"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 47. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2465 E., 2022/1800 K.
DAVA TARİHİ : 08.04.2021
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 30. ... Mahkemesi
SAYISI : 2022/324 E., 2022/388 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda ... 7. Asliye Hukuk Mahkemesinin 30.09.2021 tarihli ve 2021/228 Esas, 2021/559 Karar sayılı kararı ile idare mahkemelerinin görevli olduğundan bahisle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesince 23.11.2021 tarihli 2021/2848 Esas, 2021/2481 Karar sayılı karar ile görevli mahkemenin ... mahkemeleri olduğu gerekçesiyle ... 7. Asliye Hukuk Mahkemesi kararı kaldırılmış; Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından kesin nitelikli görevsizlik kararı üzerine davanın görev yönünden usulden reddine karar verilmiştir.
Görevsizlik kararının kesinleşmesi ve dosyanın ... mahkemesine gönderilmesi üzerine İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda, yukarıda tarih ve sayısı belirtilen karar ile davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiş; işbu karara yönelik davacı vekilinin tavzih talebi koşulları bulunmadığı gerekçesiyle 15.....2022 tarihli ek karar ile reddedilmiştir.
Karar ve ek kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; öğretim görevlisi olan müvekkilinin, davalı Üniversite nezdinde 5 sene boyunca görev yaptığını, hakkında herhangi bir soruşturma açılmadığı gibi buna benzer sorun da yaşamadığını, 2019 yılı itibarıyla davalı Üniversite Rektörlüğü yönetimini oluşturan davalıların davacıyı istifaya zorlamak amacıyla hakkında asılsız iddialarda bulunduklarını, usule ve kanuna aykırı olarak soruşturma yürütüp disiplin cezası verdiklerini, davacının çalıştığı Üniversitede istenmeyen kişi konumuna getirildiğini ve kişilik haklarının saldırıya uğratıldığını, manen çöküntüye uğrayan davacının yaşadığı elem nedeniyle manevi tazminata hak kazandığını ve ödenmeyen alacakları bulunduğunu ileri sürerek maddi ve manevi tazminatlarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... Kalyoncu Üniversitesi vekili cevap dilekçesinde; dava dilekçesinde iddia edilen hususların gerçeğe aykırı olduğunu, hukuki dayanaktan yoksun taleplerin reddinin gerektiğini, ... sözleşmesinin müvekkili Üniversite tarafından feshedildiğine dair dosyaya herhangi bir belge sunulmadığını, bilakis İdare Mahkemesinin iptal kararı üzerine işten çıkarma işlemi ortadan kalktığından, işe başlaması istenilen davacının işe başlamadığını, dava tarihi itibarıyla da davacının işten çıkartılmış olmadığını, bu nedenle feshe bağlı olarak talep edilebilecek olan kötüniyet tazminatı, ihbar tazminatı, kıdem tazminatı, ... arama izni ücreti taleplerinin kanuni bir dayanağının bulunmadığını, davacının Devlet Üniversitelerinde olduğu gibi idari sözleşme ile çalıştığını ve uyuşmazlıkta idari yargı görevli olduğu için davanın yargı yolunun caiz olmaması nedeni ile usulden reddinin gerektiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; idari yargının görevli olduğunu, davalı Vakıf Üniversitesinde görev yapan davacı 4857 sayılı ... Kanunu kapsamında istihdam edilmiş ise de davacının Asliye Hukuk Mahkemesinde açılmasının kanuna aykırı olduğunu ve Uyuşmazlık Mahkemesi kararları gereği adli yargı yolunun caiz olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
3. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; Uyuşmazlık Mahkemesi̇ Hukuk Bölümünün 26.10.2020 tarihli ve 2020/479 Esas, 2020/626 Karar sayılı kararı gereğince vakıf üniversitesinde çalışan personelin üniversite idaresine açtığı davalarda idari yargının görevli olduğunu, ayrıca davanın yetkisiz Mahkemede açıldığını, davaya bakmakta yetkili mahkemenin ... sözleşmesinin yapıldığı ve uyuşmazlık konusu olayın gerçekleştiği ... mahkemeleri olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
4. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davanın husumetten reddine karar verilmesi gerektiğini, yargı yolunun caiz olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; ... 7. Asliye Hukuk Mahkemesinin 30.09.2021 tarihli ve 2021/228 Esas, 2021/559 Karar sayılı kararıyla idare mahkemelerinin görevli olduğundan bahisle usulden red kararı verildiği, kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince adli yargı görevli olduğundan kararın görev yönünden kaldırılmasına kararı verildiği, 25.05.2022 tarihli ara karar ile dava tarihinden önce arabuluculuk son tutanağının aslı veya onaylanmış örneğinin sunulması için davacı vekiline kesin süre verildiği, işbu kararın davacı vekiline 30.05.2022 tarihinde usulüne uygun olarak tebliğ olduğu, ancak son tutanak aslının verilen kesin süre içinde sunulmadığı, işçilik alacaklarından kaynaklı açılan davalarda arabulucuya başvurulmuş olmasının dava şartı olduğu, davanın 08.04.2021 tarihinde arabulucuya başvurulmadan açıldığı, davanın ... mahkemesi yerine görevsiz asliye hukuk mahkemesinde açılmış olmasının arabuluculuğa ilişkin bu dava şartını ortadan kaldıramayacağı, 7036 sayılı ... Mahkemeleri Kanunu'nun (7036 sayılı Kanun) dava şartı olarak arabuluculuk düzenlemesine ilişkin 3 üncü maddesinin 01.01.2018 tarihinde yürürlüğe girdiği, 7036 sayılı Kanun'un 3 üncü maddesi ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 115 inci maddesinin ikinci fıkrası gereğince dava şartı yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; tensip tutanağının tebliğinden önce arabuluculuk yoluna başvurduklarını ve anlaşmamaya ilişkin son tutanağının taraflarına ulaşmasından hemen sonra ... Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) üzerinden İlk Derece Mahkemesine ibraz ettiklerini, 6100 sayılı Kanun'un 115 inci maddesine göre hüküm anında ret kararına gerekçe olarak gösterilen noksanlık giderildiğinden dava şartı yokluğundan usulden ret kararı verilemeyeceğini, bu husustaki tavzih taleplerinin kanuna aykırı olarak rededildiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine ilişkin olarak verilen karar tavzih yoluyla değiştirilemeyeceğinden İlk Derece Mahkemesinin 15.....2022 tarihli ek kararının yerinde olduğu, 7036 sayılı Kanun'un 3 üncü maddesinin birinci fıkrasında “Kanuna, ... veya toplu ... sözleşmesine dayanan işçi veya işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebiyle açılan davalarda, arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır.” şeklinde düzenlemeye yer verildiğini, ... sözleşmesine dayanan davanın arbuluculuk dava şartına tâbi olduğu noktasında tereddüt bulunmadığı, davacının davasını görevsiz olan Asliye Hukuk Mahkemesinde açmış olmasının dava şartını ortadan kaldıramayacağı, 7036 sayılı Kanun'da görevsizlik kararı verilen dosyalar için bir istisna öngörülmediği gibi Kanun'un 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasının son cümlesinde, arabulucuya başvurulmadan dava açılmış olması hâlinde işlem yapılmaksızın davanın reddedileceğinin belirtildiği, dosya içeriğine göre davacının davanın açıldığında görevsizlik kararından sonra ve hatta dosya görevli mahkemeye gönderilip görevli mahkemede esas numarası alana kadar arabulucuya başvurmadığının anlaşıldığı, 7036 sayılı Kanun'un 3 üncü maddesi dikkate alındığında İlk Derece Mahkemesince dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine karar verilmesinin dosya kapsamına uygun olduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf başvurusundaki sebeplerle benzer sebepleri tekrar ederek eldeki dava bakımından arabulucuya başvuru şartının süresi içerisinde yerine getirildiğini belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; arabuluculuk dava şartının usulüne uygun olarak yerine getirilip getirilmediği ile bu bağlamda davanın dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 7036 sayılı Kanun'un "Dava şartı olarak arabuluculuk" kenar başlıklı 3 üncü maddesinin birinci ve ikinci fıkraları şöyledir:
"(1) Kanuna, ... veya toplu ... sözleşmesine dayanan işçi veya işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebiyle açılan davalarda, arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır.
(2) Davacı, arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamadığına ilişkin son tutanağın aslını veya arabulucu tarafından onaylanmış bir örneğini dava dilekçesine eklemek zorundadır. Bu zorunluluğa uyulmaması hâlinde mahkemece davacıya, son tutanağın bir haftalık kesin süre içinde mahkemeye sunulması gerektiği, aksi takdirde davanın usulden reddedileceği ihtarını içeren davetiye gönderilir. İhtarın gereği yerine getirilmez ise dava dilekçesi karşı tarafa tebliğe çıkarılmaksızın davanın usulden reddine karar verilir. Arabulucuya başvurulmadan dava açıldığının anlaşılması hâlinde herhangi bir işlem yapılmaksızın davanın, dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddine karar verilir."
3. Dairemizin aynı mahiyetteki 12.12.2022 tarihli ve 2022/14704 Esas, 2022/16485 Karar sayılı.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
....02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.