"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/3724 E., 2022/3461 K.
DAVA TARİHİ : 25.02.2022
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 43. ... Mahkemesi
SAYISI : 2022/89 E., 2022/328 K.
Taraflar arasındaki yargılamanın iadesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Şirketin Cezayir'deki merkez şantiyesinde kaynakçı olarak 1.750,00 USD aylık ücretle 13.07.2010-04.04.2013 tarihleri arasında çalıştığını, ... sözleşmesinin işveren tarafından haklı bir neden olmaksızın sonlandırıldığını, işçilik alacaklarının tahsili talebi ile açılan davada, davacının ... sözleşmesini ailevi nedenlerle kendisi feshettiği gerekçesi ile kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin reddine karar verildiğini ve belirtilen kararın ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 2019/4373 Esas, 2021/2706 Karar sayılı ilâmı ile istinaf incelemesinden geçerek kesinleştiğini; ancak davacı ile aynı nedenlerle işten çıkarılan ve fesih tarihinde aynı nitelikte matbu ibraname, istifa belgesi imzalatılan İ.B. isimli işçi için ... 32. ... Mahkemesinin 2017/1210 Esas sayılı dosyası üzerinden açılan dava sonucunda verilen kararın istinaf edilmesi üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesinin 2020/3643 Esas, 2021/3201 Karar sayılı ilâmı ile ibraname, istifa belgesinin geçersiz olduğuna karar verildiğini, şu hâlde müvekkilinin kıdem ve ihbar tazminatı isteminin reddine karar verilmesinin hukuka uygun olmadığının emsal yargı kararı ile de sabit olduğunu ileri sürerek yargılamanın iadesini, davanın yeniden görülmesini ve dava dilekçesinde talep edilen kıdem ve ihbar tazminatları ile fazla çalışma ve hafta tatili ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; dosyada yargılamanın iadesi şartlarının mevcut olmadığını, tarafları farklı olan bir kararın yargılamanın iadesi sebebi oluşturamayacağını ve talep hakkının da zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının ileri sürdüğü nedenlerin 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 375 inci maddesinde yer alan yargılamanın iadesi nedenleri arasında olmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; davacı ile aynı nedenlerle işten çıkarılan ve fesih tarihinde aynı nitelikteki matbu ibraname, istifa belgesi imzaltılan İ.B. isimli işçi için ... 32. ... Mahkemesinin 2017/1210 Esas sayılı dosyası üzerinden açılan dava sonucunda verilen kararın istinaf edilmesi üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesinin 2020/3643 Esas, 2021/3201 Karar sayılı ilâmı ile aynı nitelikteki ibraname, istifa belgesinin geçersiz olduğuna karar verildiğini, bu dosyadaki belge ve tanık anlatımları ile de müvekkilinin ibraname, istifa dilekçelerinin baskı altında imzalatıldığının ve iradesinin fesada uğradığının ispatlandığını, bu durumda müvekkilinin kıdem ve ihbar tazminatı isteminin reddine karar verilmesinin hukuka uygun olmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı tarafın 6100 sayılı Kanun'un 375 inci maddesinin "Yargılamanın iadesi sebepleri" kenar başlıklı birinci fıkrasının (ı) bendinde yer alan "Bir dava sonunda verilen hükmün kesinleşmesinden sonra tarafları, konusu ve sebebi aynı olan ikinci davada, öncekine aykırı bir hüküm verilmiş ve bu hükmün de kesinleşmiş olması." şeklindeki yargılamanın iadesi sebebine dayandığı; ancak hükmün kesinleşmesinden sonra verilen ... Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesinin 2020/3643 Esas, 2021/3201 Karar sayılı ilâmına konu davanın taraflarının aynı olmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçelerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, yargılamanın iadesi şartlarının oluşup oluşmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6100 sayılı Kanun’un "Yargılamanın iadesi sebepleri" kenar başlıklı 375 inci maddesi şu şekildedir:
"(1) Aşağıdaki sebeplere dayanılarak yargılamanın iadesi talep edilebilir:
a) Mahkemenin kanuna uygun olarak teşekkül etmemiş olması.
b) Davaya bakması yasak olan yahut hakkındaki ret talebi, merciince kesin olarak kabul edilen hâkimin karar vermiş veya karara katılmış bulunması.
c) Vekil veya temsilci olmayan kimselerin huzuruyla davanın görülmüş ve karara bağlanmış olması.
ç) Yargılama sırasında, aleyhine hüküm verilen tarafın elinde olmayan nedenlerle elde edilemeyen bir belgenin, kararın verilmesinden sonra ele geçirilmiş olması.
d) Karara esas alınan senedin sahteliğine karar verilmiş veya senedin sahte olduğunun mahkeme veya resmî makam önünde ikrar edilmiş olması.
e) İfadesi karara esas alınan tanığın, karardan sonra yalan tanıklık yaptığının sabit olması.
f) Bilirkişi veya tercümanın, hükme esas alınan husus hakkında kasten gerçeğe aykırı beyanda bulunduğunun sabit olması.
g) Lehine karar verilen tarafın, karara esas alınan yemini yalan yere ettiğinin, ikrar veya yazılı delille sabit olması.
ğ) Karara esas alınan bir hükmün, kesinleşmiş başka bir hükümle ortadan kalkmış olması.
h) Lehine karar verilen tarafın, karara tesir eden hileli bir davranışta bulunmuş olması.
ı) Bir dava sonunda verilen hükmün kesinleşmesinden sonra tarafları, konusu ve sebebi aynı olan ikinci davada, öncekine aykırı bir hüküm verilmiş ve bu hükmün de kesinleşmiş olması.
i) Kararın, İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşmenin veya eki protokollerin ihlali suretiyle verildiğinin, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kesinleşmiş kararıyla tespit edilmiş olması veya karar aleyhine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine yapılan başvuru hakkında dostane ... ya da ... taraflı deklarasyon sonucunda düşme kararı verilmesi.
(2) Birinci fıkranın (e), (f) ve (g) bentlerindeki hâllerde yargılamanın iadesinin istenebilmesi, bu sebeplerin kesinleşmiş bir ceza mahkûmiyet kararı ile belirlenmiş olması şartına bağlıdır. Delil yokluğundan başka bir sebeple ceza kovuşturmasına başlanamamış veya mahkûmiyet kararı verilememiş ise ceza mahkemesi kararı aranmaz. Bu takdirde dayanılan yargılamanın iadesi sebebinin, yargılamanın iadesi davasında öncelikle ispat edilmesi gerekir."
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.