"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (...)Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin sürekli olarak davalı Belediyede çalışmış olmasına karşın ihale alan şirketlerde sigortalı gösterildiğini, davalı Belediyenin asıl işveren diğer davalıların alt işveren olduklarını, 31.08.2014 tarihinde ... sözleşmesinin haksız ve bildirimsiz olarak feshedildiğini ... sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin, hafta tatili, fazla çalışma, ulusal ... ve genel tatil ücreti ve asgari geçim indirimi alacaklarının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davacının alt yüklenici şirketlerin işçisi olarak çalıştığını, sosyal hakları ve ücretleri açısından davalı ... ile bir ilişkisi olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin davalı ... Temizlik İnşaat San. Tic. Ltd. Şirketine müteahhitlik hizmeti verdiğini, işçilerin belirli süreli sözleşme ile işe alındığını, sözleşme süresi bitiminde ... ilişkisinin de bittiğini, davacının işe devam etmediğini, bu hususta müvekkili tarafından yapılan ihtarın sonuçsuz kaldığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı ... Temizlik İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde; müvekkili Şirketin davalı Belediyeden ihale ile çöp toplama işini alarak bu hizmeti verdiğini, ... sözleşmesinin diğer davalı ... ile yapılmış olabileceğini, müvekkili ile herhangi bir ... ilişkisi bulunmadığını, davacının taleplerinin haksız olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti
Mahkemece yapılan ilk yargılama sonucunda toplanan kanıtlar, tanık anlatımları ve bilirkişi raporuna dayanılarak işverence ... sözleşmesinin haklı nedenle sona erdirildiğinin ispatlanamadığı, davacının ödenmeyen işçilik alacakları bulunduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Boza ve Bozmadan Sonraki Yargılama Süreci
Mahkeme kararının; davalı ... vekili tarafından temyizi üzerine, Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 29.....2020 tarihli ve 2017/41981 Esas, 2020/8077 Karar sayılı ilâmı ile kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin ve asgari geçim indirimi alacak kalemleri yönünden davanın usulden reddine karar verilmesi gerektiği ve yan deliller ile desteklenmeyen husumetli tanık anlatımlarına itibar edilerek fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal ... ve genel tatil ücreti alacaklarının hüküm altına alınmasının hatalı olduğu gerekçesiyle bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozma ilâmına uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın tüm davalılar yönünden reddine karar verilmiştir.
Temyiz
Karar, yasal süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe
1.Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2.Usuli kazanılmış hak kavramı, anlam itibarıyla bir davada mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan ... ifade etmektedir. Usuli müktesep hak müessesesi, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nda düzenlenmiş olmamakla beraber davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez ana ilkelerinden biri hâline gelmiştir.
Usuli kazanılmış hak ilkesi kamu düzeniyle ilgilidir. (Yargıtay İçtihadı Birleştirme Hukuk Genel Kurulunun 09.05.1960 tarihli ve 1960/21 Esas, 1960/9 Karar; 04/02/1959 tarihli ve 1959/13 Esas, 1959/5 Karar sayılı içtihadı birleştirme kararları)
Usuli kazanılmış hakkın hukuki sonuç doğurabilmesi için; bir davada ya taraflar ya mahkeme ya da Yargıtay tarafından açık biçimde yapılmış olan ve istisnalar arasında sayılmayan bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan bir hakkın varlığından söz edilebilmesi gerekir. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 12.07.2006 tarihli ve 2006/4-519 Esas, 2006/527 Karar sayılı, 03.12.2008 tarihli ve 2008/10-730 Esas, 2008/732 Karar sayılı kararları)
Bazı konuların bozma kararının kapsamı dışında kalarak kesinleşmesi durumunda da usuli kazanılmış hak doğmuş olur. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün, bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uyan mahkeme, kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez.Yani kesinleşmiş bu kısımlar o kısımlar lehine olan taraf yararına bir usuli müktesep hak teşkil eder.
Somut uyuşmazlıkta; Mahkemenin bozma öncesi verilen 02.12.2015 tarihli ilk kararı davalılardan sadece ... tarafından temyiz edilmiş olup diğer davalılar ... ve ... Temizlik İnşaat San. Tic. Ltd. Şti., gerekçeli karar usulüne uygun olarak kendilerine tebliğ edilmesine rağmen karara karşı temyiz yoluna başvurmamışlardır. Buna göre Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 29.....2020 tarihli bozma ilâmında belirtilen bozma sebepleri sadece hükmü temyiz eden davalı ... hakkında sonuç doğurabilecektir. Bir başka anlatımla; hükmü temyiz etmeyen alt işveren davalılar yönünden de bozma sebeplerine göre davanın reddine karar verilmesi usuli kazanılmış hak ilkesinin ihlali mahiyetindedir.
Şu hâlde Mahkemece, davacı yararına oluşan usuli kazanılmış hak gözetilerek davalılar ... ve ... Temizlik İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. yönünden temyiz etmedikleri 02.12.2015 tarihli mahkeme kararı gibi hüküm kurulmalı, davalı ... yönünden ise açılan davanın tümden reddine karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgu göz önünde tutulmaksızın 02.12.2015 tarihli kararı temyiz etmeyen davalılar yönünden de bozma ilâmı doğrultusunda davanın reddine karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç
Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine, 31.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.