"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/3216 E., 2022/1726 K.
DAVA TARİHİ : ....08.2020
KARAR : Davalılar vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddi, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile davanın kabulü
TEMYİZ EDENLER : Davalılar vekilleri
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 4. ... Mahkemesi
SAYISI : 2020/475 E., 2022/140 K.
Taraflar arasındaki menfi tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davacının borçlu olmadığının tespiti ile kötüniyet tazminatı talebinin reddine karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalılar vekillerinin başvurusunun esastan reddi, davacı vekilinin başvurusunun ise kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davacının borçlu olmadığının tespiti ile kötüniyet tazminatı talebinin kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin eskiden davalılardan ... Gıda Dan. Tic. Ltd. Şti. (... Gıda) işyerinde çalıştığını, 2005 yılında işyeri sahibinden avans istediğinde sadece ad, soyad ve imza kısmı müvekkiline ait olacak şekilde senet verdiğini, takip eden aylarda aldığı avansı iki ay içinde ücretinden kesilmek suretiyle ödediğini, senedin kendisine geri verilmediğini, yırtılıp atıldığının söylendiğini, müvekkilinin uzun yıllar çalıştıktan sonra işyerinde ... kazası geçirdiğini, yasal haklarını talep ettiğinde işten çıkartıldığını, bunun üzerine ödenmeyen işçilik alacakları için açtığı davalarda verilen kararların kesinleşmesi üzerine davalı ... Gıda aleyhine alacaklarının tahsili amacıyla icra takibi başlattığını, davalılardan Mehmet Yüksek tarafından ise müvekkili aleyhine ... Genel İcra Müdürlüğünün 2020/145028 Esas numarasına kaydı yapılan takibin başlatıldığını, takip dayanağı senedin müvekkili tarafından davalı ... Gıda sahibi ...'a 2005 yılında verilen senet olduğunu, müvekkilinin davalı ...'i tanımadığını, senetteki ad, soyad ve imza dışındaki zorunlu unsurların tamamının sonradan ve gerçeğe aykırı doldurularak takip konusu yapıldığını, buna ilişkin ... Cumhuriyet Başsavcılığının 2020/21645 soruşturma No.lu dosyası ile suç duyurusunda bulunulduğunu, davacının ... kazası sonucu açmış olduğu tazminat davasının 07.02.2018 tarihinde karara çıktığını, senedin tanzim tarihinin 10.02.2018 olduğunu, müvekkilinin sosyal ve ekonomik durumu gözönünde bulundurulduğunda kendisi için son derece yüksek olan bu bedeli borç almasını gerektirecek bir durumunun söz konusu olmadığını ileri sürerek müvekkilinin ... Genel İcra Müdürlüğünün 2020/145028 Esas sayılı dosyası ile takip edilen, 10.02.2018 tanzim ve 20.03.2018 vade tarihli 600,000,00 TL bedelli bono nedeniyle borçlu olmadığının tespitine ve davalı ...'in %20'den aşağı olmamak üzere kötüniyet tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... Gıda vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'inde bulunarak davaya konu senette müvekkili Şirketin unvanının gerek alacaklı gerekse ciranta olarak hiçbir şekilde bulunmadığını, davaya konu senetle ilgili müvekkilinin herhangi bir ilgisi ve bilgisinin bulunmadığını, davacının bir dönem davalı Şirket bünyesinde çalıştığını ancak daha sonra ... ilişkisinin sona erdiğini, müvekkili Şirket ile diğer davalı arasında ticari ilişki olmadığını, müvekkili Şirket yetkilisinin de diğer davalı ile özel bir ilişkisinin bulunmadığını, eldeki davada görevli mahkemesinin asliye ticaret mahkemesi olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... ... vekili cevap dilekçesinde; borcun kaynağının bono olduğunu ve görevli mahkemenin asliye ticaret mahkemesi olduğunu, davacı tarafından aynı takibe ve ve borca yönelik ... 4. İcra Hukuk Mahkemesinin 2020/203 Esas sayılı dosyası ile açmış olduğu davanın hâlen derdest olduğunu ve derdestlik itirazlarının bulunduğunu, borca konu senedin bizzat davacı tarafından düzenlenerek müvekkiline borcu karşılığında verildiğini ancak ödeme günü geldiğinde borcun ödenmediğini, müvekkili davalı ile diğer davalı Şirket arasında ticari bir ilişki olmadığını, davacı tarafından senedin altındaki imzaların inkâr edilmediğini, tarafların rızasına dayalı bir borç ilişkisi kurulduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dinlenen tanık beyanları ve davalı ...'in beyanları birlikte değerlendirildiğinde; davalı ... davacıdan alacağı olduğunu ve bu nedenle senet düzenlendiğini iddia etmiş ise de 600.000,00 TL gibi büyük meblağlı borcun ne için verildiği hususunda somut ve objektif bir delil ileri süremediği, davalılar ile davacı arasında alışveriş ya da ticari bir ilişkinin bulunduğunun davalılar tarafından ispatlanamadığı, işçilerden teminat amaçlı boş senet alınmasının işyeri uygulaması hâline geldiği, kötüniyet tazminatı koşullarının ise bulunmadığı gerekçesiyle davacının 10.02.2018 tanzim ve 20.03.2018 vade tarihli 600,000,00 TL bedelli bono nedeniyle borçlu olmadığının tespiti ile kötüniyet tazminatı talebinin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı vekili; müvekkilinin işçilik alacakları nedeniyle davalı ... Gıda aleyhine başlattığı icra takibindeki alacaklarına ... Genel İcra Müdürlüğünün 2020/145028 