Logo

9. Hukuk Dairesi2022/16850 E. 2023/1604 K.

Yapay Zeka Özeti

Uyuşmazlık: Bozma kararı sonrası, bozma kapsamı dışında kalan alacak kalemleri hakkında nasıl bir karar verilmesi gerektiği hususunda ihtilaf bulunmaktadır.

Gerekçe ve Sonuç: Yargıtay'ın bozma kararı ile önceki hükmün hukuki geçerliliğini yitirmesi ve mahkemenin bozma dışında kalan alacak kalemleri hakkında da açıkça hüküm kurması gerekirken, “hüküm oluşturulmasına yer olmadığına” şeklinde karar vermesinin usul ve yasaya aykırı olması gözetilerek yerel mahkeme kararı bozulmuştur.

Karar Metni

"İçtihat Metni"

İNCELENEN KARARIN

MAHKEMESİ :... Mahkemesi

SAYISI : 2019/164 E., 2019/458 K.

DAVA TARİHİ : 24.....2014

HÜKÜM/KARAR : Davanın kısmen kabulü

Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.

Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Mahkeme kararı davalı Cengiz İnşaat ve Sanayi Ticaret AŞ (Cengiz İnşaat Şirketi) vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA

Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalılar tarafından Şırnak ili Dargeçit ve Güçlükonak ilçelerinde yapımı devam eden Ilısu Barajı yapım şantiyesinde 02.03.2010 tarihinden 13.12.2011 tarihine kadar sürekli çalıştığını, müvekkilinin 13.12.2011 tarihinde ... bitimi sebebi ile işten çıkarıldığını, ancak işin hâlen devam ettiğini, müvekkilinin, işverenlerin istediği evrakı imzalaması şartı ile en son iki aylık ücreti verilerek işten çıkartıldığını, müvekkilinin ekonomik durumu iyi olmadığı için imzalaması istenen evrakların hepsini imzalamak zorunda kaldığını ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları, fazla çalışma hafta tatili, yıllık izin, ... bayram ve genel tatil ücretleri ile sendikal tazminat alacağının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP

1. Davalı Cengiz İnşaat Şirketi vekili cevap dilekçesinde; tüm alacakların zamanaşımına uğradığını, davacının müvekkili Şirketten herhangi bir alacağının bulunmadığını, davacının 13.12.2011 tarihli ibraname ile müvekkili Şirketi ibra ettiğini, davacının ... sözleşmesinin performans düşüklüğü nedeni ile feshedildiğini, davacıya toplam 3.585,65 TL kıdem tazminatı, 2.816,... TL ihbar tazminatı ödendiğini, sözleşmenin sendikal nedenlerle feshedilmediğini, dava dilekçesindeki çalışma koşullarının gerçeği yansıtmadığını, şantiyede haftanın altı günü günde 7,5 saatten çalışma yapıldığını, 1,5 saat ara dinlenmesi verildiğini, davacının ... bayram ve genel tatil günlerinde çalışmadığını, şantiyede pazar günleri tatil yapılması nedeni ile davacının hafta tatili alacağının bulunmadığını, yine yılık izinlerinin de kullandırıldığını savunarak davanın reddini istemiştir.

2. Davalı ... AŞ vekili cevap dilekçesinde; işverenin Nurol-Cengiz Adi Ortaklığı olduğunu, adi ortaklığın adresinin ... olduğunu, işin yapıldığı yerin ise ... ili Dargeçit ilçesi olduğunu, bu nedenle Mahkemenin davaya bakmaya yetkisiz olduğunu ve yetkisizlik kararı verilmesi gerektiğini, alacakların zamanaşımına uğradığını, davacının 02.03.2010-13.12.2011 tarihleri arasında şoför olarak çalıştığını, ... sözleşmesinin performans düşüklüğü nedeni ile feshedildiğini, baskı kurularak herhangi bir belge imzalatılmadığını, sendikal nedenlerle fesih yapılmadığını, iddia edilen çalışma koşullarının gerçeği yansıtmadığını, bordrolarda görünenler haricinde fazla çalışma alacağının bulunmadığını, bordrolarda görünen tutarların ise davacının hesabına yatırıldığını, davacının hafta tatili, ... bayram ve genel tatil ile yıllık izin ücreti alacağının bulunmadığını, davacının imzaladığı 13.12.2011 tarihli ibraname ile herhangi bir alacağının kalmadığını ikrar ettiğini savunarak davanın reddini istemiştir.

