"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2022/254 E., 2022/374 K.
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın davalılardan ... Konut İmar Plan Tur. Ulaş. San. ve Tic AŞ (KİPTAŞ) yönünden reddine, diğer davalılar yönünden ise kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili ve davalılardan Güryapı İnş. Taah. Turz. San. ve Dış Tic. AŞ (GÜRYAPI AŞ) vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı KİPTAŞ Genel Merkezinde 2006 yılında işe başladığını, 26.10.2014 tarihine kadar teknik destek bilgi işlem sorumlusu olarak çalıştığını, aylık ücretini KİPTAŞ ile aynı işi yapan alt işveren firmalardan aldığını, KİPTAŞ tarafından haksız ve bildirimsiz şekilde işine son verildiğini, hak ettiği bir kısım alacak ve tazminatın alt işveren firma tarafından ödendiğini, ancak ödenen ücretin eksik olduğunu, davacının en son 2.708,34 TL net ücret aldığını, yemek ve servisten yararlandığını, haftanın 5 günü 08.00-18.00 saatleri arasında çalıştığını, yılda toplam 30 gün hafta sonları düzenlenen etkinlikler nedeniyle aynı saatler arasında çalışma yaptığını, sadece 15 gün yıllık izin kullandığını, davalı KİPTAŞ üzerinden sigortalı yapılmadığı için yıllık 4 aylık ücret tutarında ikramiyeden yararlanamadığını ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile fazla çalışma, ikramiye ve yıllık ücretli izin alacaklarının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı KİPTAŞ vekili; davacının KİPTAŞ personeli olmadığını, KİPTAŞ'... 30.07.2004 tarihinde tüm hakları ödenerek ayrıldığını, bundan sonra davacının dava dilekçesinde belirttiği Şirketlerde çalıştığını, KİPTAŞ ile diğer davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi olmayıp eser sözleşmesi bulunduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı GÜRYAPI AŞ vekili; davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını, müvekkilinin davacıya borcunun bulunmadığını savunarak reddini istemiştir.
3. Davalı ... AŞ (eski unvanı Bayraktar Kardeşler İnş. Tah. Tic. AŞ ) tarafından davaya cevap verilmemiş, ilerleyen aşamalarda davalı Şirket vekili tarafından verilen beyan dilekçesi ile davanın reddi istenmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 26.05.2016 tarihli ve 2015/224 Esas, 2016/225 Karar sayılı kararıyla; ... sözleşmesinin tazminat ödenmesini gerektirmeyecek şekilde feshedildiğinin ispat külfetinin davalı işverene ait olduğu, davalının bu yükümlülüğü yerine getiremediği, böylece davacının kıdem ve ihbar tazminatı almaya hak kazandığı, ayrıca yıllık izinlerin kullandırıldığının ve ikramiyelerin ödendiğinin ispat külfetinin davalıya ait olduğu, davalının bu yükümlülüğü yerine getiremediğini, davacının fazla çalışma yaptığını ispatladığı, hesaplanan fazla çalışma ücretinden 1/3 oranında indirim yapılması ve davacının kıdem ve ihbar tazminatları ile ikramiye ve yıllık ücretli izin alacaklarının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairemizin 21.12.2020 tarihli ve 2016/27844 Esas, 2020/19368 Karar sayılı ilâmı ile; Mahkemece yargılama aşamasında davalılar arasındaki hukuki ilişkinin yeterince araştırılmamış olması, hükmün gerekçesinde davalıların hangi gerekçe ile müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğunun açıklanmaması ve sonuç olarak Mahkemenin gerekçeli kararının 2709 sayılı ... Cumhuriyeti Anayasası'nın 141 inci maddesinin amacına, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 297 inci maddesi ve 298 inci