"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2021/57 E., 2022/421 K.
DAVA TARİHİ : 07.05.2015
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı Temaş Gıda San. ve Tic. AŞ’nin (Temaş Şirketi) ....04.2009-31.12.2009 tarihleri arasında Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesinin yemek hizmeti ihalesini aldığını, ihale bitiminden sonra da geçici olarak 24.01.2010 tarihine kadar hizmete devam ettiğini, davacının Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi mutfak bölümünde servis görevlisi olarak 11.04.2002-22.02.2010 tarihleri arasında kesintisiz çalıştığını, hiçbir gerekçe bildirilmeden haksız ve ... taraflı işten çıkarılmasına rağmen kıdem ve ihbar tazminatlarının ödenmediğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatlarının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı Bakanlık cevap dilekçesinde; davanın, zamanaşımı ve hak düşürücü süre nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiğini, davalı Bakanlığın ihale makamı olduğunu ve davacının alacaklarından sorumluluğunun bulunmadığını, davacının, yemek hizmeti alımında son dönem ihalesini alan firmanın çalışanı olduğunu, 15.10.2005 tarihli ve 26320 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Kamu İhale Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ'in 6 ncı maddesi gereğince ihale dokümanları kapsamında yaklaşık maliyet hesaplarında genel giderler başlığı altında %3 oranındaki kıdem tazminatı, amortisman, ... yeri hekimliği ücreti, oryantasyon eğitim gideri, sözleşme giderleri vb. maliyet unsurlarının yaklaşık maliyet içinde yer aldığını, bu nedenle Hastanenin daha önce ödemiş olduğu söz konusu alacakları tekrar ödemesinin kamu zararına yol açacağını, Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi tarafından hizmet alanlarında uygulanacak ... tip şartnameye uygun olarak hizmet alımı ihalesi yapıldığını, davacının özlük dosyasının alt işveren firmalardan istenmesi gerektiğini, davanın delil listesinde sözleşmelerini sundukları diğer firmalara da ihbar edilmesi gerektiğini, davacının istemiş olduğu en yüksek mevduat faiz talebinin yasaya aykırı olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı Temaş Şirketi vekili cevap dilekçesinde; davacının Haydarpaşa Eğitim ve Araştırma Hastanesinin personeli olup Sağlık Bakanlığından ihale alan değişik firmalar döneminde çalıştığını, firmaların birbirinden bağımsız olduğunu, müvekkili Şirketin 31.12.2009-24.01.2010 tarihleri arasında yemek işini yaptığını, 24.01.2010 tarihinde yeni ihaleyi alan firmaya işi devrettiğini, davacının ... sözleşmesinin davalı Şirket tarafından feshedilmediğini, dava dilekçesinde de belirtildiği gibi davacının ... sözleşmesinin 22.12.2010 tarihinde feshedildiğini, davanın asıl işveren Sağlık Bakanlığına karşı açılabileceğini, davacının taleplerinin zamanaşımına uğradığını, davacının dava miktarını belirleyebileceği dikkate alındığında kısmi davanın reddi gerektiğini, davacının Şirketlerinde çalışmasının bir yılı aşmadığını ve belirli süreli ... sözleşmesi ile çalıştığını, öncelikle davacının hangi tarihlerde ve hangi şirketlerde çalıştığının tespitinin gerektiğini, davalı Şirketin davacının alacaklarından sorumluluğunun bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 29.....2016 tarihli ve 2015/254 Esas, 2016/458 Karar sayılı kararı ile; davalılar tarafından davacının ... sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğinin ispat edilemediği, davacı tarafından açılan Mahkemenin 07.05.2012 tarihli ve 2010/596 Esas, 2012/212 Karar sayılı işe iade davasının süresinde açılmaması nedeniyle reddedildiği, bilirkişi raporu gereğince hesap edilen kıdem ve ihbar tazminatlarından davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairemizin 07.12.2020 