"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2833 E., 2022/2189 K.
DAVA TARİHİ : 28.12.2017
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bozüyük 1. Asliye Hukuk (...) Mahkemesi
SAYISI : 2022/151 E., 2022/278 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesinin 02.07.2019 tarihli ve 2017/533 Esas, 2019/297 Karar sayılı kararı ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı (müteveffa) ... mirasçıları vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin 09.03.2022 tarihli ve 2019/4469 Esas, 2022/437 Karar sayılı kararı ile İlk Derece Mahkemesinin söz konusu kararının kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince kaldırma kararı üzerine yeniden yapılan yargılama sonucunda davalı (müteveffa) ... mirasçıları yönünden husumet yokluğundan davanın reddine; diğer davalılar yönünden davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı işverenlerden (müteveffa) ...’nın mal sahibi olduğu, diğer davalıların ise yüklenici olduğu inşaat işinde 27.....2006-12.07.2011 tarihleri arasında bekçi, puantaj tutma, malzeme toplama elemanı olarak çalıştığını, ... sözleşmesinin davalı işveren tarafından haksız ve usulüne aykırı şekilde feshedildiğini, işyerinde çalışması karşılığı hak kazandığı fazla çalışma ücreti, ... bayram ve genel tatil ücreti alacağı, hafta tatili ücreti alacaklarının davalı tarafça ödenmediğini; ayrıca ücret ve asgari geçim indirimi alacaklarının da eksik ödendiğini, çalıştığı dönem boyunca hak kazandığı yıllık izinlerinin kullandırılmadığını ve karşılığı olan ücret alacağının da ödenmediğini ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, ücret, asgari geçim indirimi, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, ... bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı (müteveffa) ...’nın mirasçıları dâhili davalılar ... ve ... vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def’inde bulunduklarını, müvekkilleri ve müvekkilerinin miras bırakanı ... ile davacı arasında herhangi bir ... sözleşmesi bulunmadığını, müteveffa ... ile diğer davalılar arasında kat karşılığı inşaat sözleşmesi bulunduğunu, söz konusu sözleşmeye göre her türlü hukuki ve mali sorumluluğun yükleniciye ait olduğunu, diğer davalıların müvekkillerine ait arsa üzerinde inşaat yapımına başladıklarını ancak belirli bir aşamadan sonra sözleşmenin yükümlülüklerini yerine getirmeksizin ve inşaatları yarım bırakarak ortadan kaybolduklarını, yüklenicinin borçlarından hukuken sorumluluklarının bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Diğer davalılar cevap dilekçesi sunmamışlardır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kayıtlarında davacının davalı (müteveffa) ... nezdinde sigortalı olduğu, ancak davalı müteveffa ... ile davalılar ... ve ... arasında kat karşılığı inşaat sözleşmesinin mevcut olduğu, söz konusu sözleşmenin eser sözleşmesi niteliğinde olduğu, davalılar arasında alt işveren asıl işveren ilişkisi bulunmadığı, davalı (müteveffa) ... mirasçıları yönünden davanın husumet yokluğundan reddi gerektiği, diğer davalılar ... ve ...’in kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve yıllık izin ücreti alacaklarından müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları; davacının zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilen alacak kalemleri yönünden istinaf başvurusunda bulunulmadığı dikkate alındığında bu hususun davalılar ... ve ... lehine usuli kazanılmış hak oluşturduğu hususu göz önünde bulundurularak söz konusu alacakların zamanaşımı nedeniyle reddi gerektiği gerekçesiyle davanın davalı (müteveffa) ... mirasçıları yönünden husumet yokluğundan reddine; davalılar ... ve ... yönünden ise davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunduğunu, davacının davalı (müteveffa) ... nezdinde sigortalı olarak gösterilmesi de dikkate alındığında, davanın davalı (müteveffa) ... mirasçıları yönünden husumet yokluğundan reddi kararının kaldırılarak davalıların alacaklardan müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmaları gerektiğini, Bölge Adliye Mahkemesinin 09.03.2022 tarihli kararında belirtildiği üzere davalı (müteveffa) ... mirasçıları yönünden davanın husumet yokluğundan reddine karar verilmesi durumunda dahi bu davalılar bakımından ileri sürülen diğer zamanaşımı def'inin diğer davalılara sirayet edemeyeceği, diğer davalıların zamanaşımı def’i ileri sürmemesi göz önünde bulundurulduğunda onlar bakımından davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek davanın tüm davalılar yönünden kabulüne karar verilmesi ve davalı ... mirasçıları lehine hükmedilen vekâlet ücretinin kaldırılması istemiyle İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dosya kapsamına alınan sözleşme ile vefat eden davalı (müteveffa) ...'nın arsa sahibi olduğu, diğer davalıların yüklenici oldukları, bu şekilde (müteveffa) davalı ...'nın arsasında eser sözleşmesi kapsamında inşaat yapıldığı anlaşılmakla bu davalı ve mirasçıları yönünden davanın reddinde usul ve kanuna aykırılık bulunmadığı, İlk Derece Mahkemesince verilen 02.07.2019 tarihli ilk kararda ücret, asgari geçim indirimi, fazla çalışma, hafta tatili, ... bayram ve genel ücreti alacaklarının reddine karar verildiği, davacının bu karara karşı istinaf talebinin bulunmadığı, bu alacaklar yönünden verilen ilk hüküm sonrası davalılar lehine usuli müktesep hak oluştuğu, İlk Derece Mahkemesince hükme esas alınan bilirkişi raporunda da bu alacakların zamanaşımına uğradığı gerekçesi ile davacı yönünden bu alacakların bulunmadığının belirtildiği, davacı vekilinin rapora itirazına ilişkin 29.03.2019 tarihli dilekçesinde yalnızca hizmet süresine bağlı olarak kıdem tazminatı ile ücret alacaklarına itiraz ettiği dikkate alındığında İlk Derece Mahkemesinin olay ve hukuki değerlendirilmesinde usul ve kanuna aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde belirttiği nedenler ve resen dikkate alınacak gerekçelerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı taleplerinin zamanaşımına uğrayıp uğramadığı ve talep edilen alacaklardan davalı (müteveffa) ...'nın mirasçılarının sorumluluklarının bulunup bulunmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6100 sayılı Kanun'un "İncelemenin kapsamı" kenar başlıklı 355 inci maddesi şu şekildedir:
"(1) İnceleme, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır. Ancak, bölge adliye mahkemesi kamu düzenine aykırılık gördüğü takdirde bunu resen gözetir."
3. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 2 nci maddesi, 32 nci maddesinin son fıkrası, 17, 41, 44, 46, 47, 59 ve 120 nci maddeleri ile mülga 1475 sayılı ... Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
4. 6098 sayılı ... Borçlar Kanunu'nun 155 inci maddesi ile 470 inci maddesi hükümleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle davacının İlk Derece Mahkemesince 02.07.2019 tarihinde verilen ilk karara karşı istinaf talebinin olmadığı hususu da dikkate alındığında usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.