"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 9. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 1. ... Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesi kararıyla İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına ve eksikliğin giderilerek sonucuna göre yeniden karar verilmesi için dosyanın Mahkemesine iadesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin ortadan kaldırma kararı doğrultusunda yeniden yapılan yargılama sonucunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin tâbi olduğu Belediye ... Sendikası ile ... Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi (...) Genel Müdürlüğü arasında 16.07.2014 tarihinde yürürlüğe giren toplu ... sözleşmesinin imzalandığını, davacının 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (6360 sayılı Kanun) ile ... Valiliği İl Millî Eğitim Müdürlüğü bünyesinde görevlendirildiğini, 15.12.2014 tarihinden itibaren yeni görev yerinde çalıştığını, 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin onuncu fıkrasına göre her şartta işkolu değişen işçilerin de eski toplu ... sözleşmesi hükümlerinden yararlanması gerektiğini, bu maddeye rağmen İl Millî Eğitim Müdürlüğünün bu durumu gözetmediğini ve ücret farklarını ücretlere yansıtmadığını, bu hususta ... ... Mahkemesinin 2016/192 Esas ve 2016/15 Karar sayılı dosyasında işçi lehine ücret farklarının ödenmesine karar verildiğini, bu kararın ... Bölge Adliye Mahkemesi kararı ile kesinleştiğini, bu emsal dosyanın, açtıkları davanın haklılığını gösterdiğini, davacının toplu ... sözleşmesinden faydalandırılmasını ve toplu ... sözleşmesi gereğince 15.12.2014 tarihinden 15.07.2017 tarihine kadar eksik aldığı fark ücret, sorumluluk zammı, yakacak ve yemek ücreti farkı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının ... Genel Müdürlüğü bünyesinde işçiyken 6360 sayılı Kanun sonrasında 15.12.2014 tarihinde müvekkili İdareye devredildiğini, davacı İdareye geçtikten sonra 15.01.2015 tarihinde ... Genel Müdürlüğü ile Belediye ... Sendikası arasında toplu ... sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşmenin zamansal olarak kapsadığı dönemin 16.07.2014-31.12.2015 tarihleri arası olduğunu, aralarında davacının da bulunduğu 42 işçinin Devlet Personel Başkanlığının ....11.2014 tarihli ve 5986 sayılı yazısı üzerine ... Genel Müdürlüğünden ayrılıp 15.12.2014 tarihinde davalı Kurumda işe başladıklarını, bu tarih itibarıyla işçilerin üyesi bulundukları Belediye ... Sendikası ile hukuki bağlarının sona erdiğini, çünkü bu tarihte 10 numaralı işkoluna geçildiğini, işkolunu değiştirenlerin sendika üyeliğinin kendiliğinden biteceğinin 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun (6356 sayılı Kanun) 19 uncu maddesinin yedinci fıkrası hükmü gereği olduğunu, 15.12.2014 tarihinde Belediye ... Sendikası ile tüm bağları biten ve artık ... Valiliği İl Millî Eğitim Müdürlüğü personeli olan davacının yaklaşık 1 ... sonra 15.01.2015 tarihinde ... Genel Müdürlüğü ile Belediye ... Sendikası arasında imzalanan toplu ... sözleşmesinden hareketle lehine haklar çıkarmasının hukuka aykırı olduğunu, 6356 sayılı Kanun'un 39 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca toplu ... sözleşmesinden taraf işçi sendikasının üyeleri dışında kimsenin yararlanamayacağını, ... Genel Müdürlüğü ile Belediye ... Sendikası arasında akdedilen toplu ... sözleşmesi hükümlerinin Belediye ... Sendikasına üye olmayan ve ... Genel Müdürlüğünde çalışmayan davacıya etkili