"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2019/318 E., 2023/167 K.
KARAR : Davanın kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen arabuluculuk anlaşma belgesinin iptali ve alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı ve davalı vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 2012 yılı Nisan ayından 13.02.2019 tarihine kadar davalı işyerinde kesintisiz şekilde şantiye şefi olarak çalıştığını, ... sözleşmesini haklı nedenle Karaman 2. Noterliğinin 13.02.2019 tarihli ihtarı ile feshettiğini, fazla çalışma ücreti ile ... bayram ve genel tatil ücretinin ödenmediğini, çalışması boyunca yıllık izin sürelerini eksik kullandığı gibi ... sözleşmesinin feshinden sonra da eksik kullandığı yıllık izin sürelerine ilişkin ücretinin ödenmediğini, davacının çalışması devam ederken 27.12.2018 tarihinde işveren yetkilisi tarafından tüm çalışanlara “Arabuluculuğa gideceğiz, geçmiş dönem tazminatlar ödenecek ve imza atmayanlar işten çıkarılacak, imza atanlar çalışmaya devam edecek, çıkan işçilere mahkemede çok para ödüyoruz, çalışmak isteyen imza atacak her yıl için 2.000,00 TL vereceğiz” denilerek davacı ve işyerindeki tüm çalışanlar tehdit edilmek suretiyle arabulucuda imza atmak hususunda davacının kandırıldığını, davacının da işini kaybetmemek ve davalı işyerinde çalışmaya devam edeceği umuduyla 27.12.2018 tarihinde arabulucuda imza atmak zorunda kaldığını, davacının imza attığı ana kadar arabulucuyu hiç görmediği gibi kendisinin de arabuluculuk hususunda bir talebinin olmadığını, bu kapsamda davacı tarafından arabulucuda atılan imzanın irade fesadına dayandığı gibi kanunun amir hükümlerine aykırı olduğunu ileri sürerek 27.12.2018 tarihli ihtiyari arabuluculuk anlaşma tutanağının iptali ile kıdem tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla çalışma ücreti ve ... bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının tamamen özgür iradesiyle işten ayrılmak istediğini ve yine kendi iradesiyle arabulucuya başvurduğunu ve anlaşmaya vardığını, varılan karşılıklı anlaşma neticesinde davacıya işçilik alacakları için 16.000,00 TL gibi yüksek bir bedel ödenmesinin aslında irade fesadının olmadığının en açık göstergesi olduğunu, davacının fazla çalışma yapmasını gerektirecek bir ... yoğunluğu olmadığını, yıllık izinlerini eksiksiz kullandığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 16.05.2021 tarihli ve 2019/1034 Esas 2021/293 Karar sayılı kararı ile; 23.09.2019 tarihli ara karar ile ihtiyari arabuluculuk tutanağının iptaline ilişkin davanın tefriki ile yeni esasa kaydedilmesine karar verildikten sonra, somut dosya üzerinden arabuluculuk tutanağının iptaline ilişkin yapılan yargılama sonucunda davanın kabulü ile ihtiyari arabuluculuk tutanağının iptaline dair hüküm kurulmuştur.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin ....10.2021 tarihli ve 2021/2390 Esas, 2021/205 Karar sayılı ilâmı ile; davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 01.12.2021 tarihli ve 2021/11813 Esas, 2021/16019 Karar sayılı ilâmı ile; davacı işçi, dava konusu ettiği işçilik alacaklarını 13.02.2019 tarihine göre talep ettiğinden, söz konusu alacaklara hükmedilebilmesinin ancak 27.12.2018 tarihli ihtiyari arabuluculuk anlaşma tutanağının iptali ile mümkün olup bu hususta verilecek karar, işçilik alacak taleplerini doğrudan etkileyeceğinden anlaşma tutanağının iptali ve alacağın tahsili istemiyle açılan davaların birlikte görülüp sonuçlandırılması gerekirken gerekçesi de gösterilmeksizin arabuluculuk anlaşma tutanağının iptaline ilişkin talebin, işçilik alacaklarının tahsiline ilişkin davadan tefriki ile sonuca gidilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bozma ilâmı üzerine, tefrik edilen arabuluculuk anlaşma tutanağının iptaline ilişkin davanın alacak davası ile birleştirilmesine karar verildikten sonra, alacak davasının görüldüğü dosyada İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; tanık beyanları ve dosya kapsamına göre davacının gerçek iradesini yansıtmayan ihtiyari arabuluculuk anlaşma tutanağının iptal edilmesi gerektiği, bunun yanında davacının ödenmeyen bakiye alacaklarının bulunduğunun anlaşıldığı; bu sebeple davacının ... sözleşmesini haklı nedenle feshettiği kanaatine varıldığı gerekçesiyle hem işbu dosya yönünden hem de birleşen dosya yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı vekili temyiz dilekçesinde; davacının arabulucuya kendisinin başvurduğunu, yapılan ödemenin orantısız olmadığını, davacının asgari ücretle çalıştığını, Karaman iline göre ..., ... rayiçlerinin dikkate alınamayacağını, tanık tarafından davacının işten çıktığı dönemde 100,00 TL market çeki verildiği ifade edilmesine rağmen 200,00 TL olarak giydirilmesinin hatalı olduğunu, ödenen 16.000,00 TL'ye en yüksek banka mevduat faizi işletilerek mahsubunun gerektiğini, çalıştığı hâlde karşılığı davacıya ödenmeyen fazla çalışma, hafta tatili ve ... bayram ve genel tatil çalışması alacağı bulunmadığını, kış aylarında çalışma olmadığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
2. Davacı vekili temyiz başvuru dilekçesinde; birleştirilen dosyada da kendilerine vekâlet ücreti takdiri gerektiğini, ayrıca yıllık izin alacağına arabulucuya başvuru tarihinden faiz işletilmesi gerektiğini ileri sürerek hükmü temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; ihtiyari arabuluculuk tutanağının iptali gerekip gerekmediği, davacının talep ettiği kıdem tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla çalışma ve ... bayram genel tatil ücreti alacaklarına hak kazanıp kazanmadığı, giydirilmiş ücretin tespiti ve ödemenin mahsubu hususlarına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muahkemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. Mülga 1475 sayılı ... Kanunu'nun 4857 sayılı ... Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte olan 14 üncü maddesi, 4857 sayılı Kanun'un 17, 19, 41, 47, 53 ve 59 uncu maddeleri, 6098 Sayılı ... Borçlar Kanunu 102 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut uyuşmazlıkta; davacıya ihtiyari arabuluculuk tarihinde ödendiği uyuşmazlık konusu olmayan 16.000,00 TL'lik ödeme faizsiz olarak ilk muaccel olan ücret alacakları fazla çalışma, ... bayram ve genel tatil ücreti alacaklarından mahsup edilmiştir. Ödemenin yasal faiziyle mahsubu gerekirken faizsiz mahsubu isabetsiz olmuştur.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
04.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.