maddesinin ikinci fıkrasına aykırı olduğu gerekçeleri ile Mahkeme kararının bozulmasına, davalılar vekillerinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 27.05.2021 tarihli ve 2021/30 Esas, 2021/260 Karar sayılı kararıyla; bozma ilâmına uyularak devam edilen yargılama sonunda davacının fiili ve gerçek çalışmasının davalı KİPTAŞ nezdinde geçtiği, davalı KİPTAŞ ile diğer davalı Şirketler arasındaki anlaşmanın işçi teminine yönelik bir anlaşma olduğu, davacının işçilik alacaklarından davalı KİPTAŞ'ın sorumlu olduğu gerekçesiyle KİPTAŞ aleyhine açılan davanın kısmen kabulüne, davalılar GÜRYAPI AŞ ve Via Gayrimenkul Yatırım AŞ'ye karşı açılan davanın pasif husumet yokluğundan reddine karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ile davalılardan KİPTAŞ vekili temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairemizin 28.09.2021 tarihli ve 2021/8388 Esas, 2021/13085 Karar sayılı ilâmı ile; davacı vekilinin tüm davalı KİPTAŞ vekilinin ise sair temyiz itirazları reddedilerek, davalılar arasındaki sözleşme ve adi ortaklığın işyeri kurduğuna ilişkin kayıt ve belgeler, adi ortaklığa ait gerçekte bir işyeri bulunduğu ve davacının da bu işyerinde çalıştığını gösterdiği, bu durumda, davacının iddiası ve dinlenen tanıkların beyanlarının dosya içeriği ile örtüşmediği, davalılar arasındaki ilişkide davalı adi ortaklığın işyerinde davalı KİPTAŞ’ın herhangi bir işçisininde çalıştırılmadığı dikkate alındığında davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisinden de bahsedilemeyeceği, davalılar arasında muvazaalı bir ilişki kurulduğunun somut ve inandırıcı delillerle kanıtlanamadığı, davacının buna dayalı tazminat ve alacaklarından davalı KİPTAŞ’ın sorumlu olmadığı, bu sebeple davalı KİPTAŞ yönünden davanın reddi gerektiği gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 28.12.2021 tarihli ve 22021/377 Esas, 2021/755 Karar sayılı kararıyla; bozma ilâmına uyularak devam edilen yargılama sonunda davalı KİPTAŞ aleyhine açılan davanın reddine ve davalılar GÜRYAPI AŞ ve Via Gayrimenkul Yatırım AŞ'ye karşı açılan davanın pasif husumet yokluğundan reddine karar verilmiştir.
E. Üçüncü Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 26.05.2022 tarihli ve 2022/4067 Esas, 2022/6650
Karar sayılı ilâmıyla; 28.09.2021 tarihli ve 2021/8388 Esas, 2021/13085 Karar sayılı bozma ilâmının içeriğine göre davacının hak ettiği alacaklardan adi ortaklığı oluşturan davalılar GÜRYAPI AŞ ve Via Gayrimenkul Yatırım AŞ'nin sorumlu tutulması gerektiği, ancak belirtilen bozma ilâmının metni, adi ortaklığı oluşturan davalı Şirketlere talep edilen alacaklar nedeniyle herhangi bir sorumluluk yüklenmediği şeklinde bir izlenim oluşturduğundan bozma kararının maddi hataya dayalı olduğu, maddi hata sonucunda verilen bir karara Mahkemece uyulmasının usuli kazanılmış hak oluşturmayacağı, davacının talep ettiği ve hak ettiği anlaşılan miktarlardan adi ortaklığı oluşturan davalılar GÜRYAPI AŞ ve Via Gayrimenkul Yatırım AŞ'nin sorumlu tutulması gerekirken yazılı gerekçe ile ilgili davalılar yönünden davanın pasif husumet yokluğundan reddine karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