olmasının mümkün olmadığını, davacının tüm mali taleplerinin mesnetsiz olduğunu, öte yandan davacının 24.02.2015 tarihinde yeni işkoluna uygun olarak Koop-... Sendikasına geçtiğini, alacağı ücrette Koop-... Sendikasınca imzalanmış toplu ... sözleşmesi uyarınca iyileştirmelerden yararlanacağını, davacının herhangi bir mağduriyetinin bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 6360 sayılı Kanun uyarınca davacının 14.12.2014 tarihinde ... Genel Müdürlüğündeki görevinden ayrılarak 15.12.2014 tarihinde davalı Bakanlığa bağlı ... İl Millî Eğitim Müdürlüğü nezdinde göreve başladığı, davacının 19.....2014 tarihinde Belediye ... Sendikası üyeliğinin kabul edildiği, 14.12.2014 tarihinde işkolu değişikliği ile üyeliğinin düşürüldüğü, 07.01.2015 tarihinde davacının Koop-... Sendikasına üye olduğu, davacının ... Genel Müdürlüğünde çalıştığı dönemde işkolu 20 iken 15.12.2014 tarihinden itibaren davalı İdarede çalıştığı dönemde işkolunun 10 olduğunun anlaşıldığı, davacının ... Genel Müdürlüğü bünyesinde çalışmakta iken 6111 sayılı Kanun'un mahalli idarelerin ihtiyaç fazlası işçilerine ilişkin hükümlerde yer alan devredilen işçilerin ücret ile diğer mali ve sosyal haklarının toplu ... sözleşmesi bulunan işçiler bakımından yenileri düzenleninceye kadar devir işleminden önce tâbi bulunan toplu ... sözleşmesi hükümlerine göre, toplu ... sözleşmesi olmayan işçiler bakımından 2010 yılı Kasım ayından geçerli olan ... ... sözleşmesi hükümlerine göre belirlenmesi gerektiği, 6356 sayılı Kanun'un 12 nci maddesi uyarınca işkolu değiştiren işçinin sendika üyeliğinin kendiliğinden sona ereceği, Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı ve emsal içtihatlar doğrultusunda düzenlenen 08.02.2022 tarihli ek rapor içeriğine ve dosya kapsamına göre davacının 10 No.lu işkolunda faaliyet gösteren davalı işyerinde yürürlükte bulunan Kamu İşletmeleri Sendikası ile Koop ... Sendikası arasında imzalanan toplu ... sözleşmesine tâbi olarak çalıştığı dönemle ilgili olarak yapılan incelemede yakacak yardımı, yemek ücreti, sorumluluk zammı uygulamasının bulunmadığı, fiilen çalışılan günler için yemek temin edileceğinin (ayni olarak) belirlendiği, bu nedenle davacının talep ettiği 01.07.2015 tarihi sonrası için alacak kalemlerinden sorumluluk farkı, yemek ücreti farkı, yakacak ücreti farkı alacağı olmadığı, Belediye ... Sendikası ile ... Genel Müdürlüğü arasında imzalanan toplu ... sözleşmesi hükümlerinden davacının 16.07.2014-14.12.2014 tarihleri arasında yararlanabileceği, 14.12.2014 tarihi itibarıyla toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan ücret ile para ve parayla ölçülebilir mali haklarına ilişkin hükümlerin uygulanmaya devam etmesi gerektiği, hesap bilirkişinin kök raporu ile ek raporunun dosya kapsamına uygun olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; davanın tümden reddi gerekmekle birlikte davacının 15.07.2017 tarihine kadar eksik aldığını iddia ettiği taleplerinin 24.02.2015 tarihinde Koop ... Sendikasına üye olması karşısında bu tarihten sonra istenemeyeceğinin açık olduğunu, davanın bu tarihten sonraki kısmının özellikle reddi gerektiğini, davacının Devlet Personel Başkanlığının ....11.2014 tarihli ve 5986 sayılı yazısı ile ... Genel Müdürlüğünden ayrılıp 15.12.2014 tarihinde Kurumlarında işe başladığını, bu tarih itibarıyla işçilerin üyesi bulundukları Belediye ... Sendikası ile hukuki bağlarının sona erdiğini, 15.12.2014 tarihinde Belediye ... Sendikası ile tüm bağları