"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2021/837 E., 2022/758 K.
DAVA TARİHİ : 29.05.2014
KARAR : Davanın kısmen kabulü
TEMYİZ EDENLER : Davacı vekili ile davalılardan ... İnşaat Taah. ve Tic. Elektrik Üretim AŞ vekili
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı vekili ile davalı ... İnşaat Taah. ve Tic. Elektrik Üretim AŞ (... Şirketi) vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 1990 yılının Mart ayından itibaren davalı İdareye ait yol, köprü ve asfalt yapım işlerinde diğer davalı alt işveren bünyesinde çalışmaya başladığını, 1992 yılında askere gittiğini, 1994 yılında tekrar işe başlatıldığını, 07.05.2014 tarihine kadar ... makinesi operatörü olarak kesintisiz çalıştığını, ... sözleşmesinin haklarının ödenmemesi nedeniyle müvekkili tarafından haklı nedenle feshedildiğini ileri sürerek kıdem tazminatı, yıllık izin ücreti, ücret, ikramiye, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, ... bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; talebe konu alacakların zamanaşımına uğradığını, İdarenin ihale makamı olduğunu, husumet yöneltilemeyeceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... Şirketi vekili cevap dilekçesinde; müvekkili Şirketin diğer davalı ... Müdürlüğüne ait yol ve köprülü kavşak inşaatı işini yüklenici olarak yaptığını, davacının anılan işin şantiyesinden 12.03.2014 tarihinde ayrıldığını, son aylık ücretinin 1.700,00 TL olduğunu, davacının kendi isteği ile işten ayrıldığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 27.10.2016 tarihli ve 2015/443 Esas, 2016/674 Karar sayılı kararıyla; toplanan kanıtlar ve aldırılan bilirkişi raporuna dayanılarak davacı işçinin aylık ücretlerinin tam ve zamanında ödenmemesi nedeni ile ... sözleşmesini haklı nedene dayanarak feshettiği, davacının asıl işveren olan davalı İdareye ait işyerinde son alt işveren olan diğer davalı nezdinde çalıştığı, anılan alacaklardan her iki davalının müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ile davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesinin 14.12.2017 tarihli ve 2017/4387 Esas, 2017/2833 Karar sayılı kararıyla; İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili ile katılma yoluyla davacı vekili temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairemizin 03.11.2021 tarihli ve 2021/11096 Esas, 2021/15281 Karar sayılı ilâmı ile davalılar arasında asıl işveren alt işveren ya da ihale makamı müteahhit ilişkisi bulunup bulunmadığı hususunda Mahkemece eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde sonuca gidilmesinin hatalı olduğu, hizmet süresinin 21 yıl, 11 ay, 26 gün olarak tespit edilmesi karşısında kıdem tazminatının 22 yıl, 11 ay, 26 gün üzerinden hesaplanmasının isabetsiz olduğu, hüküm fıkrasında infazda tereddüt oluşturacak şekilde karar verildiği, davalı ... harçtan muaf olmasına rağmen bu hususun dikkate alınmamasının hatalı olduğu gerekçeleri ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Dairemizin bozma ilâmına uyularak yapılan yargılama sonunda; davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunmadığı, davalı Şirketin üstlendiği yol yapım işinin tamamının davalı İdare tarafından ihale ile verildiği, davalılar arasındaki ilişkinin ihale makamı ve müteahhit ilişkisi olduğu gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ile davalı ... Şirketi vekili temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı vekili; fazla çalışma ve tatil günü alacaklarından yapılan indirimin yüksek olduğunu, ikramiye ve yıllık izin ücreti alacaklarının reddinin hukuka aykırı olduğunu, davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunduğundan müvekkilin alacaklarından davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu olduklarını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı ... Şirketi vekili; müvekkil Şirketin iflas hâlinde olduğu gözetilmeksizin karar verildiğini, dava kayıt kabul davasına dönüştüğünden harç ve vekâlet ücretlerinin maktu olarak hükmedilmesi gerektiğini, dava konusu alacakların ... dayanağı olan davacı tanık beyanlarına göre karar verilmesinin hukuka aykırı olduğunu, davacının fazla çalışma, hafta tatili ve genel tatil ücreti alacağı bulunmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davalılar arasındaki hukuki ilişkinin niteliğinin tespiti ile buna göre davaya konu alacaklardan davalıların sorumluluğu, hizmet süresi, harç ve infaza elverişli hüküm kurulup kurulmadığı noktalarında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 2 ve 36 ncı maddeleri, Alt İşverenlik Yönetmeliği.
3. Değerlendirme
1.Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukukça mümkün olmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı vekili ile davalı ... Şirketi vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
12.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.