F. Mahkemece Üçüncü Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 13.09.2022 tarihli ve 2022/254 Esas, 2022/374 Karar sayılı kararıyla; bozma ilâmına uyularak devam edilen yargılama sonunda davalı KİPTAŞ aleyhine açılan davanın reddine ve davalılar GÜRYAPI AŞ ve Via Gayrimenkul Yatırım AŞ'ye karşı açılan davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalılardan GÜRYAPI AŞ vekili temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; müvekkilinin muvazaa iddiası olmadığı gibi davalıların da muvazaa iddiası bulunmadığını, buna rağmen Yüksek Mahkemenin muvazaalı bir ilişki kurulduğunun ispatlanamadığı kanaatiyle bozma kararı vermesinin ve Mahkemesinin bozma ilâmına direnmemesinin hatalı olduğunu, müvekkilinin ücret durumunda muvazaanın söz konusu olmadığını, müvekkilinin davalı KİPTAŞ nezdinde emekli olana kadar çalıştığını, emekli olduktan sonra davalı KİPTAŞ'ın müvekkilinin ... sözleşmesini sonlandırmadığını ve fiilen çalıştırmaya devam ettiğini; ancak müvekkiline, “sen emekli oldun, hem emekli maaşı, hem bizden ayrıca maaş alamazsın, ancak seninle devam etmek istiyoruz, bu sebeple seni taşeronlarda çalışıyor gibi göstereceğiz, sen maaşını onlardan alacaksın, sen işini yapmaya devam et” dendiğini, davalılar GÜRYAPI AŞ ve Via Gayrimenkul Yatırım AŞ'nin de bu anlaşmayı kabul ettiğini, davalılar ve müvekkili arasında dörtlü bir sözleşmesel ilişki gerçekleştiğini belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı GÜRYAPI AŞ vekili; zamanaşımı def'inin değerlendirilmediğini, müvekkili Şirkete husumet yöneltilemeyeceğini, husumet itirazları saklı kalmak üzere davacının fazla çalışma alacağı bulunmadığını, davacının adi ortaklıkta hizmet süresinin 01.09.2012-26.10.2014 tarihleri arasında gözükmesine rağmen 15.12.2010-26.10.2014 tarihleri arasında yapılan hesaplamadan müvekkilinin sorumlu tutulmasının hatalı olduğunu, dosyaya sunulan dekontlardan anlaşılacağı üzere davacıya kıdem ve ihbar tazminatı ve yıllık izin ücreti ödemelerinin yapıldığını, davacının müvekkili bünyesinde 01.09.2012-26.10.2014 tarihleri arasında çalıştığı dikkate alındığında davacının bakiye kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve yıllık izin ücreti alacağının söz konusu olmayacağını, dava konusu alacakların davacı tarafından dava dışı E.T.'ye 28.01.2019 tarihinde temlik edildiğini, bu nedenle davacının huzurdaki davada ... husumet ehliyetinin bulunmadığını, davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; ... husumet ehliyeti, hüküm altına alınan alacakların ispat ve hesabı ile bu alacaklardan davalıların sorumluluğu noktasındadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedinci fıkrası ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 17, 32, 41, 53 ve 59 uncu maddeleri, 4857 sayılı Kanun'un 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte bulunan mülga 1475 sayılı ... Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davacı vekilinin tüm, davalı GÜRYAPI vekilinin ise aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut uyuşmazlıkta Mahkemece, davalı GÜRYAPI AŞ'nin davacının alacaklarından kendi dönemi için sorumlu olduğu ve davalı GÜRYAPI AŞ tarafından davacıya yapılan ödemeler bulunduğu dikkate alınmadan karar verilmiş olması hatalıdır.
3. Şu hâlde az yukarıdaki (2) numaralı paragrafın gereği yerine getirildikten sonra Mahkemenin 13.09.2022 tarihli kararının davalı ... AŞ tarafından temyiz edilmediği dikkate alınarak, hüküm altına alınan alacak kalemleri yönünden davacı yararına oluşan usuli kazanılmış hak gözetilmek suretiyle bir karar verilmesi için hükmün bozulması gerekmiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
....02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.