"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
KARAR : İstinaf başvurularının esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... ... Mahkemesi
SAYISI : 2022/339 E., 2023/123 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince İlk Derece Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (6) ncı alt bendi uyarınca kaldırılmasına ve dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince, Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı doğrultusunda yapılan yargılama sonucunda yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Kuruma bağlı kömür ocağında çalıştığını, davacının yaptığı işin asıl ... olduğunu, alt işverenlik ilişkisinin muvazaalı olduğunu, davacının Kurum işçisi sayılması gerektiğini, davacının muvafakati alınmaksızın ücretinin düşürüldüğünü ileri sürerek ücret farkı ve ilave tediye alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacı ile davalı Kurum arasında herhangi bir bağ ve sözleşme bulunmadığını, davalı Kurumun ihale makamı olması sebebiyle sorumluluğunun bulunmadığını, muvazaa iddiasını kabul etmediklerini, davacının ilave tediye alacağı hakkının bulunmadığını, davacının yüklenici firmalarla imzaladığı ... sözleşmesi ile ücretin açıkça kabul edildiğini bu nedenle ücrete ilişkin itirazların yersiz olduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosya kapsamındaki ihale sözleşmelerine göre ihale edilen işin periyodik bakım ve onarım ihalesi işi olduğu, yapılan işin yardımcı ... vasfında olduğu ve davalı ile dava dışı ihbar olunan Şirketler arasındaki ilişkinin gerçek bir asıl işveren alt işveren ilişkisi olduğu, davacının asgari ücretin belirli bir oran fazlası ile çalışırken ücretinin muvafakati olmadan ücretinin oransal olarak düşürüldüğü, davacı ile alt işverenler arasında imzalanmış herhangi bir ... sözleşmesi bulunmadığı, davacının ücretinin muvafakat alınmadan düşürülmesinin mümkün olmadığı, Yargıtay ve Bölge Adliye Mahkemesi kararlarına göre davacının ücretinin düşürülmesinden önceki en son ücreti, sonraki dönemler için asgari olarak “sabit” şekilde ödenmesi gereken ücret miktarı olarak kabul edilip her ay için ödenen ücret miktarının, düşüşten önce ödenen en son ücretten çıkarılarak aradaki fark ücretler toplamına hükmedilmesi gerektiğinin öngörüldüğü, bu doğrultuda bilirkişi raporundaki hesaplamanın hükme esas alındığı belirtilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili istinaf dilekçesinde; asıl işveren ve alt işverenler arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğu, daha önce bu konuya ilişkin kesinleşen kararların bulunduğunu, ücret farkı alacağının eksik hesaplandığını belirterek Mahkeme kararının kaldırılması ile davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde; dava şartı yokluğu, hukuki yarar yokluğu, husumet itirazları ile zamanaşımı def'inin dikkate alınmadığını, ücret düşürülme iddiasının gerçeği yansıtmadığı, davacının yüklenici firmalarla imzaladığı ... sözleşmeleri ile alacağı ücreti açıkça kabul ettiğini, faiz türü ve faiz başlangıçlarına itiraz ettiklerini, yargılama gideri ve arabuluculuk ücretine ilişkin iade ve mahsup işlemlerinin hatalı olduğunu belirterek Mahkeme kararının kaldırılması ile davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı ... (...) Kurumu ile diğer davalı alt işveren firma arasında yapılan sözleşme ve davacının yaptığı işin niteliği dikkate alındığında davalı ... Kurumu ile diğer davalı alt işveren firma arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunduğu, dava konusu alacaklardan davalının sorumlu olduğu, davacının ücret farkı hesaplamasının içtihatlara uygun olduğu, dosya kapsamına, mevcut delil durumuna göre yapılan inceleme sonucunda, İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde, usul ve esas yönünden kanuna aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle taraf vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının ücret farkı alacağı olup olmadığı, zamanaşımı, harç, yargılama gideri, faiz ve vekâlet ücreti noktalarında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. Dairemizin 01.12.2021 tarihli ve 2021/11711 Esas, 2021/16013 Karar sayılı ilâmı .
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
08.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.