"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARLARI ARASINDAKİ
UYUŞMAZLIĞIN GİDERİLMESİ İSTEMİNE DAİR
I. BAŞVURU
Başvurucu vekili dilekçesinde; davalı işverence haksız olarak işten çıkarılan müvekkili işçi tarafından açılan alacak davasında İlk Derece Mahkemesince; ... sözleşmesinin işverence haklı neden olmaksızın feshedildiğinden bahisle dava konusu kıdem ve ihbar tazminatlarının kabulüne karar verildiğini, karara karşı yapılan istinaf başvurusu üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesince yapılan inceleme sonucunda istinaf başvurusunun esastan reddine hükmedildiğini, emsal işçinin dosyasında ise İlk Derece Mahkemesince ... sözleşmesinin işçi tarafından haklı nedenle feshedildiğine hükmedildiğini, bu karara karşı yapılan istinaf başvurusu üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince; davalının istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak kurulan yeni hükümde; ... sözleşmesinin işçinin mazeretsiz devamsızlığına dayalı olarak işverence haklı nedenle feshedildiği gerekçe gösterilerek dava konusu kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin reddine hükmedildiğini, bu şekilde aynı sebeplere aynı davalıya karşı aynı mahkemede açılan ve yine aynı gerekçelerle ... sözleşmeleri feshedilen davacıların açmış oldukları davalarda verilen farklı kararlar neticesinde uyuşmazlık ve çelişkinin meydana geldiğini belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararları arasında ortaya çıkan uyuşmazlığın giderilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ HUKUK DAİRELERİ BAŞKANLAR KURULU KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri Başkanlar Kurulunun 09.11.2022 tarihli ve 2022/11 Karar sayılı kararında; başvuru konusu ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 2021/5 Esas sayılı dosyası ile ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi 2020/1445 Esas sayılı dosyası arasındaki uyuşmazlığın giderilmesi talebi üzerine raportör tayin edilerek dilekçede bahsedilen kararların incelenip rapor hâlinde Kurula bildirilmesinin istendiği, raportörce yapılan inceleme sonucu düzenlenen raporda; ... sözleşmesi feshedildikten sonra tutulan devamsızlık tutanakları ile devamsızlık nedeni ile feshin sonuca etkisi olmadığı, feshin devamsızlıktan önceki fesih koşullarına göre değerlendirilmesi gerektiği, bu durumda davalı tarafından ... sözleşmesinin feshinin haklı nedene dayandığının ispatlanamadığı ve davacıların kıdem tazminatı ile ihbar tazminatına hak kazandığı yönünde görüş bildirildiği, Başkanlar Kurulu tarafından yapılan değerlendirme sonucunda; başvuru konusu kararlar arasında uyuşmazlık olduğuna, söz konusu uyuşmazlığın ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi kararı doğrultusunda giderilmesine, dosyanın Dairemize gönderilmesi gerektiğine oy birliği ile karar verilmiştir.
III. UYUŞMAZLIĞIN GİDERİLMESİ İSTEMİNE KONU KARARLAR
A. ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 08.09.2022 Tarihli ve 2021/5 Esas, 2022/1192 Karar Sayılı Kararı
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı işçinin ... sözleşmesinin haklı neden olmaksızın işverence feshedildiğini beyanla feshe bağlı alacakları ile bir kısım işçilik alacaklarının tahsilini istediğini, davalı istinaf itirazına göre taraflar arasındaki uyuşmazlığın feshin haklı nedene dayanıp dayanmadığı noktasında toplandığını, davalı işverence ... sözleşmesinin davacının zam talebinin kabul edilmemesi neticesinde, işyerinden ayrılıp devamsızlık yapması üzerine haklı nedenle feshedildiği yönündeki savunmasının, davacının uzun süre çalışması dikkate alındığında olağan olmadığını, ispat yükü üzerinde olan işverence haklı feshin ispat edilemediğini, dava konusu kıdem ve ihbar tazminatının kabulüne karar verilmesinin yerinde olduğunu gerekçe göstererek 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi gereğince davalının istinaf başvurusunun esastan reddine kesin olmak üzere karar verilmiştir.
B. ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 12.05.2022 Tarihli ve 2020/1445 Esas, 2022/830 Karar Sayılı Kararı
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı işçinin ... sözleşmesinin haklı neden olmaksızın işverence feshedildiğini beyanla feshe bağlı alacakları ile bir kısım işçilik alacaklarının tahsilini istediğini, davacı ve davalı istinaf itirazlarına göre taraflar arasındaki uyuşmazlığın işverence yapılan feshin haklı nedene dayanıp dayanmadığı noktasında toplandığını, davacı işçi tarafından dava dilekçesinde ... sözleşmesinin davalı tarafından haksız feshedildiğinin ... sürüldüğünü, davacının 14.01.2019 tarihinden sonra işe devam etmediğini, tutanakta imzası bulunan davalı tanıklarınca devamsızlık olgusunun teyit edildiğini, davalı işverence işçinin mazeretsiz devamsızlığına dayanan haklı feshin yöntemince ispat edildiğini gerekçe göstererek 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) numaralı alt bendi gereğince davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmünün kaldırılarak yeniden esas hakkında verilen hükümde dava konusu kıdem ve ihbar tazminatı ile hafta tatili taleplerinin reddine, yıllık izin, fazla çalışma, ... ... ve genel tatil alacaklarının kabulüne kesin olarak karar verilmiştir.
IV. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, başvuru konusu Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairelerinin kararlarına göre ... sözleşmesinin feshi noktasındadır.
