"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1752 E., 2022/3249 K.
DAVA TARİHİ : 29.12.2014
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında ... 6. ... Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda;
Dosya içeriğine göre hüküm altına alınan ve temyize konu edilen toplam miktarın, Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihi itibari ile kesinlik sınırı olan 107.090,00 TL’nin altında kaldığı anlaşılmakla; davalı vekilinin temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekmiştir.
Davacı vekilinin gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiş olup davacı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmiş ise de 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin ikinci fıkrası gereğince duruşma isteğinin miktardan reddine ve incelemenin dosya üzerinden yapılmasına karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının 04.05.2009 tarihinde davalı ... Müdürlüğün yüklenicisi olan alt işverenler nezdinde temizlik işçisi olarak çalışmaya başladığını, 2013 yılı Aralık ayına kadar Genel Müdürlüğün A Blok 3. katında evrak dağıtım işi yaptığını, 26.12.2013 tarihinden itibaren Yenimahallede bulunan sosyal tesisler misafirhanesine atandığını, davacının çalıştığı alt işverenlerin üstlendiği ihalelerin konusu temizlik işi olarak görünmesine rağmen davacının evrak memurluğu işinde çalıştırıldığını, aynı işi yapan Karayolları Genel Müdürlüğünün kadrolu işçileri de bulunduğunu, bu durumun eşit işlem borcuna aykırılık teşkil ettiğini, davacının alt işverenlerinin tümü değiştiği hâlde işinin ve işyerinin değişmeden devam ettiğini ileri sürerek muvazaanın tespiti ile davacının başından itibaren ... işçisi olduğunun tespitini ve ücret fark alacağı, toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan alacak ve ilave tediye alacağının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının yüklenici firma nezdinde sosyal tesisler şefliğinin temizlik, site içerisinde taşınma, bahçe işlerinin malzemesiz olarak iki yıl süre ile yapılması işi kapsamında çalıştığını, işin anahtar teslimi olarak verildiğini, bu kabul edilmese dahi asıl işveren alt işveren dahilinde değerlendirme gerektiğini, 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun'un (6001 sayılı Kanun) 4 üncü maddesi gereği Kurumun asıl işlerini dahi ihale yolu ile başkasına verebileceğini, işçiler üzerindeki tasarruf hakkının yüklenici firmada olduğunu, üretim organizasyonu içerisinde yer almayan yükleme, boşaltma, temizlik, odacılık, ..., yemek, taşıma, güvenik, teknik bakım gibi işlerde yürütülen mal ve hizmet üretimine ilişkin yardımcı işler bakımından asıl işveren alt işveren ilişkisinin kurulabileceğini, bu kapsamda yapılan çalışmanın muvazaa kabul edilemeyeceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
... 6. ... Mahkemesinin 12.12.2017 tarihli ve 2014/1571 Esas, 2017/658 Karar sayılı kararı ile davacının Karayolları Genel Müdürlüğünün işçisi olmadığı, ... işçisi olsa dahi sendikaya üyelik fişinin bulunmadığı, dayanışma aidatı ödemediği, aynı işyerinde aynı işi yapan sendika üyesi ya da dayanışma ücreti ödeyen işçiler ile sendikaya üye olmayan, sendika aidatı ödemeyen işçiler arasında ücret farkı bulunmasının eşitlik ilkesine aykırı olmadığı, alt işveren işçilerine kanundan kaynaklı ilave tediye ödemesi yapılmayacağı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 23.09.2022 tarihli ve 2018/2993 Esas, 2020/1739 Karar sayılı kararı ile davacının Karayolları Genel Müdürlüğünün işçisi olmadığının alt işverene ait işyerine işe iade kararı ile kesin olarak tespit edildiği, muvazaa sebebiyle açılan alacak davasının reddinin usul ve kanuna uygun olduğu, davanın sadece ... aleyhine açıldığı, yapılan yargılama sırasında davalı olarak gözüken diğer Şirketlere davanın ihbar edildiği, ihbar olunan Şirketlerin fer’i müdahale talebinde bulunmadıkları bu nedenle karar başlığında "davalı" olarak gözükmelerinin hatalı olduğu, ayrıca davada taraf olmayan Polimatik Tem. San. Tic. Ltd. Şti., Yeniçeri Tem. San. Tic. Ltd. Şti. lehine vekâlet ücretine karar verilmesinin mümkün olmadığı gerekçesi ile davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 30.03.2021 tarihli ve 2020/8823 Esas, 2021/7161 Karar sayılı kararı ile davacının 04.05.2009-26.12.2013 tarihleri arasında hizmet alım sözleşmesinde belirtilen ... dışında muvazaalı olarak çalıştığı, davacının belirtilen tarihler arasındaki çalışmasının muvazaaya dayalı olduğunu kabulü ile buna göre değerlendirme yapılması gerekli iken yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçesi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı vekilinin talebi üzerine genel ilkeler çerçevesinde emsal işçi araştırması yapılarak hem davacının kendi ücreti üzerinden hem de ... İstatistik Kurumu (...) verilerine göre iki bilirkişi raporu alındığı, emsal yargı kararları gereği muvazaa sebebiyle alacak hesabında aynı işyerinde bulunan emsal işçinin olmaması durumunda işçinin hizmet alım sözleşmesi ya da ... ... sözleşmesindeki ücrete göre hesap yapılması gerektiğinin açıkça vurgulanması sebebiyle davacının kendi aldığı ücret üzerinden hesaplama yapılan 27.12.2021 tarihli raporun esas alınması gerektiği gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; davacının başından itibaren davalı Kurumun işçisi sayılması gerektiğini, sendikasız emsal işçi bildirme imkanı bulunmadığını, davacının muvazaalı çalıştırılmasının sonucu olarak sendikalı olmasının mümkün olmadığını, gösterilen işçinin emsal kabul edilmemesi durumuna göre sendikalı olmayan kadrolu çalışanların dava konusu dönemde aldığı ücretin araştırıldığını, ...'ten gelen davacı ile aynı işi yapan kadrolu ama sendika üyeliği olmayan işçinin aldığı ücrete göre ek rapor oluşturulduğunu, buna rağmen bu ücretin de dikkate alınmadığını belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyetine ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık muvazaa sebebiyle baştan itibaren davalı Kurum işçisi olarak kabul edilen davacının ücret miktarının tespiti noktasındadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4857 sayılı ... Kanunu'nun 2 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Yukarıda açıklanan sebeplerle;
A. Davalı Temyizi Yönünden
Davalı vekilinin temyiz dilekçesinin miktardan REDDİNE,
B. Davacı Temyizi Yönünden
Davacı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz karar harcının davacı tarafa yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.