"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 8. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 5. ... Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince 675 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin (675 sayılı KHK) 16 ncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 02.08.2001 ile 23.07.2016 tarihleri arasında eski adı ... Vakıf Hastanesi olan ... Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezinde nöroloji uzman hekimi olarak görev yaptığını, yine 2016 yılı Mayıs-Haziran aylarında aynı Vakfın bünyesinde bulunan ... Üniversitesinde yardımcı doçent sıfatıyla 77 saat ders verdiğini, Olağanüstü Hâl (OHAL) Kanun Hükmünde Kararnamesi ile kapatılarak Hazineye/... Genel Müdürlüğüne devredilen kurumlarda çalışan müvekkilinin kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, ücret alacağı, yıllık izin ücret alacağı ve ders ücreti alacağının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davacının 02.08.2001 ile 23.07.2016 tarihleri arasında eski adı ... Vakıf Hastanesi olan ... Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezinde nöroloji uzman hekimi olarak görev yaptığını, davada husumet itirazlarının bulunduğunu, dava konusu edilen işçi alacakları ile ilgili müvekkili Kurumun her hangi bir sorumluluğu bulunmadığını savunarak davanın müvekkili Kurum açısından reddine karar verilmesini istemiştir.
2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davacının çalıştığını iddia ettiği sağlık kuruluşunun 670 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (670 sayılı KHK) ile kapatılarak malvarlığı Hazine ve Maliye Bakanlığına devredilen kurumlardan olduğunu, davacı tarafça Defterdarlık bünyesinde OHAL Komisyonuna, Kanun Hükmünde Kararname İşlemleri Bürosuna başvurduğuna dair bir beyanda bulunulmadığını, buna dair bir belge de sunulmadığını, ... Genel Müdürlüğüne yapıldığı bildirilen başvurunun kanunun açık hükmü karşısında geçerli bir başvuru olmadığını, eldeki uyuşmazlıkta Mahkemenin görevli olmadığını, idari yargının görevli olduğunu, işbu dava konusunun arabuluculuğa elverişli olmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile yapılan yargılama sonunda, 675 sayılı KHK'nın 16 ncı maddenin üçüncü fıkrası uyarınca davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; davacının görevine iade olduğunu, savcılık soruşturmasından aklandığını, davanın 17.08.2016 tarihinden sonra açılması nedeniyle 670 sayılı KHK'nın 5 inci maddesi dışında kaldığını, davacıya 675 sayılı KHK'nın "Göreve iade edilen kamu görevlileri" başlığını taşıyan 3 üncü maddesinin üçüncü fıkrası gereğince hak ettiği mali ve sosyal hakların ödenmesi gerektiğini, davacının talebinin tazminat değil mali ve sosyal hakları olduğunu ... sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"...Dosya kapsamındaki kayıt ve belgeler ile toplanan delillere göre, davacının hekim olarak çalıştığı ... Üniversitesine bağlı hastanenin 670 Sayılı KHK ile kapatıldığı ve hazineye devredildiği, davacı tarafça hakkında yapılan ceza soruşturması sonunda kovuşturma yapılmasına yer olmadığına karar verildiği ve alacaklarının tahsili için 670 sayılı KHK gereği ...' ne başvurduğu ve sonuç alamadığından bir kısım işçilik alacaklarının davalıdan tahsilinin talep edilmiş ise de; 675 sayılı KHK'nın 16/3 maddesi gereği, 20/07/2016 tarihli ve 2016/9064 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla ülke genelinde ilan edilen olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan kanun hükmünde kararnameler gereğince kapatılan kurum, kuruluş, özel radyo ve televizyonlar, gazete, dergi, yayınevi ve dağıtım kanalları ile bunların sahibi gerçek veya tüzel kişiler veya kapatılma ya da resen terkin üzerine Maliye Bakanlığı ile ... aleyhine 17/8/2016 tarihi dahil bu tarihten sonra açılan davalar ile icra ve iflas takipleri hakkında 670 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 5 inci maddesi gereğince dava veya takip şartının bulunmaması nedeniyle davanın reddine veya takibin düşmesine karar verilir.
Eldeki dava 17/8/2016 tarihinden sonra açılmış olup, ilk derece mahkemesi tarafından anılan düzenleme gereğince, dava şartı yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmesinde isabetsizlik bulunmamaktadır.
Davacı vekili tarafından, davacıya 675 sayılı KHK' nın "Göreve iade edilen kamu görevlileri" başlığını taşıyan md. 3/3 gereğince hak ettiği mali ve sosyal hakların ödenmesi gerektiği ... sürülmüş ise de, davacının taleplerinin bu kapsamda değerlendirilemeyeceğinden bu yöndeki istinaf itirazı yerinde görülmemiştir.
..." gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ... sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması isteminde bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının 675 sayılı KHK'nın 16 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereği kapatılan kurumda çalışmış olduğu döneme ait açmış olduğu alacak ve tazminat davasında dava şartının bulunup bulunmadığı hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371inci maddeleri,
2. 667 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (IV) sayılı ekli kapatılan kurumlar listesi.
3. 675 sayılı KHK'nın 16 ncı maddesi şöyledir:
“(1) 20/7/2016 tarihli ve 2016/9064 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla ülke genelinde ilan edilen olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan kanun hükmünde kararnameler gereğince kapatılan kurum, kuruluş, özel radyo ve televizyonlar, gazete, dergi, yayınevi ve dağıtım kanalları ile bunların sahibi gerçek veya tüzel kişiler aleyhine 17/8/2016 tarihinden önce açılan davalar ile bu kapsamda Hazine ile ... Genel Müdürlüğüne husumet yöneltilen davalarda mahkemelerce, 15/8/2016 tarihli ve 670 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 5 inci maddesi uyarınca dava şartı yokluğu nedeniyle red kararı verilir. Bu kararlar duruşma günü beklenmeksizin dosya üzerinden kesin olarak verilir ve davacılara resen tebliğ edilir. Tarafların yaptığı yargılama giderleri kendi üzerlerinde bırakılır.
(2) 20/7/2016 tarihli ve 2016/9064 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla ülke genelinde ilan edilen olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan kanun hükmünde kararnameler gereğince kapatılan kurum, kuruluş, özel radyo ve televizyonlar, gazete, dergi, yayınevi ve dağıtım kanalları ile bunların sahibi gerçek veya tüzel kişiler aleyhine 17/8/2016 tarihinden önce başlatılan icra ve iflas takipleri ile bu kapsamda Hazine ile ... Genel Müdürlüğüne husumet yöneltilen takipler hakkında icra müdürlüklerince, 670 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 5 inci maddesi uyarınca düşme kararı verilir. Bu kararlar dosya üzerinden kesin olarak verilir ve takip alacaklısına resen tebliğ edilir. Tarafların yaptığı takip giderleri kendi üzerlerinde bırakılır.
(3) 20/7/2016 tarihli ve 2016/9064 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla ülke genelinde ilan edilen olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan kanun hükmünde kararnameler gereğince kapatılan kurum, kuruluş, özel radyo ve televizyonlar, gazete, dergi, yayınevi ve dağıtım kanalları ile bunların sahibi gerçek veya tüzel kişiler veya kapatılma ya da resen terkin üzerine Maliye Bakanlığı ile ... aleyhine 17/8/2016 tarihi dahil bu tarihten sonra açılan davalar ile icra ve iflas takipleri hakkında 670 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 5 inci maddesi gereğince dava veya takip şartının bulunmaması nedeniyle davanın reddine veya takibin düşmesine karar verilir.
(4) Birinci ve ikinci fıkralar uyarınca verilen kararlarda davacı veya alacaklının 670 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 5 inci maddesinde belirtilen usule uygun olarak ilgili idari makama, tebliğ tarihinden itibaren otuz günlük hak düşürücü süre içinde başvurabileceği belirtilir. İdari başvuru üzerine idari merci tarafından verilecek karar aleyhine idari yargıda dava açılabilir. İdari yargının verdiği karar kesin olup, uyuşmazlık adli yargıda hiçbir şekilde dava konusu yapılamaz."
4. 675 sayılı KHK' nın "Göreve iade edilen kamu görevlileri" kenar başlıklı 3 üncü maddesinin ilgili bölümü şöyledir:
"... 668 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesinin hükümleri ve 672 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci ve 3 üncü maddelerinin hükümleri, bu maddede belirtilen kişiler bakımından tüm hüküm ve sonuçlarıyla birlikte ilgili kanun hükmünde kararnamenin yayımı tarihinden geçerli olmak üzere ortadan kalkmış sayılır. Söz konusu personelden bu maddenin yürürlük tarihinden itibaren on gün içerisinde göreve başlamayanlar çekilmiş sayılır. Bu kapsamda göreve başlayanlara kamu görevinden çıkarıldıkları tarihten göreve başladıkları tarihe kadar geçen süreye tekabül eden mali ve sosyal hakları ödenir. Bu kişiler, kamu görevinden çıkarılmalarından dolayı herhangi bir tazminat talebinde bulunamaz. Bu personelin görevlerine iadesi, kamu görevinden çıkarıldıkları tarihte bulundukları yöneticilik görevi dışında öğrenim durumları ve kazanılmış hak aylık derecelerine uygun kadro ve pozisyonlara atanmak suretiyle de yerine getirilebilir. Bu maddeye ilişkin işlemler ilgili bakanlık ve kurumlar tarafından yerine getirilir."
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ... sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.