"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 47. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 34. ... Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.
Davalı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 18.10.2022 Salı günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davalı vekili Avukat ... ile davacı vekili Avukat... gelmişlerdir.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı şirketin...'daki Olimpiyat Kompleksi şantiyesinde aşçıbaşı olarak 09.09.2013-17.04.2016 tarihleri arasında çalıştığını, 2.250,00 USD aylık ücret aldığını, 400-500 USD'sinin elden avans olarak verildiğini, kalanının bankaya yatırıldığını, ... sözleşmesinin davalı Şirket tarafından feshedildiğini, çalışma süresine göre 06.05.2019 tarihinde 3.256,67 USD kıdem tazminatı ve 1.750,14 USD ihbar tazminatı ödendiğini, haftanın altı günü 06.45-19.45 saatleri arasında çalıştığını, ancak ayda en az üç defa gece 23.00'e kadar mesai yaptığını belirterek kıdem ve ihbar tazminatları ile fazla çalışma, hafta tatili, ulusal ... ve genel tatil ile yıllık izin ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
I. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının 09.09.2013-17.04.2016 tarihleri arasında aşçı olarak çalıştığını, aylık ücretinin 1.250,00 USD olduğunu, davacının tüm işçilik alacaklarının ödendiğini, müvekkili Şirketin davacıya sözlü veya yazılı fazla çalışma yapması konusunda talimatı olmadığını, belirtilen çalışma saatlerinin fahiş olduğunu, davacının yıllık izinlerini kullandığını ve müvekkili Şirketten alacağı bulunmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"...Toplanan deliller ve dosya kapsamına göre, davacının, 09/09/2013-17/04/2016 tarihleri arasında davalı şirketin yurt dışı şantiyesinde "aşçı başı" olarak 2 yıl 7 ay 8 gün çalıştığı, banka kayıtlarında yer alan ödeme tutarlarının temel ücret ile ilgili olduğu, tanık beyanları, emsal ücret araştırması, davacının yaptığı işin niteliği ve kıdemi birlikte değerlendirildiğinde işten ayrılmadan önceki ücretinin net 2.250,00 USD olduğunun kabulü gerekeceği, yemek ve barınma ihtiyacının davalı tarafından karşılandığı, ... akdinin işveren tarafından haklı neden olmadan feshedildiği, bu durumda davacının kıdem ve ihbar tazminatı almaya hak kazandığı, davalı tarafından yapılan kıdem ve ihbar tazminatı ödemesinin mahsubu gerektiği, davacı tarafından sunulan belgelere ve dinlenen tanık beyanlarına göre davacının haftalık 23 saat fazla çalışmasının bulunduğu, ... bayramında bir gün, kurban bayramında iki gün dışında genel tatil günlerinde ve ayda iki hafta tatili gününde çalıştığı, davanın niteliği gereği talep arttırım dilekçesine karşı zamanaşıım itirazının yerinde olmadığı kanaatine varılarak mahkememizce dosya kapsamına uygun kabul edilerek itibar edilen bilirkişi raporu uyarınca davanın kısmen kabulüne; fazla çalışma, hafta tatili ve genel tatil ücreti alacağından yerleşik Yargıtay kararları uyarınca %35 oranında hakkaniyet indirimi yapılmasına karar verilmiştir.
Davacının hizmet süresi uyarınca 28 gün yıllık izne hak kazandığı ve kullandığı anlaşıldığından yıllık izin ücret alacağı isteminin reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
" gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını, Mahkeme tarafından kabul edilen ücret tespitinin emsale ve esasa aykırı olduğunu, ayrıca ücret yönünden Mahkemece eksik inceleme yapıldığını, davacı tarafından sunulan belgelerin davalı Şirket tarafından onaylı olmadığını, herkes tarafından oluşturulabilecek belgeler olduğunu, kıdem ve ihbar tazminatına hükmedilmesinin hatalı olduğunu, fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal ... ve genel tatil ücreti alacaklarının kabul anlamına gelmemekle hesaplamalarının da hatalı olduğunu, davacının izinde olduğu dönemler tespit edilmeksizin altı yıl boyunca her gün izin kullanmadan çalışması varmış gibi hesaplama yapıldığını, ulusal ... ve genel tatil alacağı hesaplamasında hafta tatiline denk gelen günlerde dışlama yapılmadığını, Mahkeme kararına dayanan bilirkişi raporunda haftalık yirmi üç saat üzerinden fazla çalışma ücreti hesaplandığını, yerleşik içtihatlar uyarınca davacının günde üç saatten fazla fazla çalışma yaptığının kabulünün mümkün olmadığını, ara dinlenme düşülmeden hesaplama yapıldığını, davacı ile birebir çalışması olmayan ve menfaat birliği içindeki tanık beyanlarına dayanılarak karar verilmesinin mümkün olmadığını, davacı tanıklarının davacı ile menfaat birliği içinde bulunduklarını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"...Tüm dosya içeriğiyle, davacının davalı işyerinde, 09/09/2013-17/04/2016 tarihleri arasında aşçıbaşı olarak; tanık anlatımları, davalı şirketin antet ve kaşesini taşıyan belgede yazılı tutar, personel avans belgeleri, davacının yaptığı işin niteliği ve davacının ücret bordrolarının dosyaya sunulmadığı da dikkate alındığında en son aylık net 2.250,00 USD ücretle çalıştığı, ... akdinin davalı işveren tarafından haklı bir neden olmadan feshedildiğinden kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı, dosya içeriğinde çalışma düzenine ve süresine ilişkin yazılı belge olmaması nedeniyle davacının haftalık çalışma süresinin tanık beyanlarına göre belirleneceği ve davacı ile birlikte çalıştığı anlaşılan davacı tanık beyanları dikkate alındığında davacının haftalık 45 saati aşan fazla mesaisinin bulunduğu, ayda 2 hafta tatilinde çalıştığı ve dini bayramlarda toplam üç gün çalışmadığı, diğer ulusal ... ve genel tatil günlerinde çalıştığı, fazla mesai ve hafta tatili ile genel tatil günlerinde yapılan çalışma karşılığında ücretlerinin ödendiğine dair dosyaya ücret bordrosu, somut ödeme belgesi sunulmadığından ödenmemiş olduğunun kabulünün gerektiği, yapılan hesaplamalarda davacının yurtta olduğu ve izinli olduğu günlerin dışlandığı, hükme esas alınan bilirkişi raporunda yapılan hesaplamaların dosya içeriğine uygun olduğu, davalı vekilinin aksi yöndeki istinaf itirazlarının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
..." gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekilli temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde belirttiği sebepler ile birlikte davacının mutad işyerinin Türkmenistan olduğunu, somut olayda Türkmenistan hukukunun uygulanması gerektiğini ve hakkaniyet indiriminin yetersiz olduğunu belirterek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... sözleşmesine hangi ülke hukukunun uygulanmasına gerektiği, kıdem ve ihbar tazminatı alacağının bulunup bulunmadığı, ücret miktarı ile fazla çalışma, hafta tatili, ulusal ... ve genel tatil ile yıllık izin ücreti alacaklarının ispatı ve hesaplanması noktalarında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4857 sayılı ... Kanunu'nun ilgili hükümleri, 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkındaki Kanun'un 2, 27, 40 ve 44 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve temyiz sebeplerine göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı yararına takdir edilen 8.400,00 TL duruşma vekâlet ücreti ile aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden davalıya yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
18.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.