B. İlgili Hukuk
1. Bölge adliye mahkemelerinin benzer olaylarda kesin nitelikteki kararları arasındaki uyuşmazlığın giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 35 inci maddesinde yer alan düzenlemedir.
2. Söz konusu maddenin birinci fıkrasının (3) üncü bendinde yer alan düzenlemeye göre “Re'sen veya bölge adliye mahkemesinin ilgili hukuk veya ceza dairesinin ya da Cumhuriyet başsavcısının, Hukuk Muhakemeleri Kanunu veya Ceza Muhakemesi Kanununa göre istinaf yoluna başvurma ... bulunanların, benzer olaylarda bölge adliye mahkemesi hukuk veya ceza dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasında ya da bu mahkeme ile başka bir bölge adliye mahkemesi hukuk veya ceza dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasında uyuşmazlık bulunması hâlinde bu uyuşmazlığın giderilmesini gerekçeli olarak istemeleri üzerine, kendi görüşlerini de ekleyerek Yargıtaydan bu konuda bir karar verilmesini istemek” bölge adliye mahkemesi ceza daireleri başkanlar kurulu ve hukuk daireleri başkanlar kurulunun görevleri arasında sayılmıştır.
3. 5235 sayılı Kanun’un 35 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre ise “(3) numaralı bende göre yapılacak istemler, ceza davalarında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına, hukuk davalarında ise ilgili hukuk dairesine iletilir. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı uyuşmazlık bulunduğuna kanaat getirmesi durumunda ilgili ceza dairesinden bir karar verilmesini talep eder. Uyuşmazlığın giderilmesine ilişkin olarak dairece bu fıkra uyarınca verilen kararlar kesindir.”
C. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemesinin benzer olaylarda kesin nitelikteki kararları arasında uyuşmazlık bulunması durumunda, 5235 sayılı Kanun’un 35 inci maddesinde belirtilenler tarafından yapılacak gerekçeli başvuru sonrasında, mevcut başvuru Hukuk Daireleri Başkanlar Kurulunca değerlendirilerek Yargıtaydan bu konuda bir karar verilmesi istenilecektir.
2. Bu noktada kanun yolu kavramı ve hukukumuzdaki kanun yollarına ... olarak değinmek faydalı olacaktır.
3. Mahkemece tesis edilen nihai kararın hatalı olduğu iddiasıyla bu kararın bir üst mahkemece denetlenmesi, tekrar incelenmesi ve değiştirilmesi amacıyla başvurulan hukuki kurum kanun yolu olarak tanımlanabilir.
4. Medeni usul hukukumuzda kanun yolları, olağan kanun yolları ve olağanüstü kanun yolları olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
5. Mahkemece tesis edilen nihai kararın kesinleşmesine engel olan ve kanunda belirtilen süre ve usule uygun olarak başvurulan kanun yolları, olağan kanun yolları olarak ifade edilebilir. Olağan kanun yolları 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 341 ve devamı maddelerinde düzenlenmiş olup, hukukumuzda istinaf ve temyiz olmak üzere iki olağan kanun yolu mevcuttur.
6. Olağanüstü kanun yolları ise kesinleşmiş hükümler yönünden söz konusu olan kanun yollarıdır. Burada misâl olarak yargılamanın iadesi yolu zikredilebilir.
7. Belirtmek gerekir ki 5235 sayılı Kanun ile bu Kanunda sayılan kişi ve kurumlara tanınan uyuşmazlığın giderilmesini talep etme ..., mutlak biçimde her uyuşmazlığın esasına yönelik ... geliştirilmesine imkân vermez. Uyuşmazlığın giderilmesi talebi bir kanun yolu olmayıp böyle bir talebin varlığı hâlinde Yargıtayca temyiz incelemesine benzer bir inceleme yapılması da mümkün değildir.
8. Başvuru konusu dosyada benzer nitelikteki davalarda, ... Bölge Adliye Mahkemesinin iki farklı hukuk dairesince farklı kararlar verildiği ve bu kararlar arasında uyuşmazlık bulunduğu sonucuna varılarak bu uyuşmazlığın giderilmesi istenmiştir. Başvuru konusu dosyada bölge adliye mahkemesi hukuk dairelerince ... sözleşmesinin feshine yönelik olarak farklı değerlendirmelerle farklı kararlar verilmiş ise de her iki davada İlk Derece Mahkemesi kararlarına karşı istinaf kanun yoluna müracaat edilmesi sonrasında Bölge Adliye Mahkemesi hukuk dairelerince verilen kararlar somut olaya özgü nitelikte olup dosya kapsamında yer alan deliller ve somut olayın koşulları gözetilerek hüküm tesis edilmiştir. Aralarında uyuşmazlık bulunduğu belirtilen Bölge Adliye Mahkemesi dosyalarında, tarafların iddia ve savunmaları, taraflarca sunulan deliller, farklı içerikteki tanık anlatımları, farklı fesih tarihleri gibi somut olaya has ispat durumu dikkate alınarak yine somut olayın özelliklerine göre karar verildiği anlaşılmaktadır. Bu hâlde, başvurucunun dilekçesinde belirtmiş olduğu Bölge Adliye Mahkemesi kararları arasında 5235 sayılı Kanun’un 35 inci maddesi kapsamında bir uyuşmazlık söz konusu değildir.
9. Tüm bu hususlar karşısında, mevcut başvuru yönünden uyuşmazlığın giderilmesine yer olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
V. KARAR
1.... Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri Başkanlar Kurulu tarafından iletilen mevcut talep yönünden uyuşmazlığın giderilmesine yer olmadığına,
2. Dosyanın ... Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri Başkanlar Kuruluna gönderilmesine,
....12.2022 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.