyledir:
“(1) İşkolları bu Kanuna ekli (1) sayılı cetvelde gösterilmiştir.
(2) Bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işler de, asıl işin girdiği işkolundan sayılır.
(3) Bir işkoluna giren işler, işçi ve işveren konfederasyonlarının görüşü alınarak ve uluslararası normlar göz önünde bulundurularak Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.”
4. 6356 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesinin gerekçesinin ilgili kısmı şöyledir:
“Bir işyerinde yürütülen yardımcı işin alt işveren tarafından üstlenilmesi halinde, bu ... artık asıl işveren yönünden yardımcı ... olarak kabul edilemez. Bu işler alt işveren bakımından asıl ... kabul edilir ve işkolu buna göre belirlenir.”
5. 6356 sayılı Kanun’un “İşkolunun tespiti” kenar başlıklı 5 inci maddesi ise şöyledir:
“(1) Bir işyerinin girdiği işkolunun tespiti Bakanlıkça yapılır. Bakanlık, tespit ile ilgili kararını Resmî Gazete’de yayımlar. Bu tespite karşı ilgililer, kararın yayımından itibaren on beş gün içinde dava açabilir. Mahkeme iki ... içinde kararını verir. (Ek cümle: 12/10/2017-7036/29 md.) Karar hakkında istinaf yoluna başvurulması hâlinde bölge adliye mahkemesi iki ... içinde kararını verir. (Değişik cümle: 12/10/2017-7036/29 md.) Bu karara karşı temyiz yoluna başvurulması hâlinde Yargıtay, uyuşmazlığı iki ... içinde kesin olarak karara bağlar.
(2) Yeni bir toplu ... sözleşmesi için yetki süreci başlamış ise işkolu değişikliği tespiti bir sonraki dönem için geçerli olur. İşkolu tespit talebi ve buna ilişkin açılan davalar, yetki işlemlerinde ve yetki tespit davalarında bekletici neden sayılmaz.
(3) İşkolu değişikliği yürürlükteki toplu ... sözleşmesini etkilemez.”
6.19.12.2012 tarihli ve 28502 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İşkolları Yönetmeliği’nin 4 üncü maddesinin birinci fıkrası da şöyledir:
“(1) Bir işyerinin hangi işkoluna girdiği konusunda anlaşmazlık çıkması halinde, ilgililerin başvurusu üzerine, işkolu, o işyerinde yürütülen işin niteliğine göre Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca belirlenir. Bakanlık tespit ile ilgili kararını Resmî Gazete’de yayımlar. Bu tespite karşı ilgililer, Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanununun 5 inci maddesine göre kararın yayımından itibaren onbeş gün içinde dava açabilir.”
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihâi kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ... sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
19.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.