"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2022/509 E., 2022/619 K.
DAVA TARİHİ : 22.12.2020
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen işçilik alacağı davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalıya ait işyerinde çalıştığını, ... ... Sendikası üyesi olduğunu ve toplu ... sözleşmesinden yararlandığını, ilgili emir üzerine yurt içinde geçici olarak görevlendirildiğini, müvekkiline davalı İdare tarafından 6245 sayılı Harcırah Kanunu’nun (6245 sayılı Kanun) 15 inci maddesi kapsamında başka bir birliğe geçici olarak görevlendirildiği gerekçesiyle sadece gidiş ve dönüş yol ücreti ödendiğini, ancak anılan Kanun'un 14 üncü maddesinde düzenlenen yevmiye ücretinin ödenmediğini, işyerinde uygulanmakta olan toplu ... sözleşmesinin 66 ncı maddesinin (c) bendi uyarınca harcırahlı olarak yurt içinde geçici görevlendirilmesi sebebi ile davacıya 2,5 kat yemek bedelinin ayrıca ödenmesi gerektiğini ileri sürerek geçici görevlendirme nedeniyle 6245 sayılı Kanun hükümleri uyarınca ödenmesi gereken yevmiye ücretinin (bakiye harcırahının) ve geçici görevlendirilme nedeniyle 25, 26 ve 27. dönem toplu ... sözleşmelerinin "Yardımı başlıklı" 66 ncı maddesi uyarınca yemek yardımının 2,5 kat olarak nakden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili, davaya konu yurtiçi geçici görevlendirme yolluk ve yevmiyeleri ile 2,5 kat nakdi yemek yardımına ait nakdi ödemelerin yürürlükte bulunan toplu ... sözleşmesinde atıfta bulunulan 6245 sayılı Kanun ve bu Kanun kapsamında amir hükümler çerçevesinde yapıldığını, yurt içi geçici görev emri ile görevlendirilen personele görevlendirme emrinin ekinde boş olarak yurt içi geçici görev puantaj cetveli verildiğini, emrine girdiği birlik tarafından personelin çalışma saatleri, sınır ötesi harekata katılıp katılmadığı, kazandan faydalanıp faydalanmadığı, fazla çalışma yapıp yapmadığı ve yolda geçen sürelere ait bilgilerin işlendiğini, dönüşünde toplu ... sözleşmesinin 66 ncı maddesinin (c) bendi doğrultusunda kazandan beslenmediği gün sayısı kadar yemek yardımının 2,5 kat olarak ödendiğini, personelin kazandan beslendiğinin tespit edildiği günler için yemek yardımı adı altında herhangi bir ödeme yapılmadığını, toplu ... sözleşmesinin "Geçici görev, kurs ve seminer ödenekleri" başlıklı 56 ncı maddesi ve atıfta bulunulan 6245 sayılı Kanun'un 14 üncü ve 15 inci maddeleri kapsamında davacıya ait yurt içi geçici görevlendirme yerlerine katılış ve ayrılış tarihleri, göreve gidiş dönüş yolluğu ve yol masrafları ile görev harcırahı olarak yapılan ödemelerin dosyaya sunulduğunu, İdareye teslim edilen puantaj takip çizelgesinde gözüken kazandan beslendiği tespit edilenlere yemek yardımı ödemelerinin yapılmadığını, kazandan beslendiği şeklinde düzenlenen puantaj belgesi davacı tarafından imzalandığından davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 25...2021 tarihli ve 2020/956 Esas, 2021/628 Karar sayılı kararıyla davacının yararlandığı toplu ... sözleşmelerinin "Yemek yardımı" başlıklı 66 ncı maddesinin (c) bendinde "Harcırahlı olarak yurtiçinde geçici göreve, kurs ve seminere gönderilenler ile birlik ve kıta ile intikal eden işçilere yemek yardımı 2,5 kat olarak nakden ödenir." hükmünün öngörüldüğü, davacının çalıştığı işyerince dosyaya sunulan ve davacının yurt içi görevlendirmelerinin yapıldığı tarihlere ilişkin düzenlenen puantaj takip çizelgesinde, kazandan faydalanma bölümünün evet kısmının işaretli olduğu ancak çalışma başlama-bitiş saatleri yazılı tabloda yemek günü olarak