"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/3228 E., 2022/4157 K.
DAVA TARİHİ : 27.08.2021
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında ... 42. ... Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) kapsamında 02.04.2018 tarihinde sürekli işçi kadrosuna geçtiğini ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin geçici 23 üncü maddesi uyarınca Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan toplu ... sözleşmesinin sürekli işçi kadrolarına geçirilen işçilere de uygulanacağının hüküm altına alındığını, taraflar arasında imzalanmış belirsiz süreli ... sözleşmesinin 7 inci maddesinde her ay brüt asgari ücretin belirli bir oran fazlası üzerinden günlük olarak ödeme yapılması gerektiğinin düzenlendiğini, İdare tarafından gerçekleştirilen hatalı uygulama sonucunda fark alacakların doğduğunu iddia ederek fark ücret, fark ikramiye ve fark ilave tediye alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; ücretin ... sözleşmesi ve toplu ... sözleşmesine göre belirlendiğini, davacıya yapılan ödemelerin tam ve eksiksiz olduğunu savunarak davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
... 42. ... Mahkemesinin 20.01.2022 tarihli ve 2021/1043 Esas, 2022/19 Karar sayılı kararıyla; davacı ile davalı arasında imzalanan belirsiz süreli ... sözleşmesinin ilgili maddesinde, davacının ücretinin asgari ücretin belirli bir oran fazlası olacağına dair düzenleme olduğu, sözü edilen kuralın her asgari ücret dönemi için işvereni bağlayacağı gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 28.04.2022 tarihli ve 2022/1557 Esas, 2022/1665 Karar sayılı kararıyla; taraflar arasındaki belirsiz süreli ... sözleşmesi ile toplu ... sözleşmesinin ilgili hükümleri dikkate alındığında, İlk Derece Mahkemesi kararının hesaplama bakımından hukuka uygun olduğu; ancak dönemsel edim niteliğindeki ücret, ikramiye ile ilave tediye borcu bakımından arabuluculuk son tutanak tarihinden sonraki dönem için hesaplanan fark alacaklar yönünden arabulucuya başvurulmadığı ve bu dönem için davanın dava şartı yokluğundan reddedilmesi gerektiği gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) nci alt bendi gereğince kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 30.....2022 tarihli ve 2022/7438 Esas , 2022/8592 Karar sayılı ilâmı ile; davalı vekilinin diğer temyiz nedenlerinin reddine karar verilerek, arabuluculuk başvuru tarihi ve dava tarihindeki koşullar değerlendirilmeksizin ve talep de mevcut olmadığı hâlde 01.01.2021 tarihinden sonraya ilişkin talep edilen fark alacakların hesaplanmasında, ... ... sözleşmesi doğrultusunda belirlenmiş temel ücrete 08.09.2021 imza tarihli ve 01.01.2021–31.12.2022 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinde öngörülmüş ücret zamlarının uygulanmasının, bu zamlar uygulanarak belirlenen ücret esas alınarak fark alacakların hesaplanmasının ve 01.01.2021 tarihinden sonraya ilişkin değinilen toplu ... sözleşmesinin 35 inci maddesinde öngörülen süre üzerinden ikramiye hesabının yapılmasının hatalı olduğu gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bozma ilâmında belirtilen hususlar doğrultusunda fark ücret alacağı hesaplanarak davanın kısmen kabulü ile fazlaya ilişkin taleplerin usulden reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davacının sürekli işçi kadrosunda istihdam edildiğini, davacı gibi sürekli işçi kadrosuna geçen işçilerin ücret ve diğer mali sosyal haklarının Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan toplu ... sözleşmesinin uygulanması ile oluşan ücret ve diğer mali ve sosyal haklardan fazla olamayacağını, davacının ücretinin korunarak bu ücretin üzerine %4 oranında ücret zammı yapıldığını, herhangi bir ücret indirimine gidilmediğini, hükmedilen faiz türünün ve hesaplamaların da hatalı olduğunu belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; 08.09.2021 imza tarihli ve 01.01.2021–31.12.2022 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesi uygulanmadan karar verilmesi yönündeki bozma ilâmına uygun karar verilip verilmediği hususu noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası, 370 ve 371 inci maddeleri, 7036 sayılı ... Mahkemeleri Kanunu'nun 3 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında özellikle temyiz edenin sıfatına göre bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut uyuşmazlıkta Dairemizin bozma kararı sonrasında Bölge Adliye Mahkemesince, aldırılan bilirkişi ek raporunda 31.12.2020 tarihine kadar yapılan hesaplama hükme esas alınarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; davacının fazlaya dair istemi ise usulden reddedilmiştir. Her ne kadar Bölge Adliye Mahkemesince davacının fazlaya dair isteminin usulden reddine karar verilmiş ise de reddedilen tutar içerisinde, bozma ilâmı öncesi 08.09.2021 imza tarihli ve 01.01.2021–31.12.2022 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinde öngörülmüş ücret zamlarının uygulanması sonucunda hüküm altına alınmış olan ilave tediye ve ikramiye alacakları farklarının da bulunduğu, bozma ilâmı uyarınca belirtilen bu alacak tutarının esastan reddine karar verilmesi gerektiği gözetilmeden bu dönem için de davanın usulden reddine karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca düzeltilerek onanması gerekir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Davalı tarafın diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalı tarafın Bölge Adliye Mahkemesi kararına yönelik temyiz itirazının kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının, hüküm fıkrasının (B) bendinin (1), (2) ve (3) numaralı alt bentlerinin hüküm fıkrasından tamamen çıkartılarak yerlerine ;
“1-Ücret farkı alacağına ilişkin talebin kısmen kabulü ile; 6.951,81 TL brüt alacağın dava tarihi olan 27.08.2021 tarihinden itibaren işleyecek ve hesaplanacak en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin taleplerden 13,11 TL tutarın dava şartı yokluğu nedeniyle, 582,02 TL tutarın ise esastan olmak üzere ayrı ayrı reddine,
2-İlave tediye farkı alacağına ilişkin talebin ıslah dilekçesi de dikkate alınarak kısmen kabulü ile; 1.701,96 TL brüt alacağın 500,00 TL kısmının dava, kalan kısmının ıslah tarihi olan 27.11.2021'den itibaren işleyecek ve hesaplanacak yasal faizi aşmamak üzere en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin taleplerden 1,97 TL tutarın dava şartı yokluğu nedeniyle, 83,94 TL tutarın ise esastan olmak üzere ayrı ayrı reddine,
3-İkramiye farkı alacağına ilişkin talebin ıslah dilekçesi de dikkate alınarak kısmen kabulü ile; 327,30 TL brüt alacağın 10,00 TL kısmının dava, kalan kısmının ıslah tarihi olan 27.11.2021'den itibaren işleyecek ve hesaplanacak en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin taleplerden 0,28 TL tutarın dava şartı yokluğu nedeniyle, 98,67 TL tutarın ise esastan olmak üzere ayrı ayrı reddine,” bentlerinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.