tarihli ve 2016/32096 Esas, 2020/17319 Karar sayılı ilâmı ile; dava dilekçesinde davacının davalılar nezdinde 22.02.2010 tarihine kadar çalıştığının iddia edildiği, davalı alt işveren Temaş Şirketinin ise davalı asıl işveren Bakanlık nezdindeki ihale süresinin 24.01.2010 tarihinde sona erdiğini savunduğu, ayrıca davacının aynı davalılara karşı Üsküdar 3. ... Mahkemesinde açtığı 2010/596 Esas, 2012/212 Karar sayılı işe iade davasında da davacının davalılar nezdinde 11.04.2002-24.01.2010 tarihleri arasında çalıştığı, 24.01.2010 tarihinden sonra alt işveren Temaş Şirketinde çalışmasının olmadığının tespit edildiği, dosya kapsamındaki bilgi ve belgelere göre 25.01.2010 tarihinden sonra ihaleyi dava dışı Merdan Şirketinin aldığı, davacının ... sözleşmesini fesih tarihi olarak açıkladığı 22.02.2010 tarihinde hangi şirket tarafından ne şekilde son verildiği tespit edilmeden eksik inceleme ile sonuca gidilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kayıtlarının da incelenmesi istemiyle, davacının ... sözleşmesinin fesih tarihi olarak belirtilen 22.02.2010 tarihinde hangi Şirket tarafından ne şekilde son verildiği hususunda bilirkişi raporu alındığı, hükme esas alınan bilirkişi raporunda Temaş Şirketinin yetkilisinin e-bildirge ortamında 24.01.2010 tarihli işten çıkış işlemini 20.02.2010 tarihinde sisteme girdiği, bu işlemden önce davacının Haydarpaşa Numune Eğitim Araştırma Hastanesinde 11.02.2010 tarihinde ameliyat edildiği, 15.02.2010 tarihinde taburcu olduğu, kendisine 15.02.2010 ile 20.02.2010 tarihleri arasında istirahat verildiği, 25.01.2010 tarihinden sonra hizmet alımı sözleşmesi bulunan dava dışı Merdan Şirketi tarafından davacının sigorta bildiriminin, önceki işveren Temaş Şirketinin işten çıkış bildirimini yapmaması ve davacının işgöremezliği nedeni ile yapılamadığı, bu yönüyle davacının ... sözleşmesinin fesih tarihi olarak açıkladığı 22.02.2010 tarihinde dava dışı Merdan Şirketi tarafından eylemli olarak sonlandırıldığı, bu tarihte davalı Temaş Şirketi işveren olmadığından davalı Temaş Şirketinin davacıyı çalıştırdığı dönem ile sorumluluğunu gösterir şekilde uzman bilirkişiden hesap raporu alındığı, ... sözleşmesinin haksız ve ihbar yükümlülüğü yerine getirilmeden feshedildiği, davacı işçinin kıdem tazminatına hak kazandığı, ayrıca davacıya herhangi bir ihbar önelinin de verilmediği, kıdem tazminatından davalı ... Bakanlığının asıl işveren, davalı Temaş Şirketinin davacı işçiyi çalıştırdığı dönem bakımından sorumlu olduğu, bozma sonrası davanın miktar bakımından ıslah edilmediği, bozma öncesi sunulan ıslah dilekçesinde kıdem tazminatı için talep edilen miktarın davalı Temaş Şirketinin davacı işçiyi çalıştırdığı dönem bakımından sorumlu olduğu miktar ile aynı olduğu görülmekle kıdem tazminatının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, ihbar tazminatının ise asıl işveren olması sebebiyle davalı ... Bakanlığından tahsiline karar verildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili; davalı Bakanlığın ihale makamı olduğunu, husumet itirazının dikkate alınmadığını, davalı İdarenin asıl işveren olarak kabul edilemeyeceğini, alacakların davalı Bakanlıktan talep edilmesinin Bakanlığın daha önce ödenen kişi alacaklarını tekrar ödemesine sebep olacağını ve bu durumun kamu zararına yol açacağını belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının ... sözleşmesinin hangi tarihte ve hangi alt işveren tarafından feshedildiği ile dava konusu alacaklardan sorumluluğa ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 6100 sayılı Kanun'un "İlamların ve resmî senetlerin ispat gücü" başlıklı 204 üncü maddesinin birinci fıkrası şöyledir;
"İlamlar ile düzenleme şeklindeki noter senetleri, sahteliği ispat olunmadıkça kesin delil sayılırlar.