biten ve artık ... Valiliği İl Millî Eğitim Müdürlüğü personeli olan davacının, 1 ... sonra 15.01.2015 tarihindeki ... Genel Müdürlüğü ile Belediye ... Sendikası arasında imzalanan toplu ... sözleşmesinden hareketle lehine haklar çıkarmasının hukuka ve maddi gerçeğe uygun olmadığını, ... Genel Müdürlüğü ve Belediye ... Sendikası arasında yapılan sözleşmenin geriye dönüklüğünün ... Genel Müdürlüğünde kalan işçilere şâmil olacağını, öte yandan davacının 24.02.2015 tarihinde yeni işkoluna uygun olarak Koop ... Sendikasına geçmesiyle birlikte alacağı ücrette Koop ... Sendikasınca imzalanmış toplu ... sözleşmesindeki iyileştirmelerden yararlanacağından davacının herhangi bir mağduriyeti bulunmadığını ... sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dosya kapsamındaki yazı, bilgi ve belgelere, kanuna uygun gerektirici nedenlere, İlk Derece Mahkemesince taraflarca gösterilen delillerin toplanmasında, değerlendirilmesinde usul ve esas bakımından hukuka aykırılık bulunmamasına, kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 2021/5322 Esas ve 2021/9526 Karar sayılı ilâmı ile bu ilâma uygun olarak alınan 08.02.2022 tarihli ek bilirkişi raporu ve somut dosya delillerine göre Mahkeme kararında isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ... sürülen gerekçeler ve resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Taraflar arasında davacının ... Genel Müdürlüğü ve Belediye ... Sendikası arasında imzalanan 16.07.2014-31.12.2015 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinden yararlanıp yararlanamayacağı ve yararlanabileceği süre konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin onuncu fıkrasının son cümlesi şöyledir:
"Devredilen veya nakledilen işçilerin ücret ile diğer malî ve sosyal hakları; Toplu ... Sözleşmesi bulunan işçiler bakımından yenileri düzenleninceye kadar devir veya nakil işleminden önce tabi oldukları Toplu ... Sözleşmesi hükümlerine göre, Toplu ... Sözleşmesi olmayan işçiler bakımından 2012 yılı Eylül ayında geçerli olan ... ... sözleşmesi hükümlerine göre belirlenir.”
3. 6356 sayılı Kanun'un 36 ncı ve 39 uncu maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Dosya içeriğine göre davacının devirden önce ... Genel Müdürlüğü ile Belediye ... Sendikası arasında 15.01.2015 tarihinde imzalanan ve 16.07.2014-31.12.2015 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinden yararlanması gerektiği anlaşılmaktadır. Davacının devirden sonra çalışmaya devam ettiği ... Valiliği İl Millî Eğitim Müdürlüğü işyerinde 01.07.2012-30.....2015 tarihleri arasında geçerli toplu ... sözleşmesinin yürürlükte olduğu ve daha sonra da 20.11.2015 imza tarihli 01.07.2015-30.....2018 yürürlük tarihli yeni toplu ... sözleşmesinin bağıtlandığı görülmektedir. Davacı da nakilden sonra 07.01.2015 tarihinde toplu ... sözleşmesinin tarafı olan Koop ... Sendikasına üye olmuş ve üyeliği işverene bildirilmiştir.
2. İlk Derece Mahkemesince davacının, ... Genel Müdürlüğü ile Belediye ... Sendikası arasında bağıtlanan 16.07.2014-31.12.2015 yürürlük tarihli toplu ... sözleşmesinden, 01.07.2015 tarihine kadar yararlandırıldığı; bu tarihten sonra ise devirden sonra çalışmaya devam ettiği ... Valiliği İl Millî Eğitim Müdürlüğü işyerinde 20.11.2015 tarihinde imzalanan ve 01.07.2015-30.....2018 yürürlük tarihli yeni toplu ... sözleşmesinden yararlandırılmak suretiyle 15.12.2014-15.07.2017 tarihleri arasındaki fark alacaklarının hüküm altına alındığı anlaşılmaktadır.
