"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
EK KARAR TARİHİ : 08.11.2022
SAYISI : 2017/2466 E., 2017/2735 K.
DAVA TARİHİ : 18.05.2015
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
TEMYİZ EDENLER : Taraf vekilleri
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 34. ... Mahkemesi
SAYISI : 2016/237 E., 2017/143 K.
Taraflar arasındaki işe iade davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı asıl tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Davacı asıl ........2022 tarihli dilekçesinde, Bölge Adliye Mahkemesi kararının kendisine ait olmayan ve hiçbir zaman ikamet etmediği bir adrese tebliğ edildiğini, yapılan tebligatın kanuna açıkça aykırı olduğunu belirterek yeniden tebligat mazbatası düzenlenip tarafına gerekçeli kararın tebliğ edilmesini ve kesinleşme şerhinin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin 08.11.2022 tarihli ek kararı ile gerekçeli kararın davacının gerçek adresine tebliğ edilmediğinin anlaşılması nedeniyle İlk Derece Mahkemesince yapılan kesinleştirme işleminin hatalı olduğu ve davacının doğru adresine gerekçeli kararın yeniden tebliğ edildiği belirtilerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının henüz kesinleşmediğine, temyiz incelemesi için dosyanın Yargıtaya gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin asıl kararı davacı asıl tarafından, ek karar davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, davalı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmiş ise de işin mahiyeti itibarıyla duruşma isteminin reddine ve temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
Dosya içeriği ve adres kayıt bilgilerine göre, Bölge Adliyesi Mahkemesi kararının ilk tebliğ edildiği "Çiftçiler Mahallesi, 1042 sokak, No:32/2, Toroslar/..." adresinin tebliğ tarihi itibarıyla davacıya ait olmadığı ve tebligatın usule aykırı olduğu anlaşıldığından kararın kesinleştiğinden söz edilemeyeceği açıktır.
Bölge Adliye Mahkemesince verilen ek karar usul ve yasaya uygun olduğundan davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile söz konusu kararın onanmasına karar verilmiştir.
Davacı asılın temyiz talebi yönünden; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı asıl dava dilekçesinde; davacının 2011 yılından itibaren ... sözleşmesinin sonlandırıldığı 15.04.2015 tarihine kadar davalı Kurumda araştırmacı olarak kesintisiz şekilde çalıştığını, fesih bildiriminde feshe ilişkin herhangi bir gerekçe bildirilmediğini, ... sözleşmesinin işe başladığı tarihten bu yana müteaddit defa yenilendiğini ve belirsiz süreli ... sözleşmesi niteliğini haiz olduğunu ileri sürerek feshin geçersizliğinin tespiti ile işe iadeye karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davanın 1 aylık hak düşürücü süre içinde açılmadığını, ... Cumhuriyet Başsavcılığınca davacı hakkında soruşturma başlatıldığını, davacının 30.03.2015-01.04.2015 tarihleri arasında gözaltına alındığını ve ... 6. Sulh Ceza Hakimliğinin 01.04.2015 tarihli kararı ile tutuklandığını, soruşturmanın tamamlanarak davacı hakkında ... 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 2015/187 Esas sayılı dosyası ile dava açıldığını, davacının hâlen tutuklu bulunduğunu, ilgili soruşturma ve davaya ait bilgilerin basına da yansıdığını, davacıya isnat edilen suçların müvekkili Kurumun saygınlığını ve itibarını zedelediğini, davacının ... sözleşmesinin feshedildiği tarihte tutuklu bulunduğunu, feshin haklı nedene dayandığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile ... 2. Ağır Ceza Mahkemesinin dosyası ile davacı hakkında suç delillerini yok etme, gizleme veya değiştirme ve kamu görevlisinin resmî belgede sahteciliği suçlarından kamu davası açıldığı, 01.04.2015 tarihinde davacının tutuklanmasına karar verildiği, ... sözleşmesi fesih bildiriminin 15.04.2015 tarihinde yapıldığı, davacının fesih tarihi itibarıyla sözü edilen suçlardan tutuklandığı ve davalı Kurumun niteliği dikkate alındığında davacı hakkında güvenlik yönünden uygun olmadığı yönünde şüphenin var olması nedeni ile taraflar arasındaki ... ilişkisinin zedelendiği, davacının ... sözleşmesinin 4857 sayılı ... Kanununun (4857 sayılı Kanun) 25 inci maddesinin (III) numaralı bendinde yazılı zorlayıcı sebepten kaynaklanan geçerli sebeple feshedildiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı asıl istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı asıl istinaf dilekçesinde; davalı işverenin fesih sebebi ile bağlı olup sonradan fesih sebebini değiştiremeyeceğini, yazılı fesih bildiriminde hizmetine ihtiyaç bulunmaması nedeniyle ... sözleşmesinin feshedildiğinin belirtildiğini, yargılama aşamasında ise tamamen farklı fesih sebepleri ileri sürüldüğünü, feshin geçerli olduğunun davalı tarafından ispatlanamadığını, yapılan feshin geçersiz olduğunu ve sözleşmenin belirsiz süreli ... sözleşmesi olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile istinaf sebepleriyle sınırlı olarak ve kamu düzeni yönünden yapılan inceleme sonucunda İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden kanuna aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı asıl temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı asıl temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek ve resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... sözleşmesinin belirsiz süreli olup olmadığı ve işveren tarafından yapılan feshin haklı veya geçerli sebebe dayanıp dayanmadığı noktalarında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1 .6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı Kanun'un 11, 18, 19, 20 ve 25 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı asılın aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. 4857 sayılı Kanun'un 18 inci maddesi uyarınca işçinin ... güvencesi hükümlerinden yararlanabilmesi için belirsiz süreli ... sözleşmesi ile çalışması gerekir.
3. Belirli süreli ... sözleşmesinden bahsedilebilmesi için, sözleşmenin süreye bağlanmış olması ve belirli süreli ... sözleşmesinin yapılması için objektif nedenlerin bulunması gerekir. Objektif neden olsa bile, sözleşmenin akdedildiği tarihte, ... ilişkisinin sona ereceği tarih belli değil veya belirlenebilir de değil ise belirsiz süreli ... sözleşmesi söz konusu olur. ... sözleşmesi taraflarca açık olarak belirli bir süreye bağlanmasa bile, işin amacından belirli süreli olduğu anlaşılıyorsa sözleşmenin örtülü olarak süreye bağlanması söz konusu olur.
4. 4857 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinde zincirleme yapılan belirli süreli ... sözleşmelerinin esaslı bir nedene dayanması hâlinde belirli süreli olma özelliğini koruyacağı; aksi takdirde belirsiz süreli ... sözleşmesi sayılacağı düzenlenmiştir. Belirli süreli ... sözleşmesi yapılmasının objektif nedeni varsa ve bu neden devam ediyorsa veya yeni bir neden ortaya çıkmışsa belirli süreli ... sözleşmelerinin yenilenebileceği kabul edilmelidir. Zincirleme ... sözleşmelerinin belirli süreli niteliğini koruyabilmeleri için her birinde aranan objektif nedenlerin aynı olması da şart değildir.
5. Dosya içeriğindeki bilgi ve belgelere göre davalı Kurumda araştırmacı olarak çalışan davacının, takip eden belirli süreli ... sözleşmeleri ile çalıştığı, işverence işçiye sehven ihbar tazminatı ödemesi yapıldığı anlaşılmaktadır. İşe iade davası açılabilmesi için ... sözleşmesinin belirsiz süreli olması gerektiği dikkate alındığında, somut olayda 4857 sayılı Kanun'un 18 inci maddesindeki yasal şartlar oluşmamıştır. Açılan işe iade davasının açıklanan nedenle reddine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile reddine karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, sonucu itibarıyla doğru bulunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının gerekçesinin değiştirilerek ve düzeltilerek onanması, 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin dördüncü fıkrası hükmü gereğidir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
A. Davalı Temyizi Yönünden
Bölge Adliye Mahkemesince verilen 08.11.2022 tarihli ek kararın ONANMASINA,
Davalı ... Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
B. Davacı Temyizi Yönünden
1. Davacı tarafın diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı tarafın Bölge Adliye Mahkemesince yapılan değerlendirmeye yönelik temyiz itirazlarının kabulü ile sonucu itibarıyla doğru olan Bölge Adliye Mahkemesi kararının gerekçesinin değiştirilerek ve düzeltilerek ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davacı tarafa iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
22.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.