"
3. 4857 sayılı ... Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 2 ve 6 ncı maddeleri ile 17 nci maddesi, aynı Kanun'un 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte bulunan mülga 1475 sayılı ... Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı ... vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. 4857 sayılı Kanun'un 6 ncı maddesine göre alt işverence asıl işverenden alınan ... kapsamında faaliyetini yürüttüğü işyerinin tamamen başka bir işverene devri, işyeri devri niteliğindedir. İşçinin asıl işverenden alınan ... kapsamında ve değişen alt işverenlere ait işyerinde ara vermeden çalışması hâlinde işyeri devri kurallarına göre çözüme gidilmesi yerinde olur. Bu durumda değişen alt işverenler, işçinin ... sözleşmesini ve doğmuş bulunan işçilik haklarını devralmış sayılır. ... sözleşmesinin tarafı olan işçi ya da alt işveren tarafından bir fesih bildirimi yapılmadığı sürece ... sözleşmeleri değişen alt işverenle devam edeceğinden, işyerinde çalışması devam eden işçinin ihbar ve kıdem tazminatları ile yıllık izin ücreti talep koşulları gerçekleşmiş sayılmaz. Buna karşın ... sözleşmesinin feshi yönünde bir irade açıklamasının kanıtlanması durumunda, ... sözleşmesi bildirimin karşı tarafa ulaşması ile sona ereceğinden, işçinin daha sonraki çalışmaları yeni bir ... sözleşmesi niteliğindedir. Bu ihtimalde ihbar ve kıdem tazminatları talep koşulları gerçekleşeceğinden, feshin niteliğine göre hak kazanma durumunun incelenmesi gerekir.
3. Somut uyuşmazlıkta davacı dava dilekçesinde, 22.02.2010 tarihine kadar davalı Temaş Şirketi bünyesinde çalıştığını iddia ederek kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı talebinde bulunmuş; davalı ise 24.01.2010 tarihinde yeni ihaleyi alan firmaya işin devredildiğini, davacının ... sözleşmesinin davalı Şirket tarafından feshedilmediğini savunmuştur. Dosyada ... sözleşmesinin feshedildiğine dair bir bildirime rastlanmadığından Dairemizce, davacının işyerini devralan Şirkette çalışması olup olmadığının araştırılmasına yönelik olarak Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
4. Dosyanın incelenmesinde; davacının Üsküdar 3. ... Mahkemesinin 2010/596 Esas sayılı dosyasında aynı davalılara karşı açtığı işe iade davasında, Mahkemenin 07.05.2012 tarihli ve 2012//212 Karar sayılı kararında "Davacı ... akdine 22.02.2010 tarihinde son verildiğini beyan ederek 15.03.2010 tarihinde işe iade davası açmıştır. Davacının ... akdine 24.01.2010 tarihi itibari ile davalı şirket tarafından ihalenin bitmesi ile son verildiği bu tarihten sonra davacının davalı şirkette çalışmadığı kanaatine ulaşılmıştır. İşe iade davalarının akdin fesih tarihinden itibaren bir aylık süre içerisinde açılması gerektiğinden ve süresi içerisinde dava açılmadığından davacının davasının reddine karar vermek gerekmiştir." şeklindeki gerekçe ile davanın reddine karar verilmiş ve bu karar Dairemizin 21.02.2013 tarihli ve 2012/28246 Esas, 2013/6457 Karar sayılı ilâmı ile onanarak kesinleşmiştir. Üsküdar 3. ... Mahkemesinin kararı işbu dosyada 6100 sayılı Kanun'un 204 üncü maddesi anlamında kesin delil niteliğindedir. Bozmadan sonra da Mahkemece, bu karardan farklı sonuca ulaştıracak herhangi bir bilgi ya da belge tespit edilememiştir. SGK kayıtlarından davacının, davalı Temaş Şirketi tarafından 24.01.2010 tarihinde çıkışının yapıldığı, yeni ihaleyi alarak işyerini devralan Merdan Şirketinde ise işe girişinin olmadığı görülmektedir.
5. Yukarıda yapılan açıklamalar ile birlikte dava dilekçesinde, davacının davalı Temaş Şirketinde çalıştığının iddia edildiği ve işe iade davasının da bu Şirkete karşı açıldığı dikkate alındığında; davacının dava dışı Merdan Şirketinde çalıştığını ispat edemediği, davalı Temaş Şirketinin ihale süresinin bitimi üzerine 24.01.2010 tarihinde ... sözleşmesini feshettiği ve açıklandığı üzere feshin haklı bir nedeni olmadığı sonucuna varılmıştır.
6. Şu hâlde Mahkemece, dava dışı Merdan Şirketi tarafından davacının ... sözleşmesinin 22.02.2010 tarihinde eylemli olarak feshedildiği kabul edilerek bu tarihe kadar hesaplanan kıdem tazminatından, davalıların ıslah dilekçesindeki taleple bağlı olarak müştereken müteselsilen sorumlu olduklarının ve ihbar tazminatından sadece asıl işverenin sorumlu olduğunun kabul edilmiş olması hatalı olup bu husus davalı ... Bakanlığının da hak alanını ilgilendirdiğinden bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
22.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.