3. 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin onuncu fıkrasının son cümlesi hükmü dikkate alındığında, davacının nakledildiği işyerinde yeni bir toplu ... sözleşmesi düzenleninceye kadar nakil işleminden önce tâbi olduğu toplu ... sözleşmesinden yararlanması gerektiği kabul edilmelidir. Buna göre davacı, davalıya ait işyerinde uygulanan Koop ... Sendikasının taraf olduğu toplu ... sözleşmesinin düzenleme (imza) tarihi olan 20.11.2015 tarihine kadar Belediye ... Sendikasının taraf olduğu 16.07.2014-31.12.2015 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinden yararlanmaya devam eder. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus nakilden önce tâbi olunan toplu ... sözleşmesi ile nakilden sonra tâbi olunacak toplu ... sözleşmesinden yararlanma koşullarına ilişkindir. Davacının nakilden önce tâbi olduğu toplu ... sözleşmesinden nakil sonrasında yararlanmayı sürdürmesi Kanun'un açık hükmü gereğidir. Bu itibarla söz konusu toplu ... sözleşmesinden yararlanmaya devam edebilmek için sendika üyeliğinin devamı şartı aranmaz. Aynı şekilde bir başka sendikaya üye olunması yahut işkolu değişikliği, toplu ... sözleşmesinden yararlanmaya devam etme bakımından herhangi bir etki yaratmaz. Esasen Kanun'da "nakledilen işçilerin ücret ile diğer malî ve sosyal hakları ... toplu ... sözleşmesi hükümlerine göre, ... belirlenir" denilerek nakledilen işçilerin nakil olunan işyerinde yeni bir toplu ... sözleşmesi düzenleninceye kadar yaşayabilecekleri maddi kayıpların önüne geçilmek istenmiştir.
4. Buna göre somut olayda, davacının Koop ... Sendikasının taraf olduğu toplu ... sözleşmesinden ancak sözleşmenin imza tarihi olan 20.11.2015 tarihinden itibaren yararlanabileceği kabul edilmelidir. Kanun'da açıkça "... yenileri düzenleninceye kadar ..." hükmüne yer verildiğinden, Koop ... Sendikasının taraf olduğu toplu ... sözleşmesinin yürürlük süresinin geriye etkili şekilde 01.07.2015 olarak belirlenmesi de sonuca etkili değildir. Böylece nakil olunan işyerinde yeni bir toplu ... sözleşmesi düzenleninceye kadar, mevcut sözleşmenin yürürlük süresi veya sendika üyeliği vb. gibi şartlar ile bağlı kalınmaksızın önceki toplu ... sözleşmesinden yararlanmaya devam edilir.
5. Diğer taraftan nakledilen işyerinde düzenlenecek yeni toplu ... sözleşmesinden yararlanmak için 6356 sayılı Kanun'un 39 uncu maddesindeki şartların gerçekleşmesi gerektiğinde tereddüt bulunmamaktadır. Dosya kapsamından davacının 07.01.2015 tarihinde Koop ... Sendikasına üye olduğu ve üyeliğinin işverene bildirdiği anlaşılmaktadır. Şu hâlde, davacının Koop ... Sendikasının taraf olduğu toplu ... sözleşmesinden ancak 20.11.2015 tarihinden sonra yararlanabileceği kabul edilmelidir.
6. Bu durumda, davacının 20.11.2015 tarihine kadar ... Genel Müdürlüğü ve Belediye ... Sendikası arasında imzalanan 16.07.2014-31.12.2015 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinden; 20.11.2015 tarihinden sonra ise Koop ... Sendikası ile yapılan 01.07.2015-30.....2018 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinden yararlandırılması gereklidir. Usuli kazanılmış haklar da gözetilerek davacının toplu ... sözleşmesinin hatalı uygulanmasından kaynaklanan alacaklarının bulunup bulunmadığı belirlenerek dava konusu alacaklar yeniden bir değerlendirmeye tâbi tutulmalıdır.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
07.12.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.