"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (...) Mahkemesi
SAYISI : 2020/511 E., 2021/213 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
TEMYİZ EDENLER : Taraf vekilleri
Taraflar arasındaki alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildi.
Davacı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmiş ise de 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 438 ... maddesi gereğince duruşma isteğinin miktardan reddine ve incelemenin dosya üzerinden yapılmasına karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 15.....2010 tarihinden itibaren davalı Şirkette elektrik teknisyeni olarak çalıştığını, ... sözleşmesinin haklı neden olmaksızın feshedildiğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile izin, fazla çalışma, hafta tatili, ... ... ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının iddialarının gerçeği yansıtmadığını, müvekkili Şirkette 18.....2010 tarihinde emekli elektrikçi olarak işe başladığını, fazla çalışma yapmadığını, Midyat'ta ... bir işletmede emekli bir elektrik ustasının sabah saat 07.00'den akşam saat 21.00'lere kadar çalışmasını gerektiren Şirketin ... potansiyeli de olmadığını beyanla davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 13.02.2015 tarih ve 2013/129 Esas, 2015/30 Karar sayılı kararı ile; dosya kapsamında aldırılan bilirkişi raporunun denetime elverişli ve açık olduğu, bu nedenle hükme esas alınabileceğinden bahisle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 28.11.2018 tarihli ve 2017/18072 Esas, 2018/25651 Karar sayılı kararıyla; Mahkemenin gerekçeli kararında tarafların iddia ve savunmalarının tartışılıp değerlendirilmediği, hangi gerekçeyle davanın kısmen kabulüne karar verildiğinin açıklanmadığı, gerekçesiz hüküm tesisinin hatalı olduğu gerekçe gösterilerek bozma kararı verilmiştir.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 13.11.2019 tarih ve 2019/76 Esas, 2019/559 Karar sayılı kararı ile; davacının davalıya ait işyerinde 18.....2010-16.08.2012 tarihleri arasında en son 1.608,75 TL aylık brüt ücret ile elektrik teknisyeni olarak çalıştığı, davacının ... sözleşmesinin davalı işveren tarafından 16.08.2012 tarihinde bildirim önellerine uyulmaksızın feshedildiği, davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı, dinlenen tüm tanık beyanlarından davacının fazla çalışma, hafta tatili, ... ... ve genel tatil çalışmalarının ispatlandığı, davalı tarafından dosyaya ibraz edilen imzalı personel izin formundan davacıya toplamda 30 ... yıllık izin kullandırıldığı ve yıllık izin talebinin yerinde olmadığı gerekçe gösterilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairemizin ....10.2020 tarihli ve 2020/2635 Esas, 2020/10701 Karar sayılı kararıyla; davacının yılın 9 aylık döneminde haftada 18 saat, 3 aylık kış döneminde ise haftada 9 saat fazla çalışmasının ispatlandığı, hafta tatilinin ispatlanamadığı, davacının yaşı dikkate alınarak yıllık izin süresinin belirlenmesi gerektiği, dava konusu alacakların davacının işyerinde çalıştığı 18.....2010-14.08.2012 tarihleri arası 2 yıl, 1 a,y 26 ... hizmet süresi üzerinden hesaplanmamasının hatalı olduğu, davacının keşide ettiği ihtarname ile davalıyı temerrüde düşürdüğü gerekçe gösterilerek bozma kararı verilmiştir.
