"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 47. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/3350 E., 2023/181 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 34. ... Mahkemesi
SAYISI : 2022/16 E., 2022/677 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin 01.12.2021 tarihli kararı ile İlk Derece Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (6) ncı alt bendi gereğince ortadan kaldırılmasına ve dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.
Davalı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 03.10.2023 Salı günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davalı vekili Avukat Haşim Kırık geldi. Davacı adına gelen olmadı.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklaması dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Şirketin Kazakistan'ın Astana şehrinde bulunan şantiyesinde şantiye şefi olarak çalışmasını 14.07.2014 ile 07.01.2017 tarihleri arasında 6.000,00 USD ücret ile kesintisiz olarak sürdürdüğünü, çalışmış olduğu yerde üst amirleri olarak proje müdürü ve onun üstü proje koordinatörü bulunduğunu, Kazakistan'daki işveren tarafından resmi yazı ile yapmış oldukları inşaatın yetişemeyeceği hususunda ihtar gelmesi üzerine işveren tarafından "siz bu işi beceremiyorsunuz çekin gidin" diyerek ... sözleşmesine son verildiğini, her ne kadar istifa dilekçesi vermesi ve haklarının ödeneceği belirtilmişse de kıdem ve ihbar tazminatı ve diğer işçilik alacaklarının ödenmediğini, haftanın 6 günü 08.00-19.00 saatleri arasında çalıştığını, her gün en az 21.00'e kadar fazla çalışma yapıldığını, son 6 ay 22.00'ye kadar fazla çalışma yapıldığını, ayda iki hafta tatilinde çalıştığını, son 6 ay boyunca hafta tatili kullanmadığını, tüm ... bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığını belirterek kıdem ve ihbar tazminatı ile fazla çalışma, hafta tatili, ... bayram ve genel tatil alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının istifa dilekçesiyle kendi isteği ile işyerinden ayrıldığını, davacının ani işten ayrılması nedeniyle davalının zor durumda kaldığını, fazla çalışmalarının ödendiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı doğrultusunda bilirkişiden ek rapor alındığı, bilirkişi tarafından davacı tanığı B. O.'nun beyanlarına göre yeniden hesaplama yapıldığı ve davacının yurda giriş çıkış kayıtlarına göre işçilik alacaklarının hesaplandığı bilirkişi raporuna göre alacakların hüküm altına alındığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; davacının başka bir ... bularak işinden istifa ederek ayrıldığını, davacının dahi irade fesadı iddiası olmadığını, dosyada mübrez istifa dilekçesi, davacının imzadan imtina ettiği 07.01.2017 tarihli, ihbar tazminatı talepli bildiri, davacının şerh düştüğü ibraname ve sair delillerinin dikkate alınmadığını, davacının varsa fazla çalışması, hafta tatili ve sair ek ödemelerinin 12.04.2017 tarihli puantaj bordro dökümünde yer aldığının açıkça görüldüğünü, bordro ile uyumlu ödemelerin de banka kayıtları ile sabit olduğunu, davacının kendisine ödenen fazla çalışma, hafta tatili ve bayram çalışmasının haricinde bir iddiası varsa bunu yazılı delille ispatlaması gerektiğini, dosyaya sunulan davacının imzasını havi 07.01.2017 tarihli ibranameye, davacı tarafından "her türlü sosyal hak, fazla mesai, pazar günleri tatil ve bayram günleri yapmış olduğum çalışma haklarım hesaplanmamıştır. Yukarıda yazan tutar ... Deniz Bank hesabıma yatmamıştır. Tüm haklarım ve yukarıdaki alacağım hakkında tüm alacaklarım banka hesabına yatana kadar saklıdır" şerhinin düşüldüğünü, davacı ibranameye düştüğü şerhte kıdem ve ihbar tazminatından bahsetmediğini, çünkü istifa nedeniyle ayrılan işçinin kıdem ve ihbar tazminatı hak etmeyeceğinin davacı tarafça da gayet iyi bilindiğini, ibranameye bu kadar detaylı şerh düşebilen davacının yasal haklarından haberdar olduğunun da belli olduğunu, davacının şantiye şefi olduğunu, mesai saatlerini kendisinin belirlediğini, oldukça yüksek ücretinin de yaptığı işin niteliği uyarınca belirlendiğinin açık olduğunu, davacının fazla çalışma, hafta tatili ve genel tatil alacaklarının sözkonusu olmadığını, işyerinde en üst düzey konumda çalışan işçinin görev ve sorumluluklarının gerektirdiği ücretinin ödenmesi durumunda ayrıca fazla çalışma ücretine hak kazanamayacağının yerleşik Yargıtay içtihatları ile sabit olduğunu, davacı yanın imzasını havi ibranamede yazılı yıllık iznin 16 gün fazla ödenmiş olması nedeniyle Mahkemece yapılan yargılama sırasında alınacak yeni raporda fazla yıllık