"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 8. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 12. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacının başvurusunun esastan reddi, davalının başvurusunun ise kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; taraflar arasında 05.11.2013 tarihinde imzalanan kaptan pilot hizmet sözleşmesinin davalı tarafından sözleşme hükümlerine uygun olarak haklı bir nedene dayanmadan soyut ve hukuki dayanağı olmayan bir gerekçeyle sona erdirildiğini ileri sürerek sözleşmenin kalan süresi dikkate alınarak kalan her bir takvim ayı için sözleşmenin işlememiş süresine tekabül eden toplam ücret tutarı 110.080,00 Euro karşılığı olan 364.452,86 TL cezai şart alacağının, fesih tarihi olan 07.08.2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacı Şirketin düzenli uçuş planı yapmayarak müvekkilinin işini zorlaştırdığı ve yaşayışını sağlıksız ve tehlikeli hâle getirdiği, bu nedenle haklı olarak ... sözleşmesinin feshedildiğini, sözleşmenin ifasının çekilmez bir hâl aldığını, sözleşmedeki cezai şart hükmünün geçersiz olduğunu, müvekkilinin işi bırakmasından dolayı davacı tarafın hiçbir zararının bulunmadığını ayrıca talep edilen cezai şart miktarının da fahiş olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamı dikkate alındığında, davalı tarafından ... sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiği ispatlanamadığından davacının cezai şart talebinde haklı olduğu ve 358.848,01 TL tutarında cezai şartın davalıdan talep edilebileceği; ancak 6098 sayılı ... Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 182 nci maddesinin son fıkrası gereğince takdiren bu cezai şart bedelinden %20 indirim yapılması gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı Tarafın İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; cezai şart fahiş olmadığından takdiri indirime gidilmesine gerek olmadığını, dava açılmadan önce ihtarname ile temerrüde düşürüldüğünden faiz başlangıç tarihinin hatalı olarak tespit edildiğini, kaptan pilot hizmet sözleşmesinin bitiş tarihinin ....01.2017 olduğunu, bu sebeple yapılan hesapta 1(bir) gün eksiklik söz konusu olduğunu ayrıca cezai şart konusunda sözleşmenin uygulanamayan süresine ilişkin toplam ücretin hesap edilebilmesi için, uygulanamayan sürenin gün sayısı olarak belirlenmesi ve buna göre hesap yapılması gerektiğini, hesaplama ay üzerinden yapıldığında gün bazında bir eksilme söz konusu olduğunu bu sebeple hesaplamanın gün sayısı baz alınarak 516 gün x 213,333 Euro (6.400,00 Euro/30 gün) üzerinden yapılması gerektiğini, davada kısmen ret kararı verilmesinin maddi hataya dayandığını, dolayısı ile bu ret miktarı üzerinden davalı lehine vekâlet ücreti ve yargılama giderine hükmedilmesinin hatalı olduğunu, müvekkili lehine hükmedilen vekâlet ücretinin hesabında da aleyhe bir hata bulunduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı Tarafın İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; sözleşme gereği net ücretin 300,00 Euro olduğunu, buna karşın uçuş tazminatı eklenilmiş ücret üzerinden hesaplama yapılmasının hatalı olduğunu, hesaplamanın net ücret üzerinden yapılması gerektiğini, bilirkişinin uçucu ekibin uçuş görev ve dinlenme süreleri hakkında değerlendirmelerinin hatalı olduğunu, cezai şartın geçersiz olduğunu, müvekkilinin pilotluk lisansını kaybettiğini, bu miktarda bir bedeli ödemesinin ekonomik olarak mahvına yol açacağını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"...
Hizmet sözleşmesinde cezai şart karşılıklı olarak düzenlenmiş olup sözleşme davalı tarafından haklı bir neden olmadan feshedildiğinden davacı taraf cezai şart alacağına hak kazanmıştır. 16/04/2018 tarihli bilirkişi raporunda cezai şart alacağı 108387,10 Euro olarak dava tarihindeki kur fiyatı olan 3,3108 TL üzerinden 358.848,01 TL olarak hesaplanmıştır. Cezai şart alacağından mahkemece %20 oranında yapılan takdiri indirim yetersizdir. Takdiri indirimin en az %50 olarak uygulanması hakkaniyete uygun olacaktır. Davacının cezai şart alacağı 358.848,01/2= 179.424,00 TL olarak hüküm altına alınmıştır. Davada takdiri indirim nedeniyle reddedilen kısım bakımından davalı lehine vekalet ücreti ve yargılama giderine hükmedilmemiştir. Cezai şart alacağının 364.452,86-358.848,01= 5.604,85 TL kısmı esastan reddedildiğinden bu miktar üzerinden davalı lehine vekalet ücreti ile yargılama giderine hükmedilmiştir.
..." gerekçesi ile davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddi, davalı vekilinin istinaf başvurusunun ise kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf başvuru dilekçesinde belirttiği sebepleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının günlük brüt ücretinin doğru tespit edilip edilmediği, cezai şarttan yapılan indirim oranı ve cezai şarta uygulanan faizin başlangıç tarihi noktalarındadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 6098 sayılı Kanun'un hizmet sözleşmesine ilişkin 393 ve devamı madde hükümleri ile 179 ila 182 ve 420 nci madde hükümleri.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı vekilinin aşağıdaki paragrafların dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut uyuşmazlıkta; davalı işçinin eğitimlerini başarı ile tamamlayarak taraflar arasında 3 yıl için imzalanan kaptan pilotluk sözleşmesi kapsamında 05.01.2014 tarihi itibarıyla her ay maktu 6.400,00 Euro ücret karşılığında çalışmaya başladığı, ... sözleşmesini haklı bir neden olmaksızın 07.08.2015 tarihinde feshettiği ve taraflar arasında düzenlenen sözleşme hükümlerine göre işverenin cezai şartı almaya hak kazandığı sabittir.
3. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda, 05.01.2017 tarihi itibarıyla 3 yıllık sürenin sona ereceği kabul edilmiş ve son aya ait 5 günlük ücret, aylık ücret olan 6.400,00 Euro'nun 31'e bölünmesi suretiyle günlük ücret 206,45 Euro olarak tespit edilerek hesaplanmıştır. Ancak davacı her ay maktu bir şekilde 6.400,00 Euro ile çalışmakta olup günlük brüt ücretin, bu miktarın 30'a bölünmesi ile 213,33 Euro olarak belirlenmesi ve buna göre hesaplamanın yapılması gerekir. Bu husus gözetilmeden hesaplama hatası içeren bilirkişi raporuna itibarla hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,08.11.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.