D.Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının fazla çalışmasının tanık beyanlarına göre ispatlandığı, dava konusu hafta tatili alacağının ispat edilemediği, davacının 2 yıl, 1 ay, 26 ... kıdem süresine göre 40 ... yıllık izne hak kazandığı, 30 ... yıllık izin kullanıldığı, davacının toplam brüt 536,25 TL yıllık izin ücreti alacağının bulunduğu, kıdem tazminatı yönünden bozma ilâmında belirtilen hususlar dışında kalan temyiz itirazlarının yerinde olmadığına dair karar verildiği ve bozma ilâmı sonrasında alınan bilirkişi raporu doğrultusunda davacının brüt 3.791,87 TL kıdem tazminatı alacağının bulunduğu gerekçesi ile dava konusu ihbar tazminatı yönünden alacağın bir kısmına dava ve bir kısmına ıslah tarihinden itibaren faiz yürütülürek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz dilekçesinde; kurulan hükmün gerekçesiz ve çelişkili olduğunu, davacının kabul edilen ücretinin isabetli olmadığını, alacakların bir kısmına ıslah tarihinden itibaren faiz yürütülmesinin hatalı olduğunu belirterek kararın bozulmasına karar verilmesini istemiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde; davacının kabul edilen ücretinin hatalı olduğunu, davacının ... sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğinin ispatlandığını, dava konusu fazla çalışma alacağının ispatlanamadığını belirterek kararın bozulmasına karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının hizmet süresinin tespiti ile dava konusu alacakların buna göre hesaplanıp hesaplanmadığına ve ihbar tazminatına yürütülecek faizin başlangıç tarihine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428 ... maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası,.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 17 ve 32 nci maddeleri ile 120 nci maddesinin atfıyla hâlen yürürlükte olan mülga 1475 sayılı ... Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. 6100 sayılı Kanun’da (keza mülga 1086 sayılı Kanun'da) usuli kazanılmış hak kavramına ilişkin açık bir hüküm bulunmamakla birlikte, bu kurum, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez, ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibarıyla, bir davada mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
3. ... olduğu bir hüküm Yargıtay tarafından bozulan ve Yargıtayın bu bozma kararına gerek iradi ve gerekse kanuni şekilde uymuş olan mahkeme, bozma kararı doğrultusunda inceleme yapmak ve hüküm kurmak zorundadır. Mahkeme uyma kararını kaldırarak direnme kararı veremeyeceği gibi hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalan bölümleri hakkında da ... bir karar veremez. Bozmaya uyulmakla bozma lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak doğmuş olur. Hükmün bir kısmının bozma kapsamı dışında bırakılmasının amacı bu kısımların doğru olduğunu belirlemek, bozmanın sınırlarını çizmek ve bu şekilde usuli kazanılmış hakları oluşturup korumaktır. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur.
4. Somut olayda, Mahkemece hükmüne uyulan bozma ilâmında işaret edildiği üzere davacının davalı işyerinde 18.....2010-14.08.2012 tarihleri arası 2 yıl, 1 ay, 26 ... çalıştığı, hükme esas alınan 25.02.2021 tarihli bilirkişi raporunda dava konusu kıdem tazminatının 2 yıl, 1 ay, 26 ... çalışma süresine göre brüt 3.830,34 TL olarak hesaplandığı, dava konusu alacağın bozma ilâmında işaret edilen hizmet süresi gözetilerek yapılan hesaplamaya göre brüt 3.830,34 TL olarak kabulü gerekirken davacının 2 yıl, 1 ay, 18 ... hizmet süresi üzerinden hesaplandığı anlaşılan brüt 3.791,87 TL kıdem tazminatı alacağının kabulüne karar verilmesi hatalı olup tekrar bozmayı gerektirmiştir.
5. Mahkemece hükmüne uyulan bozma ilâmında işaret edildiği üzere davacının keşide ettiği ihtarname ile davalıyı temerrüde düşürdüğü gözetilmeksizin dava konusu ihbar tazminatı alacağının tamamına 25.04.2013 tarihinden itibaren faiz yürütülmesi gerekirken uyulmasına karar verilen bozma ilamı ile davacı taraf yararına ... usuli kazanılmış hak dikkate alınmaksızın söz konusu alacağın yalnızca 100,00 TL'lik kısmına temerrüt tarihinden faiz işletilmesine karar verilmesi de hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
19.....2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.