"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2324 E., 2022/2266 K.
DAVA TARİHİ : 17.02.2020
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... ... Mahkemesi
SAYISI : 2020/110 E., 2021/757 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; müteveffa İsmail ...'nın davalı işyerinde 01.....1997 tarihinde çalışmaya başladığını, müteveffanın sabah 08.00'den gece 24.00-01.00 hatta saat 02.00'ye kadar çalıştığını, hafta tatili ve yıllık izinlerini kullanamadığını, çok yoğun bir tempoda çalıştığını, hastaneye gittiği zaman kronik yorgunluk teşhisi konulduğunu, bu ağır tempo içerisinde 20.04.2019 tarihinde kalp krizi geçirerek vefat ettiğini, geride biri ağır raporlu iki evlat ve eşinin kaldığını, davalı işverenin kıdem tazminatını altı taksit ve ikişer ay arayla ödeme konusunda ihtarname keşide ettiğini, bu ihtarnameyi kabul etmediklerini, müteveffanın aylık ücreti ortalama net 5.500,00 TL olmasına rağmen Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilen miktarın çok düşük olduğunu, davalı işyerinin restoran, bar ve 18 odadan oluşan butik otel tarzı bir işyeri olduğunu, az personelle bar, restoran ve otel işletmeciliği yapmanın insanüstü çaba gerektirdiğini, çalışma karşılığı ücret alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek kıdem tazminatı, asgari geçim indirimi alacağı, yıllık izin ücreti, fazla çalışma ücreti, ... bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacıların iddialarının gerçek dışı olduğunu, davacılar murisinin mesaisi bittikten sonra hemen işyerinden ayrılmadığını, arkadaşları ile sohbet ederken rahatsızlandığını, ambulans ile hastaneye götürüldüğünü, hastanede epey vakit geçtikten sonra vefat ettiğini, daha önce bir rahatsızlığı olmadığını, murisin garson olarak vardiyalı çalıştığını, günde 14-15 saat çalışma şekline hiçbir bünyenin dayanamayacağını, iddiaların asılsız olduğunu, murisin kendisi ev almak istediğinde 15 Kasım 2014 tarihinde şirketten 3.500,00 Euro borç aldığını, bu borcun hâlen ödenmediğini, merhumun ölümünden bir hafta sonra ihtiyaçları olduğunu beyan etmesi üzerine davacı ...'e elden 7.000.00 TL verildiğini, daha fazla tazminat alma amacıyla dava açma yoluna başvurulduğunu, daha önce gönderilen ihtarnamedeki beyanlara uygun olarak 12.000,00'er TL'den 2 taksit olmak üzere 24.000,00 TL ödeme yapıldığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile ... sözleşmesi ölüm nedeniyle son bulduğundan davacıların kıdem tazminatı talebinin kabulü gerektiği, davalı işveren işçinin ücretli izin hakkını kullandığını yahut fesihten sonra izin ücretlerinin ödendiğini ispat edemediğinden davacı tarafın yıllık izin ücreti talebinin yerinde olduğu, davacının fazla çalışma yaptığı, ... bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığı bu çalışma karşılıkları ile asgari geçim indirimi alacaklarının ödenmediği ve ıslah zamanaşımı def'inin resen değerlendirilmesi gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; müteveffanın çalışma şekline, çalışma saatlerine dair ileri sürülen iddiaların ispatlanamadığını, hükme esas alınan ücret miktarının hatalı olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacıya ilişkin maddi vakıa niteliğinde olan ... bayram ve genel tatil ile fazla çalışma iddialarının tanık beyanları ile doğru bir şekilde tespit edildiği, tanık beyanı ve emsal araştırma itibarıyla hükme esas alınan ücret miktarının yerinde bulunduğu, ispat külfeti üzerinde olan davalının ... sözleşmesinin tazminatı gerektirmeyecek şekilde sonlandığını, yıllık izinlerinin tamamen kullandırıldığını ve hakların ödendiğini ispat edemediği gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının talep edilen alacak kalemlerine hak kazanıp kazanmadığı, son ücret miktarının tespiti ile fazla çalışma ücreti hesaplanırken talep aşımı olup olmadığı hususlarına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 26 ncı maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ve 371 inci maddesi, 4857 sayılı ... Kanunu'nun 32, 41, 47, 53, 57, 120 nci maddeleri, Mülga 1475 sayılı ... Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut uyuşmazlıkta, davacı dava dilekçesinde 15.000 TL fazla çalışma ücreti talep etmiştir. İlk Derece Mahkemesince ıslaha karşı zamanaşımı def'i çerçevesinde resen yapılan hesaplamada fazla çalışma ücretinin dava ile istenen kısmı açısından 15.000 TL yerine 40.000 TL esas alınarak sonuca gidilmiştir. 6100 sayılı Kanun'un kararın İlgili hukuk bölümünde yer verilen 26 ncı maddesine göre hâkim talepten fazlasına hükmedemez. İlk Derece Mahkemesince talep aşımı yapılarak hüküm kurulması hatalı olup bu husus bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple,
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
09.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.