izin ödemesinin varsa davacı alacaklarından mahsubu talebinin bilirkişi tarafından değerlendirilmediğini, menfaat birliği içerisindeki tanık anlatımlarına dayalı fazla çalışma, hafta tatili ve genel tatil ücret hesaplaması yapılmış olan hatalı bilirkişi raporunun esas alınmasının hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı tanıkları hakkında gerçek dışı beyanda bulundukları yönünde ciddi ve inandırıcı deliller ileri sürülüp ispatlanmamış olmakla, davacı tanıklarının beyanlarına itibar edilemeyeceği yönündeki davalı vekilinin istinaf itirazlarının yerinde olmadığı, mahkemenin tespit ve değerlendirmelerinin dosya kapsamına uygun olduğu, davacının davalı işyerinde 16.07.2014-07.01.2017 tarihleri arasında çalıştığı ve dava ile ıslah tarihi itibarıyla zamanaşımına uğrayan bir kısmın bulunmadığı, davacı tanıklarının birbirleri ile örtüşen anlatımlarından davacının istifa dilekçesini haklarını alacağı inancıyla verdiği, nitekim davalı tarafça sunulan 07.01.2017 tarihli ibranamede, davacı tarafından "...kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve yıllık izin haricindeki tüm haklarımın tamamını almış bulunmaktayım" ibarelerinin yazıldığı ve dolayısıyla davacının kıdem ve ihbar tazminatını alma yönünde talebinin bulunduğu ve istifa etme iradesinin bulunmadığı sonucuna varıldığını, ispat yükü üzerinde olan davalı tarafça, davacının ... sözleşmesinin tazminatsız ve bildirimsiz şekilde sona ermesini haklı kılan başkaca bir delil de sunulmadığından, davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanacağını, dosyaya sunulan "... Kongre Günlük Puantaj" başlıklı, 03-23.12.2016 tarihleri arasındaki döneme ilişkin toplam altı adet listede, davacının üçüncü sırada yer aldığı ve davacıdan önce ikinci sırada proje müdürü yardımcısı ve birinci sırada proje müdürünün bulunduğu, davalı tarafça, davacının üst düzey yönetici olduğunun savunulmasına karşılık, buna ilişkin organizasyon şeması ve benzeri herhangi bir belge de sunulmadığını, bu sebeplerle davacının şantiye şefi olmasına karşın görev yaptığı işyerinde amirinin bulunduğu, çalışma düzeninin kendisi tarafından belirlenemediği anlaşıldığından fazla çalışma ücreti talep edebileceğini, 07.01.2017 tarihli ibranamede davacıya 6.600,00 USD tutarında yıllık ücretli izin alacağının tahakkuk ettirildiği görülmekle birlikte dosyada bulunan banka kayıtlarında söz konusu miktarın davacının banka hesabına yatırıldığına ilişkin bir kayda rastlanılmadığı, davalı tarafça da başkaca bir ödeme belgesi sunulmadığı, fazla ödenen 16 günlük yıllık izin ücretinin mahsubunun gerektiğine yönelik davalı vekilinin istinaf başvurusuna itibar edilmediği gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; ... sözleşmesinin kıdem ve ihbar tazminatları gerektirecek şekilde son bulup bulmadığı, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, ... bayram ve genel tatil ücreti alacağının olup olmadığı noktalarında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 107 nci maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi,
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 17, 41, 44, 46, 47 ve 63 üncü maddeleri ile aynı Kanun'un 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte bulunan mülga 1475 sayılı ... Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. İlk Derece Mahkemesince Bölge Adliye Mahkemesi kaldırma kararı öncesinde alınan bilirkişi raporunda hesaplanan fazla çalışma alacağından davalı tarafından yapılan 9.000,00 USD fazla çalışma ödemesi mahsup edilmiştir. Bu karara karşı davalı tarafça istinaf başvurusunda bulunulması üzerine İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmiştir. Ancak Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı sonrasında hükme esas alınan bilirkişi raporunda belirtilen tutarın fazla çalışma alacağından mahsup edilmediği anlaşılmaktadır. Mahkemece 9.000,00 USD tutarın hesaplanan fazla çalışma alacağından mahsubu suretiyle belirlenen fazla çalışma alacağının hüküm altına alınması gerekli iken yazılı şekilde hüküm kurulması hatalıdır.
3. Ayrıca İlk Derece Mahkemesince bilirkişi raporunda hafta tatili alacağı olarak hesaplanan miktarın ... bayram genel tatil alacağı olarak, bilirkişinin ... bayram genel tatil alacağı olarak hesapladığı tutarın da hafta tatili alacağı olarak hüküm altına alınması da hatalıdır.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Davalı yararına takdir edilen 17.100,00 TL duruşma vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
03.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.