III. MAHKEME KARARI

Mahkemenin 16.09.2015 tarihli ve 2014/379 Esas, 2015/410 Karar sayılı kararı ile ... sözleşmesinin davalı işveren tarafından haksız olarak feshedildiği, sunulan izin belgelerine göre davacının hak ettiği tüm yılık izinlerini kullandığı, ... sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğine dair herhangi bir delil bulunmadığı, davalılar tarafından, davacının fazla çalışma yapmadığı, ... bayram ve genel tatil günleri ile hafta tatillerinde çalışmadığı savunulmasına rağmen 13.12.2011 tarihli ibranamede bu ücretlerin ödendiği belirtildiğinden bu çelişki nedeniyle 13.12.2011 tarihli ibranameye itibar edilmediği, davacının, karşılığı ücretlerin ödendiği ispatlanamayan fazla çalışma, hafta tatili, ... bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının bulunduğu, davacının kıdem tazminatının davadan önce eksiksiz olarak ödendiği, hak ettiği yıllık izinlerin kullandırıldığı ve ... sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğinin ispat edilemediği anlaşıldığından kıdem tazminatı, yıllık izin ücreti ve sendikal tazminat istemlerinin reddi, diğer taleplerin kabulü suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ

A. Bozma Kararı

1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Dairemizin 14.05.2019 tarihli ve 2016/1163 Esas, 2019/10822 Karar sayılı ilâmı ile özetle davacının tüm hafta tatillerinde çalıştığını iddia ettiği ve iddiasını ispat bakımından iki tanık dinlettiği, dinlenen tanık beyanlarından davalı işyerinde önceden kanuna uygun olarak hafta tatilinin düzenli kullandırıldığı, daha sonra hafta tatillerinin yarısında çalışma, yarısında izin kullanma şeklinde çalışılmaya başlandığı, iki günlük hafta tatillerinin de vardiya değişimine denk gelmesi durumunda kullanılamadığı anlaşılmakla birlikte, hangi tarihten hangi tarihe kadar hafta tatili izinlerinin düzenli kullanıldığı, hangi tarihten itibaren yarı yarıya düşüldüğü hususlarında tarih ve açıklık içermediği, bu delil durumu karşısında davacının hafta tatillerinin yarısında çalıştığının kabulü dosya içeriğine uygun düşecekken davacının hafta tatillerinin tamamında çalıştığı şeklindeki kabulün yerinde olmadığı gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.

B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar

Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

V. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Cengiz İnşaat Şirketi vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri

Davalı Cengiz İnşaat Şirketi vekili; hafta tatili ücreti talebinin reddi gerektiğini, fazla çalışma ücreti hesabının hatalı olduğunu, ücret bordrolarındaki tahakkukların ücretin bir parçası olduğuna dair kabulün isabetsiz olduğunu, davacının tüm alacaklarının ödendiğini, bilirkişi raporlarının hükme esas alınamayacağını, ihbar tazminatı ile ... bayram ve genel tatil ücreti taleplerinin de reddi gerektiğini ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe

1.Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Uyuşmazlık, bozmadan sonra yeni kurulacak hükümde bozma dışında kalan alacak kalemleri hakkında nasıl bir karar verilmesi gerektiğine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk

1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.

2. 6100 sayılı Kanun'un "Hükmün kapsamı" kenar başlıklı 297 nci maddesinin ikinci fıkrası şöyledir:

"Hükmün sonuç kısmında, gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin, taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında; açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir."

3. Değerlendirme

1.6100 sayılı Kanun'un 297 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre hüküm fıkrasında, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında; açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi zorunludur. Bu biçim, yargıda açıklık ve netlik prensibinin gereğidir. Aksi hâl, hükmün infazında zorluklara ve tereddütlere, yargılamanın ve davaların gereksiz yere uzamasına, davanın tarafı bulunan kişi ve kurumların mağduriyetlerine sebebiyet verecek ve kamu düzeni ve barışını olumsuz yönde etkileyecektir.

2. Somut olayda bozmadan sonra kurulan hükümde Mahkemece "2-Dava konusu edilen ihbar tazminatı, fazla çalışma ücreti, genel tatil alacağı, kıdem tazminatı, yıllık izin ücreti ve sendikal tazminatına ilişkin verilen karar bozma konusu yapılmadığından yeniden hüküm oluşturulmasına yer olmadığına," şeklinde karar verildiği görülmektedir.

3. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 22.02.2012 tarihli ve 2012/13-747 Esas, 2012/84 Karar sayılı ilâmında ve Dairemizin emsal kararlarında belirtildiği gibi Yargıtayca bozulan karar, sonraki kararın eki niteliğinde değildir. Bozma ile birlikte önceki hüküm ortadan kalkarak hukuki geçerliliğini yitirir. Mahkemece bozulan karara atıf yapılarak yeni hüküm oluşturulamaz. Bozmadan önceki ve bozmadan sonraki kararlar 6100 sayılı Kanun'un 297 nci maddesine uygun olmalıdır.

4. Mahkemece uyulan bozma kararı doğrultusunda yapılan inceleme sonucunda bozma kapsamı dışında kalan ihbar tazminatı, fazla çalışma, ... bayram ve genel tatil ücretleri, kıdem tazminatı, yıllık izin ücreti ve sendikal tazminat talepleri hakkında da açıkça hüküm kurulması gerekirken, yukarıdaki kanuni düzenlemeler ve ilkeler dikkate alınmaksızın bozma sebebi yapılmayan bu alacak kalemleri hakkında “hüküm oluşturulmasına yer olmadığına” şeklinde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.

V. KARAR

Açıklanan sebeple;

Temyiz olunan Mahkeme kararının usulden BOZULMASINA,

Bozma sebebine göre davalı Cengiz İnşaat Şirketi vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,

Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,

....02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.