"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin geçici işçi statüsünde çalışmakta iken 2001 yılında daimi kadroya alındığını ve bu surette çalışmasını emekli olana kadar sürdürdüğünü ancak daimi kadroya alındığı tarihe kadar çalışmış olduğu sürelerin dikkate alınmaması sebebiyle intibakının yanlış yapıldığını belirterek geçici işçi statüsünde çalıştığı sürelerin de dikkate alınması suretiyle derece ve kademesinin tespit edilmesini ve söz konusu yanlış intibak sebebiyle oluşan bir kısım fark işçilik alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının taleplerinin zamanaşımına uğradığını, davacının mevsimlik işçilikte geçen hizmet sürelerinin daimi işçi olarak atanması sırasında dikkate alınmamasının eşitlik ilkesine aykırı bir uygulama olmadığını, mevsimlik işçilikte geçen hizmet sürelerinin 02.02.2001 tarihinde yürürlükte bulunan toplu ... sözleşmesi hükümlerine göre derece ve kademe terfiinde sayılmasının mümkün olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti
Mahkemece; davacının Hükümet ile ...-... Sendikası arasında imzalanan protokol uyarınca sürekli işçi kadrosuna alındığı, sözü edilen protokolde geçici işçilerin mevcut ücretleri üzerinden sürekli işçi kadrosuna geçirileceklerinin açıkça ve özel olarak belirtildiği, davacı işçinin de bu şartlar altında sürekli işçi kadrosuna geçirildiği, sürekli işçi kadrosuna geçmenin şartlarını bildiği hâlde aradan on yıldan fazla bir süre geçtikten sonra protokol hükümlerini göz önünde bulundurmaksızın ücretin eksik belirlendiğini ... sürerek fark ücret ve buna bağlı diğer işçilik alacakları isteminde bulunmasının yerinde olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bozma ve Bozmadan Sonraki Yargılama Süreci
Kararın; davacı vekili tarafından temyizi üzerine, Yargıtay (Kapatılan) 7. Hukuk Dairesinin 14.12.2015 tarihli ve 2015/23036 Esas, 2015/25037 Karar sayılı ilâmı ile davacının kadroya geçirilmeden evvelki çalışmalarının çalışma süresine dâhil edilmesi suretiyle derece ve kademesinin belirlenerek sonucuna göre fark alacakların bulunup bulunmadığının belirlenmesi yerine davanın reddine karar verilmesinin olduğu isabetsiz gerekçesiyle bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda, toplu ... sözleşmesi hükümlerine göre her yıl Mart ayından geçerli olmak üzere her takvim yılı Şubat ayında her tam yıl hizmeti için 1 kademe, her tam 2 yıl hizmeti için 1 derece verilerek derece ve kademe terfi yapılarak 2001 yılı Mart ayından itibaren intibak ettirilen derece ve kademe üzerinden toplu ... sözleşmesi ücret skala cetveline göre ücretinin tespitinin gerektiği, bilirkişi ek raporunda hesaplamaların usulüne uygun olarak yapıldığı gerekçesiyle dava dilekçesindeki talep ile bağlı kalınarak davanın kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe
1.Dosyadaki yazılara, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumu oluşturan yönlerin yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmamasına ve özellikle temyiz edenin sıfatına göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2. Uyuşmazlık konusu dönemde yürürlükte bulunan toplu ... sözleşmelerinin 98 inci ve 99 uncu madde hükümlerinde kademe ilerlemesi ve derece terfine ilişkin düzenlemeler mevcuttur. Buna göre “Kademe ilerlemesi" başlıklı 98 inci maddesinin (a) bendinde "En az bir yıl ... sözleşmesi ilişkisi bulunmak, bulunduğu kademede en az bir yıl çalışmak, bulunduğu derecede ilerleyeceği kademe bulunmak, değerlendirme fişinde