farklı gün sayısının işaretli olduğu, bu durumda davacının yurt içi geçici görevlendirmelerin yapıldığı yerlerde yemekten yararlandığı, belirtilen belgeler arasında çelişki bulunduğu gibi toplu ... sözleşmesinin 66 ncı maddesinin (c) bendine göre nakit ödeme yapılması gerektiğinin tespit edildiği, ayrıca davacının harcırah alacağı da bulunduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesinin 29.03.2022 tarihli ve 2022/44 Esas, 2022/722 Karar sayılı kararıyla toplu ... sözleşmesi ilgili hükümlerinin atıf yaptığı 6245 sayılı Kanun'un 14 üncü maddesinin uygulanması gerektiği ve davacıya harcırah ödemesi yapılması gerektiği, yemek yardımı alacağı bakımından ise toplu ... sözleşmesinin 66 ncı maddesinin (a) (b) ve (c) bentlerinin birlikte değerlendirilmesi sonucu, yemek yardımının ayni olarak sağlanmasının kural olduğu, istisna hâlin (b) bendinde açıklandığı ve davacı gibi harcırahlı işçilerin bu bent kapsamında olmadığı, (c) bendinde harcırahlı olarak yurt içinde geçici görevlendirilenlerden ise yemek yardımını ayni olarak alanların ayrıca nakden ödemeden faydalanamayacağının gösterildiği, davacının harcırahlı olarak geçici görevli olduğu dönemde ayni olarak (kazandan beslenme/kazandan yararlanma) yemek yardımından faydalanması hâlinde toplu ... sözleşmesinin 66 ncı maddesinin (c) bendinden yararlanamayacağı ancak yemek yardımının ayni olarak sağlanmadığı takdirde söz konusu bendin uygulanabileceği, bu itibarla, bir kısım puantaj takip çizelgesine göre davacının kazandan faydalandığı sütununda evet seçeneği işaretli olmakla birlikte davacının puantaj kaydında imzasının bulunmadığı ve ayrıca bir kısım imzalı puantaj takip çizelgesine göre davacının kazandan faydalandığı sütununda evet seçeneği işaretli olmakla birlikte davalı tarafça sunulan çalışma başlama-bitiş saatlerinin yazılı olduğu tabloda yemek günlerinin daha düşük şekilde kayıt altına alındığı ve davalıdan sadır belgelerin çelişkili olması sebebiyle ispat yükü üzerine bulunan işveren tarafından işçinin kazandan faydalandığının usulünce ortaya konulamadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 30...2022 tarihli ve 2022/7846 Esas, 2022/8666 Karar sayılı ilâmı ile; Bölge Adliye Mahkeme kararında bahsi geçen ve işverenden sadır olan söz konusu belgeler arasında çelişki olduğu sonucuna varılarak davacı imzasını havi puantaj takip çizelgesine itibar edilmemesinin isabetli olmadığı, davacının geçici olarak görevlendirildiği her dönem için ayrı ayrı tanzim edilen imzalı puantaj takip çizelgeleri ve dosya kapsamında mevcut geçici görevlendirmeye ilişkin diğer işveren kayıtları birlikte değerlendirilerek davacının yemek yardımından ayni olarak faydalandığının sabit olduğu günler için yemek yardımı alacağının hesaplanmaması gerektiği gerekçesi ile karar bozularak dosya kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozmaya uygun şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; davacıya göreve gidiş, dönüş ve yol masrafları ile görev harcırahı dâhil tüm ödemelerin yürürlükte bulunan toplu ... sözleşmesi, 6245 sayılı Kanun ve bu kapsamda yayımlanan emirlerdeki amir hükümler çerçevesinde yapıldığını, yemek yardımının kısmen kabul edilmesinin hatalı hesaplamadan kaynaklandığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının dava konusu yemek yardımı alacağına hak kazanıp kazanmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukukça mümkün olmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
19.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.