"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 31. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... Anadolu 22. ... Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraflar vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalılar vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünde yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildi.
Davalılar vekilleri tarafından temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmiş ise de 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin ikinci fıkrası gereğince duruşma isteğinin miktardan reddine, incelemenin dosya üzerinden yapılmasına karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı alt işveren Promis Enerji Takip Kontrol Danışmanlık Müh. Oto. İth. İhr. San ve Tic. Ltd. Şti. (Promis Şirketi) ile davalı asıl işveren 77 İnşaat ve Taahhüt AŞ' de (77 İnşaat Şirketi) çalışmak üzere 25.02.2015 tarihinde işe alındığını, asıl işverenin ... şantiyesinde çalışmak üzere gönderildiğini, proje sona ermeden ... sözleşmesinin sonlandırıldığını, ancak alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatı, fazla çalışma, ... bayram ve genel tatil ücreti, asgari geçim indirimi alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı Promis Şirketi vekili cevap dilekçesinde; davacının tekniker olarak 09.03.2015 tarihli yurt dışı ... sözleşmesi imzaladığını, ... sözleşmesinin 19.03.2015-01.03.2016 tarihleri arasında geçerli belirli süreli ... sözleşmesi olduğunu, bu nedenle kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin hukuki dayanaktan yoksun olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... Şirketi vekili cevap dilekçesinde; davacının müvekkilinin çalışanı olmadığını, talep edilen alacakların zamanaşımına uğradığını, diğer davalı ile aralarında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının davalı işverenler nezdinde 09.03.2015-08.03.2016 tarihleri arasında çalıştığı, toplam hizmet süresinin 11 ay 28 gün olduğu, işten ayrılış nedeninin işin sona ermesi olarak bildirildiği, davalı Şirketler arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunduğu ve davacının talep ettiği alacaklardan müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları, davacının belirli süreli ... sözleşmesi ile çalıştığı, süre bitiminde işten çıktığının kabulü ile 1 yıllık kıdem süresini doldurmadığından kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin yerinde olmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı vekili istinaf dilekçesinde; taraflar arasındaki ... sözleşmesinin belirli süreli ... sözleşmesi olduğu kabul edilerek ihbar tazminatı taleplerinin reddine karar verilmesi ve hizmet süresinin 1 yılın altında olduğu kabulü ile kıdem tazminatı talebinin reddine karar verilmesinin usul ve kanuna aykırı olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı Promis Şirketi vekili istinaf dilekçesinde; davacının fazla çalışma, ... bayram ve genel tatil çalışması yaptığını ispat edemediğini, çalışmadığı ve izinde geçen dönemlerin hesaplamada nazara alınmadığını, hesaplamaların hatalı olduğunu, aylık ücretin 3.200,00 USD olarak kabul edilmesinin hatalı olduğunu, asgari geçim indiriminin ödendiğini, davanın yetkisiz mahkemede açıldığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
3. Davalı ... Şirketi vekili istinaf dilekçesinde; davacının müvekkili Şirket çalışanı olmadığını, diğer davalı ile aralarında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunmadığını, hüküm altına alınan fazla çalışma, ... bayram ve genel tatil alacaklarını kabul etmediklerini, yurt dışında çalıştırılan ... işçilerin ücretleri üzerinden gelir vergisi kesintisi yapılmadığını, davacının asgari geçim indiriminden yararlanamayacağını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile aylık ücretin 3.200,00 USD olduğunun kabul edilmesinin dosya kapsamına uygun olduğu, yabancı para üzerinden ücret alan işçiler yönünden talep olması hâlinde işçilik alacaklarının döviz cinsinden hüküm altına alınmasında yasal bir engel bulunmadığı, fazla çalışma ile ... bayram ve genel tatil ücreti hesaplamalarının yerinde olduğu, hükme esas alınan bilirkişi raporunda açıklandığı üzere ücret bordrolarında net ücretlerle birlikte asgari geçim indirimi dâhil net ödenecek tutarlar tahakkuk ettirildiği hâlde ödenen tutarların içinde asgari geçim indiriminin yer almadığı, davalı ... Şirketi ile dava dışı ABD menşeli 77 Construction USA Corp. Şirketi arasında organik bağ bulunduğu, davalı ... Şirketinin asıl işveren sıfatıyla dava konusu işçilik alacaklarından sorumlu olduğu, mahkemenin yetkili olduğu, davacının hidroelektrik teknikeri olarak görev yaptığı sabit olup yaptığı işin niteliği itibarıyla belirli süreli ... sözleşmesi yapılmasını gerektiren bir ... olmadığı, bu nedenle Mahkemece davacının belirli süreli ... sözleşmesi ile çalıştığı kabul edilerek ihbar tazminatı talebinin reddine karar verilmesinin hatalı olduğu, davacının hizmet süresinin sigorta kayıtlarında yer aldığı şekilde 25.02.2015-31.03.2016 tarihleri arasında 1 yıl 1 ay 6 gün olduğu kabul edilerek kıdem tazminatına hükmedilmesi gerekirken hatalı değerlendirme ile hizmet süresinin 1 yılın altında olduğu kabulü ile kıdem tazminatı talebinin reddine karar verilmesinin de hatalı olduğu gerekçeleriyle davalılar vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine, davacı vekilinin istinaf başvurusunun ise kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve esas hakkında yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davalı Promis Şirketi vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde belirttiği sebepler ile birlikte kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin kabul edilmesinin hukuka aykırı olduğunu belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... Şirketi vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde belirttiği sebepler ile birlikte alacaklarının zamanaşımına uğradığını, kıdem ve ihbar tazminatı alacaklarına itiraz ettiklerini belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; husumet, hizmet süresi ve ücretin ispatı, ... sözleşmesinin belirli süreli olup olmadığı, davacının kıdem ve ihbar tazminatı ve asgari geçim indirimi alacaklarına hak kazanıp kazanmadığı, fazla çalışma ile ... bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının ispatı ve hesaplanması ile zamanaşımı noktalarında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4857 sayılı ... Kanunu'nun ilgili hükümleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihâi kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalılar vekillerince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderlerinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21.12.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.