kişisel davranış bakımından en az 7 puan ve toplam 60 puan almak şartıyla her yıl Şubat ayı içerisinde işçilere bir kademe ilerlemesi yapılır ve izleyen Mart ayı başından itibaren uygulanır." hükmü, yine “Derece terfii" başlıklı 99 uncu maddesinde, "İşçilerin çok dereceli pozisyonlarda, alt derecelerden üst dereceye terfi edebilmeleri için; a) bulundukları derecede 2 yıl çalışmış olmaları, b) kademe ilerlemesine hak kazanmaları, c) bir önceki kademe ilerlemesi yapmış olması ve son yıla ait değerlendirme fişinde de en az 70 puan almış olması, d) terfi edebileceği üst derece olması şartır. Derece terfii kademe ilerlemesi yapıldıktan sonra ve kademe ilerlemesine hak kazandığı dönemlerde yaptırılır. Derece terfi ile işçi ancak bir üst dereceye yükselebilir. Derece terfiine hak kazanan işçi, kademe ilerlemesi yapıldıktan sonra bulunacak gündeliğine, bulunduğu derece ile yükseleceği derecenin birinci kademe gündelikleri arasındaki fark ilave edilmek suretiyle bulunacak rakam, yükseltilebileceği derecenin kademeleri arasında mevcutsa bu kademeye, değilse bu rakama en yakın lehte kademeye terfi ettirilir. Derece terfiine esas tarihler ve derece terfiine esas teşkil eden kademeye 104. maddeye göre tespit edilen 1 mart günü esas teşkil eder." hükmü yer almaktadır.
3. Davacının mevsimlik işçilikte geçen süre de dâhil çalışma süresi boyunca düz işçi olduğu resmî bildirimleri yapılmasına rağmen işveren kayıtları ve tüm dosya kapsamına göre fiilen bina ve mal bakıcısı (bazı dönemler aşçı yardımcısı) olarak çalıştığı sabittir. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda ise davacının düz işçi olarak derece ve kademesinin 8 derece 1 kademe olduğu belirtilerek mevsimlik işçilikte geçen 5.161 günlük süreye göre davacının derece ve kademesinin 13 derece 28 kademe olduğu tespit edilmiş; bu kabule göre davaya konu fark alacaklar hesaplanmıştır.
4. 01.03.2011-28.02.2013 tarihleri arası dönemi kapsayan 3. Dönem Toplu ... Sözleşmesi'nin geçici 3 üncü maddesinde, Ek-2'de belirtilen pozisyon cetvelindeki pozisyonların gelebileceği son derecelerin "2" derece artırıldığı, toplu ... sözleşmesinin 99 uncu maddesi gereği yapılacak derece terfilerin, Değerlendirme Kurulu talimatı çerçevesinde 2012 yılı itibarıyla uygulanacağı, geriye doğru bir fark ödemesi yapılmayacağı hükmü bulunmaktadır. Somut davada davacının 14.02.2012 tarihinde emekli olduğu, derecelerin ise 2012 yılının Mart ayından itibaren artırıldığı dikkate alındığında; davacının derecesinin artırılan derecelere göre belirlenmesi mümkün değildir.
5. Davacının emekli olduğu tarih itibarıyla; düz işçinin en fazla "8" derece, bina ve mal bakıcısının en fazla "9" derece, aşçı yardımcısının ise en fazla "9" derece ilerleyebilmesi mümkündür. Her üç pozisyonun da derece üst sınırlarının farklı olduğu ancak davacının fiilen çalıştığı her iki görevin de derece üst sınırlarının aynı olduğu gözetildiğinde, toplu ... sözleşmesi düzenlemesine göre hizmet süresi daha fazla olsa dâhi davacının "9" dereceden fazla ilerlemesi mümkün değildir. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda ise davacı için toplu ... sözleşmesinde öngörülen üst sınır aşılmış, davacının emekli olduğu tarih itibarıyla "13" derecede olduğu kabul edilmiştir. Mahkemece bu husus gözetilmeden hatalı hesaplama içeren bilirkişi raporuna itibar edilerek hüküm kurulması isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, 14.12.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.