"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2171 E., 2022/361 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 63. İş Mahkemesi
SAYISI : 2021/906 E., 2022/11 K.
Taraflar arasındaki topluluk davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili Sendikanın 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu çerçevesinde kurulup hâlen 19 numaralı savunma ve güvenlik işkolunda faaliyet gösteren Hak-İş Konfederasyonuna bağlı tüzel kişiliği haiz bir işçi sendikası olduğunu, davacı Sendika ile Türk Ağır Sanayi ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası (TÜHİS) arasında, davalı Milli Savunma Bakanlığı (MSB) Akaryakıt İkmal ve Nato Pol Tesisleri İşletme Başkanlığı işyerleri için 01.04.2019-31.03.2021 yürürlük süreli 10. Dönem ve 01.04.2021-31.03.2023 yürürlük tarihli 11. Dönem İşletme Toplu İş Sözleşmeleri imzalandığını, kamu ve yerel idare işverenlerinin alt işverenleri nezdinde çalışmakta olan birtakım işçilerin 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye (375 sayılı KHK) eklenen geçici maddeyle 02.04.2018 tarihinde sürekli işçi kadrolarına geçişlerinin yapıldığını, Yargıtayın geçici işçilikte geçen sürelerin dahi daimi kadroya geçişte kademe ve derece intibakında dikkate alınması gerektiğini çeşitli kararlarında vurguladığını, buna göre 696 sayılı KHK kapsamında davalı işveren nezdinde sürekli işçi kadrolarına geçişi yapılmış bulunan davacı Sendika üyelerinin 01.11.2020 tarihinden itibaren toplu iş sözleşmeleri kapsamındaki ücret ve derecelerinin, sürekli işçi kadrolarına geçişten evvel alt işverenlerde geçen hizmet süreleri ve eğitim durumları dikkate alınarak belirlenmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacı Özgüven-Sen ile davalı Başkanlık işyerleri için TÜHİS arasında 11. Dönem İşletme Toplu İş Sözleşmesinin akdedildiğini, dava konusu istemin haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, sendika üyelerinin ücret ve derecelerinin mevzuat ve toplu iş sözleşmesi hükümlerine ve Yargıtay kararlarına uygun olarak düzenlendiğini, 10. Dönem Toplu İş Sözleşmesi'nin tarafı olan işçi sendikasına üye olanların üyeliklerinin işverene bildirildiği tarihten, sendikaya dayanışma aidatı ödeyen işçilerin ise talep tarihinden geçerli olmak üzere 10. Dönem Toplu İş Sözleşmesi hükümlerinden yararlandırıldığını, 696 sayılı KHK ile sürekli işçiliğe geçirilen işçilerin 10. Dönem İşletme Toplu İş Sözleşmesi'ne dâhil oldukları ve yararlanmaya hak kazandıkları 01.11.2020 tarihinden itibaren 1 yıl bekleme süresi beklenildikten sonra terfi ettirileceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçiler yönünden alt işverende çalışmış oldukları dönem bakımından kıdem sürelerinin kıdem tazminatı ve yıllık izin ücretlerinin belirlenmesi noktasında yargı mercilerince dikkate alınması gerektiği birçok kararda kabul edildiği, 696 sayılı KHK kapsamında alt işverenden sürekli işçi kadrolarına geçirilen işçiler geçişten önce alt işverene bağlı olsa dahi asıl işveren olarak İdareye hizmet sunduğunu, geriye dönük yapılan bu hizmet süresinin yok sayılması, sürekli işçi kadrosuna geçen bir işçinin kadroya geçiş tarihinde yeni işe başlamış gibi değerlendirilmesi ve yeni işe başlayan bir işçiyle ücret ve haklarının aynı şekilde belirlenmesinin hakkaniyet ve adalet duygusuyla örtüşmeyeceğinden bu işçilerin alt işverende geçen hizmet sürelerinin ücretin tespiti noktasında dikkate alınmasının bir zorunluluk olduğunu, kaldı ki kadroya alınmadan önceki çalışma ile kadroya alınmadan sonraki çalışma arasında nitelik anlamında bir fark bulunmamasına rağmen kadroya alınmadan önceki çalışmanın hukuken yok sayılarak yeni işe girmiş gibi işlem yapılmasının eşitlik ilkesine aykırılık sonucunu doğuracağının da açık olduğunu, ayrıca işçilerin toplu iş sözleşmesinden ilk kez yararlanmaya başlamasıyla toplu iş sözleşmesine intibakı yapılırken önceki çalıştığı sürelerin dikkate alınması hususlarının farklı kavramlar olduğunu, 01.04.2019-31.03.2021 yürürlük süreli 10. Dönem İşletme Toplu İş Sözleşmesi gereğince kadroya geçirilen işçilerin intibakları yapılırken eğitim durumlarının da dikkate alınması gerektiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; 696 sayılı KHK ile kadroya geçirilen ve 01.11.2020 tarihinden itibaren taraf sendikası üyesi olan çalışanlara mevzuat ve toplu iş sözleşmesi uyarıca ücret ve dereceleri belirlenerek ödendiğini, kadroya geçirilen işçiler için 10. Dönem Toplu İş Sözleşmesi'nin 72 nci maddesi gereğince bekleme süresi dikkate alınarak terfi işleminin gerçekleştirileceğini, işçilerin alt işveren işçisi durumunda iken eğitim durumuna bakılmaksızın hizmet alımı kapsamında işe alındığını, 10. Dönem Toplu İş Sözleşmesi gereği bekleme süresinin beklenmesi gerektiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; alt işverende geçen çalışma sürelerinin kıdem ve yıllık izin süresinin belirlenmesinde dikkate alındığının uyuşmazlık dışı olduğu, buna rağmen derece ve terfi belirlenirken kadroya geçiş öncesi süre ve asıl işçilerden farklı olarak eğitim durumlarının dikkate alınmamasının eşit işlem borcu ve hakkaniyete aykırı olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 375 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçilerin, daha önce kamu kurum ve kuruluşlarında alt işveren işçisi olarak çalıştığı dönemlere ilişkin hizmet sürelerinin ve mezuniyet durumlarının yararlanmaya başladıkları toplu iş sözleşmesi kapsamında derece ve kademelerinin belirlenmesinde dikkate alınıp alınmayacağı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrası.
2. 6100 sayılı Kanunu'nun 113 üncü maddesi, 696 sayılı KHK ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 ve 24 üncü maddeler.
3. Dairemizin 17.01.2023 tarihli, 2023/159 Esas, 2023/610 Karar sayılı kararı.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve temyiz sebeplerine göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple,
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı MSB Akaryakıt İkmal ve Nato Pol Tesisleri İşletme Başkanlığı harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.