Esas sayılı dosyasındaki alacak nedeniyle haciz konulduğunu ve 95.000,00 TL'nin davaya konu olan bu icra dosyasına aktarıldığını, bu nedenle eldeki davanın kısmen istirdat davasına dönüştüğünü, aktarılan miktarın 600.000,00 TL'den mahsup edilerek bu bedelin müvekkiline faizi ile birlikte iadesi ve kalan miktar yönünden ise müvekkilinin davalı tarafa borçlu olmadığının tespiti yönünde hüküm kurulması gerektiğini ve kötüniyet tazminatına hükmedilmemesinin hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı ... Gıda vekili; husumet itirazlarının incelenmediğini, davaya konu icra dosyası ve senetle hiçbir alakasının bulunmadığını, soyut tanık beyanları dışında davacının iddiasını ispatlar nitelikte somut belge sunulmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
3. Davalı ... vekili; yargılama sırasında dinlenen tanıkların davacının eşi ve kardeşi olduğundan yanlı beyanda bulunduklarını, müvekkilinin İncesu İlçe Emniyet Müdürlüğünde alınan 18.09.2020 tarihli ifadesinin tehdit altında ve korku ile verildiğini, savcılık huzurunda verdiği ifadesinin doğru olduğunu ancak dikkate alınmadığını, alacağın dayanağı olan bononun davacı tarafından düzenlenerek müvekkiline teslim edildiğini, senetteki imzalara davacı tarafça itiraz edilmediğini, senede karşı senet kuralı dikkate alınmadan soyut, yanlı ve gerçekle ilgisi olmayan tanık beyanları doğrultusunda hüküm kurulduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının davalı ... Gıda'da hizmet sözleşmesine dayalı olarak çalıştığı, uyuşmazlığın temelinde ... sözleşmesi ilişkisi bulunduğu gerekçesiyle görevli mahkemenin ... mahkemesi olduğu, davacının davalılar aleyhine suç duyurusunda bulunması sonucunda açılan soruşturma dosyasında davalı ...'in 18.09.2020 tarihinde İncesu Polis Merkezi Amirliğinde alınan ifadesinde; diğer şüphelileri ticari ilişkiden dolayı tanıdığını, davacı ...'ı tanımadığını ancak ... Gıda'da çalıştığını duyduğunu, Hacı ...ın kendisine gelerek ...'ın ... yerinde geçirdiği kaza sonrası açtığı tazminat davasında yüklü tazminat hakkı kazandığını, ...nın işe girerken imzaladığı boş senedin bulunduğunu ancak kendisinin doldurup icraya koyması hâlinde sıkıntı yaşayabileceğini söyleyerek senedi alacaklı olarak doldurup icraya koymasını istediğini, herhangi bir sıkıntı yaşamayacağını, avukatı tarafından işlemlerin yapılacağını beyan etmesi üzerine bu teklifi kabul ettiğini, ...'... bir alacağının bulunmadığını beyan ettiği, akabinde 23.03.2021 tarihinde Cumhuriyet savcısı huzurunda müdafiisi eşliğinde verdiği ifadesinde ise;18.09.2020 tarihinde ... yerine gelen maskeli iki kişinin kendisine tabanca göstererek tehdit ettiğinden dolayı İncesu Karakolunda kendisine söylenen şekilde ifade vermek zorunda kaldığını, kendisinin ...'de ikamet edip, ...Gıda isimli işyerini işlettiğini, ... Gıdadan da et, sucuk ve benzeri ürünler alması nedeniyle Şirket yetkililerini tanıdığını, davacıyı da burada çalışması nedeniyle 2005-2016 yılından itibaren tanıdığını, 2018 yılınnın Şubat ayında ...'ın kendisine gelerek bir arsanın olduğunu, alınması halinde kâr edebileceklerini söylemesi üzerine 550.000,00 TL'yi İncesu parkında kendisine elden ödediğini ve karşılığında 600.000,00 TL bedelli senedi aldığını, tahsil edememesi üzerine icra takibini başlattığını beyan ettiği, davalı ...'in çelişkili anlatımları, davacı ile arasında senet düzenlenmesine ilişkin alacak borç ilişkisinin ispatı yönünde herhangi bir delil ibraz edemediği, senet alacaklısı görülen davalı ile diğer davalı Şirketin aralarında ticari ilişki bulunduğu gibi sosyal samimiyetlerinin de olduğu bu sebeplerle dava konusu senedin teminat amaçlı alınan senet olduğu yönündeki İlk Derece Mahkemesi kabulünün dosya kapsamına uygun olduğu, davalı eski işveren tarafından boş senedin doldurularak davalı ... adına davacının alacaklarını tahsilini engellemek maksadıyla haksız ve kötüniyetli takip yapıldığı gerekçesiyle davacının kötüniyet tazminatı isteminin kabulü gerektiği, tedbir isteminin ise kabulüne karar verilmesi gerektiği gerekçeleriyle davalılar vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddi, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davacının borçlu olmadığının tespiti ile kötüniyet tazminatı talebinin kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
Davalılar vekilleri; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü gerekçelerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuşlardır.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının ... Genel İcra Müdürlüğünün 2020/145028 Esas sayılı dosyası ile takip edilen, 10.02.2018 tanzim ve 20.03.2018 vade tarihli 600,000,00 TL bedelli bono nedeniyle borçlu olup olmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun'un (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun "Menfi tesbit ve istirdat davaları" kenar başlıklı 72 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalılar vekillerince temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderlerinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
18.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.